Bütçe açığı 10 milyar lira küçüldü

MALİYE Bakanı Mehmet Şimşek, 2010 yılında 293 milyar 628 milyon liralık gidere karşılık, bütçe gelirleri 254 milyar 28 milyon lira olarak gerçekleştiğini belirtti. Böylece, bir önceki yıla göre yüzde 25 azalan açık rakamı, 50 milyar olarak öngörülen hedefin de altında kaldı. Vergi gelirlerinin yüzde 22.1 arttığı yıl, faiz giderleri 2010 yılında 2009’a göre yüzde 9.2 azaldı. Türkiye’nin önceki yıllara göre 4’te bir daha az faiz ödediğine dikkat çeken Mehmet Şimşek, 2010 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi uygulamasına ilişkin şu sonuçları aktardı:
Açık 39.6 milyar lira
Aralık ayında bütçeden 37 milyar 858 milyon lira harcama yapıldı, 21 milyar 747 milyon gelir elde edildi. Böylece aralık bütçesi 6 milyar 110 milyon lira açık verirken, faiz dışı açık da 14 milyar 273 milyon lira oldu.
2010’da ise merkezi yönetim bütçe giderleri 293 milyar 628 milyon lira, faiz hariç bütçe giderlerinin 245 milyar 332 milyon lira oldu.
Vergide yüzde 22’lik artış
Vergi gelirleri yüzde 22 artarak 210 milyar 532 milyon TL oldu. Böylece başlangıç hedefi olan 193 milyar 324 milyon TL’nin 17 milyar 208 milyon TL üzerinde gerçekleşti.
Faiz giderleri 2010 yılında 2009’a göre yüzde 9.2 azalarak 48 milyar 296 milyon TL olarak gerçekleşti. Böylece faiz harcamaları için bütçede öngörülmüş olan 56 milyar 750 milyon TL ödeneğin yüzde 85.1’i kullanıldı.
Aynı dönemde faiz dışı fazla geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık 20 kat artarak 8 milyar 697 milyon lira oldu.
Faiz hedefin 8 milyar altında
Bu rakamların bütçe performansını gösterdiğini vurgulayan Mehmet Şimşek, şunları söyledi: “2010’da biz ekstradan yaklaşık 15 milyar liralık faiz dışı harcama yaptık. Bunun büyük bir kısmı kalıcı olumlu etkisi olan yatırımlara harcandı. Faiz harcamaları hedefin 8 milyar altında kaldı. 2011’de gelişmelere göre gerekli tedbirleri alacağız.”
Program hedefinden düşük
Bu arada, 2010 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesinde başlangıçta 286 milyar 981 milyon lira harcama ve 236 milyar 794 milyon lira gelir öngörülmüştü. Bu çerçevede 2010 bütçesinde 50 milyar 187 milyon liralık bir açık olacağı belirtilmişti. Ancak, Orta Vadeli Plan (OVP) hazırlıkları sırasında yapılan revizyon ile bütçe açığı 44.2 milyar lira düzeyine çekilmişti.
Faiz yükü 4’te 1’e düştü
Türkiye’nin borçlanma oranının yüzde 7’lere gerilediğine dikkat çeken Şimşek, şöyle konuştu: “2002’deki koşullar devam etseydi Türkiye milli gelirini yaklaşık yüzde 15’ini faiz olarak ödemeye devam etseydi, bugün 179 milyar lira faiz ödeyecekti. Ancak 2011’de Türkiye neredeyse bunun 4’te 1’i düzeyinde bir faiz yüküne sahip. Kamu borç stokunun milli gelire oranının 2010 yılında yüzde 40 düzeyinde olması bekleniyor. Bunlar tesadüf değil.”

Mükemmel resmin tek sıkıntısı cari açık

Mehmet Şimşek, EÜAŞ’a ait Bünyan, Çamardı, Pınarbaşı, Sızır (Grup 10) Hidroelektrik Santralleri’nin 49 yıllığına, Kayseri ve Civarı Ticaret A.Ş’ye devir sözleşmesinin imza törenindeki konuşmasında ise “Türkiye’deki neredeyse mükemmel olan resmin belki tek sıkıntılı boyutunun cari açık” olduğunu söyledi. “Aslında özel sektöre devirle cari açık, çok daha makul düzeylere çekilebilir. Çünkü cari açığın büyük bir kısmı, neredeyse tamamı enerjiden kaynaklanıyor” diyen Şimşek, şöyle konuştu: “Aslında 2002’den bu yana enerji hariç tutulduğunda Türkiye pek çok yıl cari fazla verdi. Maalesef petrol kuyularımız yok denecek kadar sınırlı. Doğal gazın yüzde 99’u ithal, hatta elektrik üretmek için, kömürün bile büyük bir kısmını ithal eden bir ülkeyiz.”

Faiz dışı fazla 20 kat arttı

BÜTÇEDE 2010 yılında, bir önceki yıla yaşanan değişimlerden bazıları şöyle oldu:
Bütçe açığı yüzde 25’lik azalışla 39.6 milyar TL.
Faiz dışı fazla yaklaşık 20 kat artarak 8.7 milyar TL.
Faiz giderleri yüzde 9.2 azalarak 48 milyar 296 milyon TL.
Gelirler yüzde 17.9 artarak 254 milyar 28 milyon lira.
Giderler yüzde 9.5 artışla 293.6 milyar TL.
Personel giderleri yüzde 11.4 artarak 62.3 milyon TL.
Mal, hizmet alım gideri, yüzde 3.3 inerek 28.8 milyar TL.
Sağlık giderleri yüzde 34.6 azalarak 5.7 milyon lira.
Tarımsal destekleme ödenekleri yüzde 29.4’lük artışla 5.8 milyar lira.
Vergi gelirleri tahsilatı yüzde 22.1 artarak 210.5 milyar lira arttı.
Kurumlar vergisi yüzde 16.1, gelir vergisi yüzde 5.1 arttı.
Banka ve sigorta muamele vergisi yüzde 10.8 azaldı.

‘Kültür Başkenti’ zammı bitebilir

YÖNELTİLEN bir soru üzerine İstanbul Kültür Başkenti etkinliklerini finanse etmek için benzinde 1.5 kuruş, motorinde 1 kuruşluk artış yapıldığını hatırlatan Mehmet Şimşek, ajansın bu yılın ortasına kadar faaliyetine devam edeceğini, kendilerinin geçici bir uygulama varsa gözden geçirileceğini söyledi.

Seçimden sonra vergi reformu geliyor

VERGİYE ilişkin yapısal değişikliklerin çok önemli olduğunu vurgulayan Mehmet Şimşek, gelir vergisi reformuna yönelik çalışmalar hakkında şu bilgileri verdi: “Krizde geçici olarak çalışmalarımızı öteledik, ama seçimlerden hemen sonra çok ciddi bir gelir vergisi reformu  için gerekeni yapacağız.”