Borsada 11 milyar lira uçtu

Fitch'in 'cari açık' uyarısı ile gerilen piyasalar, dün de yabancı kurumların raporlarıyla yıkıldı. Dolar 1.70 liraya dayanırken, euro 2.43 liraya fırlayarak tüm zamanların rekorunu kırdı. TL'deki kayıp İMKB'de satışları da hızlandırdı. Endeksin piyasa değerindeki erime iki günde 10.8 milyar lirayı aştı
Türkiye'nin cari açık riskine ilişkin yabancı yatırımcılardan gelen peş peşe iç karartıcı raporlar dövizin ateşini yükseltti. TL döviz sepeti karşısında en son Mart 2009'da test ettiği tarihi zirvesine 2.06'nın üzerine çıkarak ulaştı. Euro 2.43 TL'yi aşarken, dolar 1.70 TL'ye dayandı. Piiyasa çevreleri, dünden bugüne piyasalarda değişen bir şey olmadığına işaret ederek yükselişi TL faizi düşük bulan 'faiz lobisi'nin baskısına bağladı. Talebin büyük ölçüde Londra kaynaklı olduğu gözlenirken, iki günde 1 milyar dolarlık döviz alımının gerçekleştiği tahmin ediliyor.
IMF TERCÜMEYE TAKILDI
Önceki gün Fitch'in 'cari açık' uyarısının ardından IMF Türkiye Daimi Temsilcisi Mark Lewis 'Türkiye'de riskler artıyor' uyarısı yaptı. IMF öğleden sonra tercüme hatası olduğunu belirterek yorumunu 'Küresel riskler artıyor' şeklinde düzeltirken, bazı yabancı bankaların raporlarında Türkiye'deki cari açık riskine dikkat çekildi. Deutche Bank'ın raporunda ise, son 2 yılda kurumsal şirketlerin döviz pozisyonlarının hızla artarak kriz öncesi seviyelere ulaştığı değerlendirmesine yer verildi. Yabancı kurumların Türkiye'nin cari açık riskine ilişkin peş peşe yaptığı açıklamalar ise piyasaların kafasını karıştırdı. 'Hepsinin aynı güne gelmesi ilginç. İki günde ne değişti? Cari açık riski hep vardı' diyen uzmanlar, bu yükselişi Merkez Bankası faizlerini düşük bulan faiz lobisinin baskısına bağlıyor...
Kontrolden çıkmaması lazım
ÖZEL bir bankanın Hazine Müdürü Merkez Bankası'nın faizi uzun süre düşük tutacağına ilişkin verdiği mesajlarınının kurdaki hareketi desteklediğine dikkat çekerek şunları söyledi: 'TL'deki değer kaybı cari açığın kontrolü açısından MB'nin işine geliyor. Ancak dövizdeki hareket ciddi, kontrolden çıkmaması lazım. Bu kadar yükselişe rağmen döviz ihalelerine gitmemesi de MB'nin rahatsız olmadığını doğruluyor. Genel olarak TL'yi destekleyici bir politika olmadığı yön yukarı doğru gözüküyor. MB, artık düşük faiz- düşük değerli TL politikasını uyguluyor.
Yabancı yüksek faiz istiyor
ABANK Hazine Döviz Masası Müdür Yardımcısı Güray Uray uluslararası kuruluşların cari açık uyarısının peş peşe gelmesinin piyasada moralleri bozduğuna işaret ederek şunları söyledi: 'Hepsinin aynı güne gelmesi ilginç oldu. Yabancılar daha yüksek faiz ortamı bekliyor. İki günde ne değişti? Olağanüstü bir durum yok. Cari açık sorunu zaten hep vardı. Döviz alışları yabancı ağırlıklı gidiyor. Çok fazla hacim gözlenmiyor ama volatilite yüksek.'
TL'deki düşüş zarar verecek
Deutche Bank'ın 'Gelişmekte olan ülkelerin zayıf halkası' başlıklı raporunda, şu hususlara dikkat çekildi: 'Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, ekonominin dövize karşı şoklara daha dayanıklı olduğunu savunuyor. Fakat burada rahatsız eden tek konu; kurumsal şirketlerin açıkları, döviz pozisyonları son iki yılda hızla artarak kriz öncesine seviyelere ulaştı. TL'deki düşüş hem bilançolara hem reel ekonomiye zarar vereceğini düşünüyoruz.'
Merkez'den 'açık pozisyon' uyarısı
DENİZLİ'DE bir toplantıda konuşan Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, açık pozisyon riskine karşı kamu ve özel sektörü uyardı. Başçı, 'Açık pozisyonlarınız varsa kurlardaki dalgalanmaya karşı toleransınız daha az oluyor. Açık pozisyon yoksa daha rahat dalgalı kur rejimini uygulayabiliyorsunuz. Açık pozisyonunuzu sınırlamanız iyi bir şey. Kamu ve özel sektörün dövizde açık pozisyonda olmamasında fayda var. Türkiye ile ilgili konuşulan tek risk unsuru cari açık. Türkiye'nin durumu şu anda iyi, biraz fazla mı iyi diye bakıyoruz. Haddinden fazla endişelenmeye gerek yok, senaryolara hazırlıklıyız' diye konuştu.
IMF: Küresel riskler artıyor
ULUSLARARASI Para Fonu Türkiye Daimi Temsilcisi Mark Lewis ,Denizli'de katıldığı toplantıda, küresel risklere dikkat çekti. Lewis: 'Gelişmiş ekonomilerde ekonomik iyileşme devam etmekte ancak borç kaynaklı sorunlar nedeniyle sekteye uğramakta ve kimi ülkelerde piyasa baskıları artmaktadır. Politikalar, güvenilir orta vadeli mali konsolidasyon planlarına, finansal sistemin güçlendirilmesine ve devam eden parasal uyuma yoğunlaşmalı fakat daha geniş kapsamlı enflasyon riskleri konusunda da tetikte olunmalıdır.Yükselen piyasalar ise makro-ihtiyati araçlar ile birlikte yürütülecek hızlı makroekonomik sıkıştırmaları baz alarak ekonomik aşırı ısınmaya ve finansal dengesizliklere karşı kendilerini korumalı'dedi.

Ayfer Arslan/Akşam