‘Bir yıllık seçim atmosferi’ endişesi

MELİS ŞENERDEM / Milliyet Anayasa Mahkemesi’nin anayasada değişiklik öngören kanunun bazı maddelerini kısmen iptal etmesine muhalefet ve yargıdan tepki gelirken, karar piyasalar tarafından erken seçim riski ortadan kalktığı için olumlu karşılandı. Analist ve ekonomistler, beklenen en kötü senaryonun değişiklik paketinin tamamen ya da büyük kısmının reddedilmesi yönünde şekillendiğini söylerken, kısmi iptalin referandum sürecinin işlemeye devam edeceği anlamına geldiğine vurgu yaptı. BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ kararla ilgili yaptığı açıklamada, “Anayasa Mahkemesi’nin aldığı kararı piyasa dostu bir karar olarak görüyoruz. Bu erken seçim ihtimalini yüzde 100 ortadan kaldırmıştır. Piyasalar tek parti iktidarının devam etmesini ve bir erken seçim sürecine girilmemesini istiyordu. Bu kısa vadede piyasalara olumlu yansıyacaktır” dedi. Analistler, 12 Eylül’de gerçekleştirilecek referandum oylamasının aynı zamanda AK Parti için bir güven oylaması olacağına dikkat çekerken, Türkiye’nin 2011’deki genel seçimlere kadar uzun soluklu bir seçim atmosferine girdiğini, bunun bazı reformların hayata geçmesini geciktirebileceği hatta mali disiplinde bazı sapmaların yaşanabileceği uyarısını da yaptı. Kredi derecelendirme kuruluşları da Türkiye’nin son dönemde mali görünümünün olumlu olduğuna dikkat çeken, ülkenin önündeki en önemli risk unsurunun ise siyasi gerilim ve seçim süreci olduğuna değinen açıklamalar yapmıştı. Türkiye pozitif ayrıştı Hafta içinde Citigroup Inc. gelişmekte olan piyasalar baş ekonomisti David Lubin de bu yönde bir uyarı yapmış, hükümetin, Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) artan desteğe karşılık vermek için mali politikada gevşemeye gidebileceği ve harcamaları artırabileceğini söylemişti. Lubin yayımladığı raporda, CHP’nin liderliğindeki değişimin sonucu AK Parti’nign popülaritesinde kısmi gerileme olduğunu ve yeni kamu harcamalarının artma ihtimalinin bulunduğunu belirtmişti. Aslında Türkiye, yatırımcıların gözünde olumlu anlamda ayrışan ülkelerden. Ekonominin ilk çeyrekte yüzde 11.7 büyümesi, mali kuralın yasalaşmak üzere olması ve son olarak haziran ayı enflasyonunda yaşanan gerileme uluslararası yatırımcıların Türkiye’yi tercih etmesine neden oluyor. Merkez Bankası’nın faiz artırımlarına bu yıl değil 2011’de başlayacağı beklentisinin güçlenmesi de getiri açısından Türkiye’nin avantajlı olduğu yönündeki görüşü kuvvetlendirmiş durumda. Küresel piyasalarda artan risk iştahı ve erken seçim ihtimalini azaltması, dün piyasaların olumlu seyretmesini sağladı. Kur ve faiz düştü, İMKB-100 endeksi de yüzde 1’in üzerinde primliydi. Referandum AK Parti için popülarite testi işlevi görecek Wolfango Piccoli Eurasia Group Türkiye analisti “Anayasa Mahkemesi’nin kararı kısa vade için piyasalar açısından olumlu çünkü erken seçim spekülasyonları ortadan kalkmış oldu. Şimdi ilgi AK Parti için bir popülarite testine dönüşecek olan referanduma odaklanacak. Eylüldeki referandum ve 2011 ortasındaki genel seçimlerle birlikte Türkiye’nin uzunca bir süre seçim atmosferinde kalması bekleniyor, bu da politika üretme açısından durgun bir dönem anlamına geliyor. Benzer şekilde mali disipline ne kadar uyulacağı konusunda da endişeler artabilir. 12 Eylül öncesinde yürütülecek kampanyaların iktidar ve muhalefet arasındaki bölünmeyi derinleştirmesi mümkün. Buradaki temel risk paketin referandumdan geçememesi ya da az bir farkla geçmesi. Böyle bir sonuç, AK Parti’ye desteğin azaldığının kanıtı olarak algılanır ve seçim sonrası koalisyon hükümeti ihtimalini kuvvetlendirir.” Korkulan senaryo gerçekleşmedi kısa vadede riskler azaldı Timothy Ash Royal Bank of Scotland Gelişmekte Olan Piyasalar Stratejisti “Korkulan senaryo, Anayasa Mahkemesi’nin değişiklik paketinin büyük kısmını ya da tamamını reddeceği yönündeydi. Bu gerçekleşseydi hükümetin erken seçim kararı alması bekleniyordu ki bu piyasalar açısından hiç iyi haber olmazdı. Mahkemenin tartışma yaratan maddeleri kısmen reddetmiş olması paketin geçme ihtimalini daha da kuvvetlendirdi. Referandum öncesi paket aleyhindeki kampanyanın çok güçlü olmaması ve paketin geçmesi ihtimali kuvvteli. Bu da Türkiye’nin AB üyeliği yolunda modernleşme adına yeni adımlar atacağı anlamına gelir ki piyasalar açısından olumlu bir gelişme olur. Kısa vadede siyasi risklerin bir kademe azaldığını söylemek mümkün.” Karar piyasa dostu, seçim takvimi mali riskleri artırıyor İnan Demir Finansbank Başekonomisti “Anayasa Mahkemesi’nden olabildiğince piyasa dostu bir kısmi iptal kararı geldi. Mahkemenin nokta müdahalesini andıran kararı, AKP’nin ölçülü tepkisi ve azalan erken seçim riski piyasalar tarafından olumlu algılanacaktır. Diğer taraftan ise eylül ayındaki referandum ve 2011’deki seçimle birlikte Türkiye mali riskleri artıran aralıksız bir seçim dönemine giriyor. Ancak bunun kısa vadede piyasaların gündemine gireceğini düşünmüyoruz, piyasalar en çok kısa vadede azalan erken seçim riskine odaklanacak.” Yatırımcı için rahatlatıcı, kutuplaşmanın artma riski az Ekspres Yatırım araştırma notu “Mahkeme’nin kararı ve referandumun planlandığı gibi yapılack olması piyasalar açısından kesinlikle rahatlatıcı. Paket tamamen reddedilseydi kaçınılmaz olacak bir erken seçim ve ülkede daha fazla kutuplaşma riski ortadan kalkı. Ancak referandum sürecinde siyasi gerilimin artacak ve “evet” ya da “hayır” yönünde açık ara farkla sonuçlanacak bir referendum erken seçim de dahil sürprizlere açık olacak. Bunun da piyasalar için ciddi sonuçları olacaktır.” Piyasalar açısından bir belirsizlik daha ortadan kalkmış oldu Tera Menkul Araştırma notu “Tüm uğultu bir yana bırakılırsa Anayasa Mahkemesi’nin kararı erken seçim riskini ortadan kaldırdı, dolayısıyla oldukça piyasa dostu bir gelişme oldu. Sonuçta piyasalar açısından bir belirsizlik daha ortadan kalkmış oldu. Avrupa bankalarına ilişkin endişeler azalırsa piyasalarda yeni bir iyimserlik havası hakim olabilir.”