Büyümenin şifreleri

TÜSİAD’ın 40’ıncı yılı kutlamalarının ilk toplantısında Yüksek İstişare Konseyi Başkanı Erkut Yücaoğlu “Bugüne kadar makro ekonomiye odaklandığımızdan makro ekonomide düzelmeler gerçekleşti. Ama artık mikro ekonomiye yönelmeliyiz. Mikro ekonomiye odaklanalım ki (1) İstihdam artsın (2) Katma değer ağırlıklı üretim artışı sağlansın. Bunlar için ciddi projeler üretmek gerekiyor. Doğrusu istenirse bu da özel sektörün işidir. Hükümet de mikro ekonomiye odaklı düzenlemelere yönelmelidir“ dedi.
Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner ise AB ile ilişkilerin sürdürülmesinin önemini vurguladı. Dünya gözümüzün önünde yeniden şekillenirken, yeni yapılanmada ön sıralarda yer almamız gerektiğini anlattı.
Ne yazık ki “Anayasa üzerindeki sivri tartışmalar” daha “seksi” olduğundan öne çıktı. Ekonomi konusu unutuldu gitti.

Yenilikçilik ve farklılaşma
“Mikro ekonomiye odaklanma” konusunu tartışmaya açmak arayışında bugün Prof. Dr. Arman Kırımlı’nın (1954, Söke) “Ne satarak büyüyeceğiz”, ”Ulusal Kalkınma Stratejimiz Ne Olmalıdır?”, konularında yazdıklarından bazı aktarmalar yapacağım. Kırımlı’nın çok sayıda kitabı ve makalesi var. “Türkiye Nasıl Zenginleşir” ve “Yeni Girişimcilik” isimli kitaplarında bu konular yoğun olarak işleniyor.
Arman Kırımlı diyor ki, “Türkiye’nin geleceği ve insanlarımızın istihdamı innovasyonla sağlanır. Temiz enerji, temiz teknoloji gibi yenilikçi sektörlerde büyümekle; ülkemizi enerji bağımlılığından kurtaracak olan sektörlere yatırım yapmakla sağlanır. Eskimiş, ölmeye mahkûm iş modellerinden bir an önce kurtulup bu sektörlerde yepyeni, devrimci ‘iş modelleri’ tasarlamakla olur. Bilim, teknolojiyle olur.”
Önümüzdeki 10 yıl içinde bu konuda ne yapması gerektiği konusunda bir planın varlığından haberdar mısınız? Gelecek 10 yıl içinde Türkiye ekonomisinin ne üretip satarak büyüyeceğine dair bir fikriniz var mı? Bunlar Türkiye’nin geleceği konusunda politika üretenlerin de özel sektördeki öncü işadamlarının da düşündüğü, üzerinde durduğu konular değil. İki konuyla uğraşıyoruz. Birincisi, “İnşallah kriz yakında bitecek ve tekrar eski günlere döneceğiz” beklentisiyle sürekli rakam izlemek, ikincisiyse “marka olmak”.
Dünya yerinden sarsılıyor, dünya ekonomisi yeniden tasarlanıyor, ama biz hâlâ eskimiş ve pek de işe yaramayan kavramlar üzerinde patinaj yapıyoruz.

Yeni nesil tedarikçilik
Arman Kırımlı sadece eleştirmiyor: Büyüme ve zenginleşme için önerilerini ortaya koyuyor. Temel hedefi belirtiyor: “Türkiye’nin toplumsal refahının artması, iç huzuru bulması ve uluslararası arenada hak ettiği yere erişebilmesi için zenginleşmesi şarttır. Türkiye’nin zenginleşebilmesinin yolu ise (1) Yeni nesil tedarikçi ülke olmayı hedef alacağız. (2) Yeni girişimciliğe önem vereceğiz. (3) Enerji bağımsızlığını ciddiye alacağız.
Yeni nesil tedarikçiliğin temeli inovasyon tasarıma ve AR-GE’ye dayanıyor. Buna günümüzde “özgün tasarım imalatçısı” (Original DesignManufacturer-ODM) deniliyor. Günümüzde Asya’da hızla büyüyen ve zenginleşen ekonomiler bunu yapıyor.
Ülkemizde KOBİ odaklı, sektör ayrımına dayanmayan destek politikaları yarar yerine zarar ortaya çıkarıyor.
Yeni girişimciliğin hedefini Kırımlı, “İnovasyona, inovasyon sektörlerine odaklı, finansmanı da erişim (pazar-rekabet) hedefi de küresel olan, bilim ve teknolojiyle evrensel pazarlama becerilerine dayalı bir girişimcilik” olarak tanımlıyor.
Nihayet “enerji bağımsızlığı” konusunda da Kırımlı’nın önerisi şu: “Önce enerjide, ulaşılması güç-belki imkânsız” uzun vadeli bir hedef belirleyelim. Sonra da bu hedefin içini dolduralım. Şimdiki halde ne hedef belli ne de neler yapacağımızı belirlemiş durumdayız.
Arman Kırımlı’nın görüş ve önerilerini hatırlatmamın bir nedeni var. Anayasa için yapılan bir çalışma üzerine başlayan ve süregelen tartışma, ekonomik büyüme, kalkınma, gelişme ve zenginleşme arayışımızı unutturmasın, engellemesin istiyorum.
Güngör uras- Milliyet