Borsada düşündüren iniş ve çıkışlar

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) 100 endeksi gelen tepki alımlarıyla geçen hafta 72.000 puanın üzerine çıkamamasının ardından satış baskılarının artmasıyla 71.500 puanın altına kadar geriledi.Rekabet Kurumu'nun bankalara çok yüksek tutarlarda ceza kesebileceği haberlerinin banka hisselerinde satışa neden oldu. Bu da endeksi olumsuz yönde etkiledi.Geçen hafta her ne kadar satışlarda Rekabet kurumu haberlerinin etkili olduğu düşünülse de banka hisselerinde ve endeksteki düşüşte asıl nedense kredi derecelendirme kuruluşlarının değerlendirmesi öncesinde risk azaltma ve kar realizasyonu satışlarının etkili olduğunu söylemek mümkün. Borsadaki bu gelişmeleri değerlendiren Zaman Gazetesi Yazarı Selim Işıklar, borsa endeksinin hafta içinde Türk Lirası bazında tüm rekorlarını altüst ettiğine dikkat çekti. Yıl başından bu yana endeksin yüzde 39 yükselmesinin yerli yatırımcının ağırlıkta olduğu hisselere bir türlü yansımadığının ifade eden Işıklar, yazısında dikkat çektiği konular şöyle: 'Borsada sayıları 390’a yakın şirket içinde yabancı yatırımcıların takibinde bulunan ve yüzde 85’ine zaten sahip oldukları 15-20 kadar hissede gerçekleşen yükselişler endeks üzerinde oldukça etkili. Gerek sermaye gerekse piyasa değeri olarak bu 15-20 hissenin değerinin toplamı neredeyse diğer 360 hissenin toplamına eşit. Yeni halka arz edilen şirketlerin mali yapısı ve piyasa değerleri ve bu şirketlere yabancı yatırımcılar tarafından gerek raporlarında gerekse portföylerinde yer verilmemesi sebebiyle geri kalan şirketler çok ilgi görmedi' Işıklar'a göre İMKB endeksinin son kırdığı rekorların yerli yatırımcıları çok da memnun ettiği söylenemez. Bir başka deyişle 2010 yılının Kasım ayındaki rekor ile şu anki rekoru kıyaslarsak büyük hata yaparız. Peki nasıl oldu da endeks bu kadar az sayıda şirketin yükselmesinden etkileniyor cevabı basit. Endeks hesaplamasında bu 15-20 şirketin dışındakiler neredeyse kaale bile alınmıyor. Zira halka açıklık oranı, sermaye büyüklüğü ön planda tutuluyor. Küçük şirketlerin hesaplamada etkisi son derece sınırlı'. Her şeye rağmen 2012 yılında yabancıların alımlarıyla yükselen endeksin olası düşüşü halinde yükselemeyen hisselerin akıbetinin de yatırımcıları düşündüren diğer bir husus olduğunu belirten Işıklar, 'Önceki yıllardaki rekorlarda yine belirli hisseler başı çekse de genel yükselişe katılım daha istikrarlı olmuştu. Bu yükselişte katılımın sınırlı olmasının en önemli sebebi yerli yatırımcıların zararda olduğunu hisseden çıkamayışı kadar artık Borsa’nın bu tip rekor yükselişlerinde yerli yatırımcıların eskisi kadar duyarlı olmaması etkili gözüküyor' diyor. Selim Işıklar'ın yazısına göre 6 Kasım’da yapılacak ABD başkanlık seçimleri ve sonrasında Türkiye’nin kredi görünümü ile ilgili Fitch Ratings’in 8 Kasım’da İstanbul’da yapacağı konferansı önemli bir beklenti oluşturdu. Cari açıktaki iyileşme ve ekonomide yumuşak iniş beklentilerinin kuvvetlenmesi, not artışı ile ilgili beklentileri kuvvetlendirdi ancak bir başka kredi derecelendirme kuruluşu olan Moody’s’in Türkiye ile ilgili değerlendirmelerinde cari açık konusu ve iç siyasi gerilimler sebebiyle not artırımına yine soğuk baktıkları görüldü. Fitch ise şu ana kadar 8 Kasım spekülasyonlarına herhangi bir açıklama yapmadı. Ama 3 ay önce not konusunda bir karar vereceklerinin ipuçlarını vermişlerdi. Piyasalar son birkaç haftadır neredeyse not artışını fiyatladılar. ABD’deki seçimler sonrası ekonomiye bugüne kadar verilen teşviklerin sona ermesi ve vergi artışlarının getireceği mali uçurum ile ilgili gelişmeler her Borsa gibi Türkiye borsasına da darbe vurabilir. Sonuç olarak bu yıl yüzde 40’a yakın yükselen İMKB endeksi oldukça kritik bir dönüm noktasına gelmiş durumda. Türk Lirası bazında kırdığı rekorun ardından dolar bazında rekor kırması için en azından görünümün pozitife çekilmesi gerekiyor ki beklenti devam etsin belki kısa vadede olmasa da yıl sonu için yeni rekorlar gündeme gelsin. Yatırımcıların zaten kısa vadede hızlı yükselmiş Borsa’nın son seviyesinin riskli bir noktada olduğunu unutmadan hareket etmesi daha sağlıklı olacaktır.