Borsalar yaraları sardı

Bayram öncesi patlak veren Dubai’nin borç krizi Dubai ve Abu Dabi borsalarında büyük düşüşe neden olurken, dünyaya etkisi sınırlı oldu. Asya borsaları toparlanırken Avrupa borsalarında da kısmi düşüşler yaşandı. Dubai krizinin Türkiye’ye yansıması ise bugün netleşecek. Dört günlük bayram tatililinin ardından gözler bugün İMKB’de olacak. Ancak uzmanlar Türk bankalarının özellikle risk unsuru olabilecek dış açılımlara girmediğini belirterek etkinin çok sınırlı olacağını belirttiler. Krizden kredi riski fazla olan Avrupa bankalarının daha çok etkilenmesi beklenirken, krizin şiddeti konusunda ilk veri dün Dubai’den geldi. DUBAİ VE ABU DABİ’DE SERT DÜŞÜŞ Dubai’de borsa 4 günlük Kurban Bayramı’nın ardından haftanın ilk işlem gününde sert düşüş yaşadı. Abu Dabi’de borsa yüzde 8.3 düşerek, rekor bir günlük zararla günü kapatırken, Dubai’de de borsa yüzde 7.3 değer kaybetti. 60 milyar dolara varan borcunu erteletmek isteyen Dubai World’ün hisseleri yüzde 15 değer kaybetti. Asya borsaları ise BAE Merkez Bankası’nın müdahale açıklamasının ardından Dubai’deki krizin dünya genelinde finansal piyasalara yayılmayacağı umuduyla günü yükselişle tamamladı. Tokyo Borsası’nın temel göstergesi Nikkei Endeksi, cuma gününe göre, yüzde 2.91 arttı. Hong Kong’da borsa yüzde 3.44, Avustralya’da yüzde 2.7, Güney Kore’de yüzde 2, Hindistan’da yüzde 1.9 ve Tayvan’da yüzde 1.2 yükseldi. Avrupa borsalarında ise ortalama yüzde 0.5’lik düşüşler yaşandı. BORÇ VEREN ÜLKE BORSALARI İNİŞTE Avrupa’daki değer kayıplarında, Dubai’deki borç krizden daha çok Avrupalı bankaların, özellikle de İngiliz bankalarının etkileneceğini ortaya koyan raporlar etkili oldu. Dubai krizi doları da yukarı taşıdı. Dolar 1.50’ler seviyesinin üstüne çıktı. Dubai’nin borç krizi, tüm dünya mali piyasalarında ikinci kısmi dalgalanmaya neden olurken rublenin de birkaç gün içinde rekor düşüş yaşamasına neden oldu. Rus Merkez Bankası, rublenin ani düşüşünü önlemek için dolar satışına başladı. Öte yandan geçen hafta düşen petrol fiyatları da yüzde 1’den fazla değer kazandı. • EKONOMİ SERVİSİ Dubai Maliye Bakanı: Hükümet borçlardan sorumlu değil Dubai Maliye Bakanı Abdulrahman El-Salih, hükümetin, borç erteleme talebinde bulunan El Maktum’un şirketi Dubai World’ün borçlarından sorumlu olmadığını söyledi. El-Salih, şirketin borcunun Birleşik Arap Emirlikleri’nce garanti edilmediğini belirtti. El-Salih, kredi verenlerin hükümetin garantileri yüzünden değil, şirketin projelerinin gerçekleşebilirliğine para yatırdığını söyledi. El-Salih, Dubai World’ün sahibinin Dubai hükümeti olduğunu, ancak kurulduğu andan itibaren bağımsız olduğunun bilindiğini ve hükümet tarafından garanti edilmediğini ifade etti. Bu arada İngiliz Financial Times internet sitesinde haberi “İflas eden Dubai şirketini hükümet terketti” başlığıyla duyurdu. Dubai’de en fazla risk İngilizler’in (Milyar $) HSBC 17.03 Standard Chartered 7.77 Barclays 3.58 ABN AMRO 2.24 Arab Bank 2.09 Citigroup 1.92 Bank of Baroda 1.78 Bank Saderat Iran 1.74 BNP Paribas 1.69 Lloyds 1.57 Borç denizinde yüzen Maktum’lu karikatüre yasak Dubai Emiri Şeyh Muhammed Bin Raşid El Maktum’a bir karikatür yüzünden dün Dubai’de İngiliz Sunday Times gazetesinin dağıtımı yapılmadı. Dubaili bir yetkili, söz konusu karikatürün ‘hakaret içerdiğini’ düşündüğünü belirtti ve “Biz kişiye hakareti kabul edemeyiz, bu geleneklerimize aykırıdır” ifadesini kullandı. Yetkili bu kararın gazetenin yasaklandığı anlamına gelmediğini söyledi. Sunday Times, ‘Dubai düşü batıyor’ başlığıyla Şeyh Muhammed’in borç okyanusunda boğulur halde gösteren karikatüre yer veriyor. Krizin merkezinde kayıp büyük (%) Tokyo 2.9 Hong Kong 3.6 Şangay 2.5 Abu Dabi -8.3 Dubai -7.3 İngiltere FTSE -0.5 Almanya DAX -0.6 Fransa CAC -0.5 Dow Jones -0.2 Nasdaq -0.2 Dubai krizi bizi doğrudan etkilemez Dubai’de yaşanan ekonomik krizi değerlendiren Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye ekonomisinin krize iyi dayandığını söyledi. Şimşek “Reel ekonomimiz krizden etkilendiyse de Türkiye’nin ekonomisini sağlam temellere oturttuk. Bankacılık sektörünün sağlamlığı ortada. Güçlü gibi görünen ülkeler bile krizden ciddi etkilendi. Dünyadan gelen raporları dikkatle inceliyorum. Ukrayna ve Yunanistan’da da sıkıntılar oldu. Bizim ekonomimiz sağlam olduğu için Dubai’deki krizin bizi doğrudan etkileyebileceğini sanmıyorum” dedi. Şimşek “Aşırı iyimser noktada değiliz ama Türkiye’deki gelişmeler olumludur. Önümüzdeki yıl ekonomimiz daha iyiye doğru gidecektir” diye konuştu. Bu arada Şimşek seçim bölgesi Gaziantep’ten önceki gece memleketi Batman’a gelerek şehit ailelerinin yakınları, hastanedeki hastalar, partilileri ve yakın akrabalarının evlerini ziyaret etti. Batman’ın Çarşı Mahallesi’nde 1999’da trafik kazasında şehit olan asker Mazhar Songür’ün ailesini ziyaret eden Maliye Bakanı Şimşek çevredekilere Türkçe’de ‘Bayramınız kutlu olsun’ anlamına gelen Kürtçe, ‘İda we piroz be’ dedi. Çağlayan: Dubai’de yaşananlar hesapsızlık Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, küresel krizde ikinci dalga endişesi yaratan Dubai’deki gelişmelerle ilgili şunları söyledi: “Dubai’deki konu bir yerde hesapsızlığın, projeksiyona dayalı harcama yapılmayışının, stratejilerin yanlış tespit edilişinin, plansız programsız harcama yaparak büyümenin net göstergesi. Ekonomide lanetli rezerv diye bir tanım vardır. Bazı ülkeler bu mutluluğun hep böyle gideceğini düşünürler. Ticaretteki çeşitlendirme ve portföy yapısı önemlidir. Dubai’ye diğer emirliklerin destek vereceği kanaatindeyim. Ben kapitalizmin tarihi ve tarifi değişti demiştim. Kapitalizm iflas etti derken ABD’deki, Avrupa’daki büyük derecelendirme kuruluşları, büyük şirketler, CEO’lar tarihe gömüldü. Yeni bir ekonomik sistem görülüyor. Dubai’nin yaşadıkları diğer ülkeler için ders olacak.” STAR