Borsada düşüşler uzun süreli olmaz

Endeks üzerinde etkili olan İş Bankası hisselerinde gerçekleşen blok satışlara Turkcell hissesindeki satışlar da eklenince gün boyu artış kaydeden dış borsalara rağmen endeks hızlı bir şekilde 45 bin puana geriledi. Günün sonunda panik satışların da körüklediği düşüşte endeksin 45 bin puan sınırına dayanması ve haftalık yüzde 5'lik kayıp önümüzdeki haftalar için de soru işareti oluşturdu. Hafta içinde açıklanan enflasyon verilerindeki düşüş eğilimi faizler üzerinde aşağı yönlü baskı oluştursa da özellikle TÜFE'deki gerileme bir bakıma ekonomideki canlılığın cılız kaldığını da gösteren bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Her şeye rağmen gerek ÜFE gerekse TÜFE rakamlarının beklentilerin altında gerilemesi, uzun yıllardan beri arzulanan bir gelişmeydi. 17 Eylül'de toplanacak Para Politikası Kurulu'nun vereceği kararda düşük çıkan bu veriler etkili olacaktır. Piyasalar ise bu gelişmeyi şimdilik es geçti. Borsa, uzun süreden beri ilk kez net satışlarla karşılaştı. Dünya borsalarının karışık bir seyir izleyerek hafif kayıplarla kapattığı haftayı yılın en fazla kazandıran borsalarının başında gelen İMKB'nin yüzde 5 kaybettirmesi aslında normal kabul edilebilir. (İMKB'nin yıllık getirisi yüzde 68.)

Son hafta yaşanan düşüş devam eder mi? İkinci çeyrek bilançoları ve sonrasında özellikle bankacılık hisseleri ciddi yükselişler kaydetmişlerdi. Hatta bu yükselişler öylesine baş döndürücüydü ki; yüzde 300'lere varan artışlar yaşanmıştı. Bu yükseliş hareketleri endeksin 48 bin puana ulaşmasında etkili olmuştu. Çok düşük maliyetlerle bu hisseleri ellerinde bulunduran yabancılar, ağustosun son haftasından itibaren yavaş yavaş kar satışı başlattı. Hatta bu hisseler için yüksek fiyat hedefleri koyarak bir anlamda alıcı çekmeye çalıştılar.

Dünyada 2008 yılında gündeme damgasına vuran VIX (oynaklık) endeksinin yeniden yükselişe geçmesiyle panik satışlar arttı. Altın fiyatlarının yükselişi ve dünya ekonomisine ilişkin kaygıların etkisiyle yabancılar bir miktar hisse satarak portföylerini rahatlatma yolunu seçti. Cuma günü açıklanan ABD tarım dışı istihdam verilerinin beklenenden olumlu çıkması, gün içinde kısa süreli yukarı yönlü etkilese de Borsa, yönünü endeks hisseleriyle aşağı döndürdü. ABD tarım dışı istihdam verileri ve daha önce açıklanan konut satışları beklentilerden olumlu çıktı ama bir grup ekonomist halen bunun geçici olduğunu savunuyor. Aslında bir anlamda iyi polis-kötü polis durumu yaşanıyor. Zira ne zaman borsalar tepe noktasına yükselse olumsuz görüş beyan eden kişilerin sayısı artıyor. Şu ana kadar belki reel piyasalar için her şey güllük gülistanlık değildi. Birbiri ardına gelen olumlu verilere rağmen gidişin kötü olduğunu söylemek şimdilik spekülasyondan öteye gitmeyecektir. Altın fiyatlarındaki yükseliş ekonomiye yönelik kaygılardan değil, ABD Doları'na olan güvensizlikten kaynaklanıyor. Zira Çin başta olmak üzere rezervlerinde çeşitliliğe giden ülkeler, bu noktada altın alımlarını sürdürüyor. Borsalar 2009 yılının başından bu yana yatırımcılara ciddi kazançlar sağladı. Hatta Türkiye, Arjantin gibi ülkelerin borsaları 2009 yılında diğerlerinin çok üstünde performanslar kaydetti. Bu yükselişin temel sebebi, faiz oranlarının hızla gerilemesi ve endeks üzerinde etkili olan bankaların rekor karlar açıklamalarıydı.

FİNANS HİSSELERİ YÜKSELİŞTE BAŞI ÇEKER

Reel sektör hisselerinin bir bölümü ise ÖTV ve KDV indirimlerinin etkisiyle yılın ilk yarısında bilançolarına yansıyan olumlulukların da etkisiyle yabancı yatırımcılar tarafından tercih edildi. Bugüne kadar yabancı yatırımcıların alımlarına bağlı olarak yükselen Borsa, ilk kez cuma günü yabancı satışlarıyla geriledi. Tedirginlik oluşturan ve panik satışlara yol açan bu durumu, kısa süreli bir düzeltme hareketi olarak görmek gerekir. Ekim ayına kadar çok önemli bir beklentinin olmaması, belki yeni bir alım fırsatına yol açacak fiyat düşüşlerini beraberinde getirebilir. Bu düşüş devam etse de kısa ömürlü olur düşüncesindeyim. Zira ekim ayında IMF ile anlaşmaya yönelik son görüşmelerin yapılacak olması, yabancı yatırımcıyı büyük satış öncesi beklemeye alacaktır. Ayrıca finans hisseleri düşen faiz oranları sebebiyle ileriki dönemde de yüksek karlar açıklayacakları için yeni bir yükseliş dalgasında başı çekecektir. Endeks, korku endeksinin yeniden gündeme gelmesi durumunda gerilese bile bu düşüş şimdilik uzun vadeli olmayacaktır. Sektörel bazda bakılacak olursa otomotiv ve enerji sektörü hisselerinde hareketlilik sürebilir.

Altın en değerli noktada

f954 dolar/ons seviyesinden açılış yapan altın fiyatları, hafta boyunca yükseliş içinde hareket ederek 997 dolar seviyesine kadar yükseldi. Daha önce 2008 yılında 1.032 dolara yükseldikten sonra 680 dolara kadar gerileyen altın fiyatları, bu yılın şubat ayında da ikinci kez 1.000 doları aşmıştı. Bu yıl emtia fiyatlarındaki yükselişe sessiz kalan altının ons fiyatı, geçen hafta yüzde 4 yükseldi. Böylelikle ons'taki artış sene başından bu yana yüzde 12,7'yi bulmuş oldu. Şu ana kadar gelen veriler özellikle ABD ekonomisinin beklenenden çabuk toparlandığına işaret ediyor. Güçsüz ABD Doları'ndan kaçan Çin Merkez Bankası'nın, daha önce altın rezervlerini artıracağını açıklaması, fiyatları artıran etken olmuştu. Bu defa yine aynı sebeplerle hızlı yükselen hisse senedi piyasalarından çıkan yatırım fonlarının yönelmesiyle yükselen altın fiyatlarının 1.032 doları geçmesi durumunda kısa süreli sert yukarı hareketler gündeme gelecektir. Altında rekor fiyatın oluşması söz konusu olabilir ama bunu kötüye gidiş olarak nitelendirmek yanlış olur. Özetle altın, 2009 yılının üçüncü çeyreğinin sonunda bir kez daha 1.000 doları deniyor. Yükselişin devamı 1.032 doların kırılmasına bağlı. Yükseliş kısa süreli olacak ve bir süre hisse fiyatlarını baskıda tutacaktır ama gelişmeler, ekonomistlerin olumsuz görüşlerine ters ilerliyor.