Dolar sustu, altın konuşuyor

Son haftalarda altın ve gümüş, görsel ve yazılı basında manşetlerden inmiyor. Altın fiyatı yükseldiği için mi gümüş fiyatı yükseliyor? Yoksa gümüş fiyatı yükseldiği için mi altın fiyatı yükseliyor? Her iki olasılık da var.

Dünyadaki bütün ekonomik ve siyasi gelişmeler, altın fiyatının yükselişine dönük yorumlanıyor. Buna rağmen, altına beklenildiği miktarda fizikî talep gelmiyor. Ancak vadeli işlemler ve foreks diye tanımlanan fx piyasalarında yüzde 400'e varan kaldıraç kullanarak bilgisayar ortamında 1.000 dolarlık teminatla 400 bin dolarlık al-sat yapılabiliyor. Bu işlemlerle altına aşırı talep varmış gibi görünüyor. Söz konusu fx piyasaları spekülatif fiyat oluşumuna büyük ivme kazandırıyor. Piyasaların büyük oyuncuları, gelişmiş ülkelerdeki likidite bolluğunun etkisiyle fiyatları istedikleri yöne çekiyorlar. Ancak bir gerçek var ki; büyük spekülatörler, başta altın olmak üzere kıymetli madenlerde, büyük pozisyon taşıyorlar. Büyük bankaların kurdukları altın ve gümüş fonları, yatırımcı profilinde yeterince tabana yayılmış değil. Bu nedenle de altın ve gümüşe yeterince alıcı olmadığından; son aylarda alıcı getirmeye yönelik spekülâtif haber, yorum ve işlemlerle fiyatlar sürekli yukarı çekiliyor.

2010 Ağustos ayında yaklaşık 18 dolar/ons olan gümüş fiyatı Nisan 2011'de 50 dolar/ons'a yaklaştı. Geçen sekiz aylık sürede gümüş fiyatındaki artış yüzde 180'e ulaştı. Gümüş fiyatının yükseliş gerekçelerine bakıldığında da; Amerika ve İngiltereli iki banka, aylar önceden yüklü miktarlarda gümüş alarak fon oluşturdular. Ayrıca Amerika, Kanada ve Avustralya'da halk tasarruf amacıyla bankalardan, altına göre fiyatı düşük olan gümüş sikkeye yöneldiler.

1980 yılında altın 850 dolar/ons'a tırmandığında, gümüş 50 dolar/ons'a ulaşarak altın/gümüş paritesi 17'ye inmişti. Daha sonra fiyatlar gerilediğinde bu oran uzun yıllar 50-60 seviyelerinde gezindi. Şimdilerde ise gümüş fiyatının hızlı yükselişiyle söz konusu oran 30'lara geriledi. Dolayısıyla altın/gümüş paritesinin 17 oranına gelmesi için gümüş fiyatı bir süre daha yükseliş trendini sürdürebilir. Gümüş fiyatının son aylardaki tırmanışı, altın fiyatını da tetikledi. Önceki günkü Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Merkez Bankası (Fed) toplantısında gevşek para politikasına devam kararı sonrası, altın fiyatı 1.536 dolar/ons'la yeni bir tarihi zirveye ulaştı. Altın fiyatı; bu seviyede kaldığı sürece, teknik olarak ilk etapta 1.585 dolar/ons'a tırmanarak rekorunu yenileyebilir.

Bir süredir devam eden Libya'daki iç savaşa NATO'nun müdahalesinin sürmesi, Ortadoğu ülkelerindeki stratejik gerginliklerle petrol fiyatının 80-90'dan 125 dolar/varil'e yükselmesi, Avrupa Birliği ülkelerinden Yunanistan, İrlanda, Portekiz'in ağır kamu borçlarının yeniden yapılandırılması beklentisi ve ayrıca, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu S&P'nin ABD'nin ekonomik görünümünü "durağan"dan "negatif"e çevirmesi altın fiyatının yükselişine bahane oldu. Ayrıca gelişmiş ülkelerdeki likidite bolluğunun enflasyonu artıracağı beklentisi, altın fiyatını tetikleyen önemli faktör olarak kullanılıyor.

Peki, altın fiyatı hep yükselecek mi? Bir malın fiyatının teknik ve fiziki olarak sürekli yükselmesi mümkün değil. Fiyatlar doyuma ulaştığında yeni oluşturulacak bahaneler bu kez altın fiyatının gerilemesi için kullanılacaktır. Gelişmiş ülkelerde parasal sıkılaştırmanın başlaması, altın fiyatının düşüşü için sinyal olacaktır. Doların değeri, TL karşısında da zayıf olduğundan altının iç piyasa fiyatı daha sınırlı yükseliyor. Buna rağmen hafta içinde 24 ayar altının gramı 75 TL ile yeni bir rekora ulaştı. Uzun bir süredir dolar sustu. Altın konuşuyor. Ancak altının da sustuğu bir zaman olacak.