Brunson günlerini hatırlatan döviz hareketi

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), mart ayına ilişkin ödemeler dengesi verilerini yayımladı. Cari işlemler hesabı, martta 4 milyar 87 milyon dolar açık verirken, dikkat çeken bir diğer kalem ise bankaların yurtdışı muhabir bankalarda tuttuğu döviz mevduatları oldu. Habertürk'ten Rahim Ak'ın haberine göre, bu tutar, mart ayında 6,9 milyar dolara ulaşarak son yılların en yüksek seviyelerinden birine çıktı.

Bankacılık kaynaklarına göre bu hareket, ağırlıklı olarak banka müşterilerinin talebi doğrultusunda dövizlerin yurtdışına çıkarılması amacıyla yapıldı. Uzmanlar, söz konusu eğilimin 2018 yazında yaşanan finansal dalgalanmalara benzerlik gösterdiğini ifade ediyor. Nitekim, Rahip Brunson krizi sırasında da bu kalemde 10,4 milyar dolarlık rekor bir çıkış yaşanmıştı.

Döviz çıkışı yeniden hız kazandı

Mart verilerine göre, enerji ve altın hariç tutulduğunda cari işlemler hesabı 1 milyar 471 milyon dolar fazla verdi. Dış ticaret açığı 4,8 milyar doları bulurken, turizm gelirlerinin de dahil olduğu hizmet gelirleri 7,3 milyar dolara ulaşarak cari açığın daha da derinleşmesini engelledi.

Ancak finansman tarafında tablo daha sert. Portföy yatırımlarında 3 milyar 551 milyon dolarlık net çıkış yaşanırken, yabancı yatırımcılar mart ayında 399 milyon dolarlık hisse ve 1 milyar 522 milyon dolarlık devlet iç borçlanma senedi (DİBS) satışı yaptı. Doğrudan yatırımlar tarafındaki net giriş ise 338 milyon dolarda kaldı.

Krediyle finanse edilen açık

Cari açığın finansmanına bakıldığında, yıl bazında net doğrudan yatırımlar 5,5 milyar dolar katkı sağlarken, portföy yatırımları 13,2 milyar dolarlık negatif etki yarattı. Açığın büyük kısmı kredi kanalıyla kapatıldı: Bankalar 37,9 milyar dolar, ticari krediler ise 1,7 milyar dolarlık pozitif katkı sundu. Öte yandan, net mevduat ve efektif hareketleri toplamda 21,4 milyar dolarlık çıkışa işaret etti. Merkez Bankası’nın net döviz rezervlerinde ise 11,7 milyar dolarlık artış kaydedildi.

Teminat baskısı mı, sermaye kaçışı mı?

Sektör temsilcileri, bankaların yurtdışındaki muhabir hesaplara yöneliminin sadece müşteri taleplerinden kaynaklanmadığını da vurguluyor. Yabancı bankaların, Türkiye’deki kredi risklerine karşı teminat taleplerini artırmış olabileceği, bu nedenle Türk bankalarının yüklü döviz tutarlarını muhabir hesaplara aktarmış olabileceği değerlendiriliyor.

Cari işlemler martta beklentilerin üzerinde açık verdi

Şimşek cari açıkta OVP tahmininin altını işaret etti