Bilim insanları yeni nesil doku onarım ilacı TY1'i geliştirdi

Bilim insanları, DNA'yı onarabilen ve doku hasarını iyileştiren deneysel bir ilaç geliştirdi. TY1 adı verilen bu ilaç, kalp krizi, iltihabi durumlar ve diğer hastalıklarda zarar gören dokuları düzeltmeye yönelik yeni bir ilaç sınıfının ilk prototipi olarak önem taşıyor.

TY1'in etki mekanizması ve kökeni

TY1, vücutta doğal olarak bulunan bir RNA molekülünün laboratuvar ortamında üretilmiş bir kopyasıdır. Araştırma ekibi, TY1'in TREX1 geninin aktivitesini artırdığını saptadı. Bu aktivasyon sayesinde bağışıklık hücreleri hasarlı DNA'yı temizliyor ve dokuların onarılmasına katkıda bulunuyor.

TY1'in geliştirilme süreci yirmi yılı aşkın bir geçmişe dayanıyor. Buluşun başlangıcı, Johns Hopkins Üniversitesi'ndeki bir laboratuvarda insan kalp dokusundan progenitör hücrelerin izole edilmesine kadar uzanıyor. Kök hücrelere benzer özellikler gösteren progenitör hücreler, daha odaklı bir şekilde yeni sağlıklı doku oluşturabilir ve kalp rejenerasyonuna yardımcı olabilir.

Cedars-Sinai'de yürütülen çalışmalarda Ahmed Ibrahim, kalp progenitör hücrelerinin RNA molekülleriyle dolu küçük kesecikler, yani eksozomlar salgıladığını keşfetti. Bu keseciklerin içindeki RNA'lar, yaralı dokuların onarılması ve yeniden oluşumunu yönlendiriyordu.

Ekzomer sınıfının ilk örneği

Cedars-Sinai Smidt Kalp Enstitüsü Direktörü Eduardo Marban, TY1'in kök hücre kullanmaksızın vücudu onarma imkânı sunduğunu ve bunun "ekzomer" olarak adlandırılan yeni bir ilaç sınıfının ilk örneği olduğunu belirtiyor.

TY1, mevcut RNA ilaçlarının yapısına benzer bir formülasyona sahip olup, doğal versiyonu gibi işlev görüyor. İlacın temel görevi, TREX1 genini aktive ederek hasarlı DNA çevresindeki bağışıklık hücrelerinin etkinliğini yükseltmek, bu sayede DNA'daki hasarın temizlenmesini ve dokuların onarılmasını sağlamaktır. Bu mekanizma, özellikle kalp krizi sonrasında meydana gelen hasarı en aza indirerek iyileşmeyi hızlandırıyor.

Kalp ötesinde potansiyel faydalar

İlginçtir ki, TY1'in etkisi sadece kalp dokusu ile sınırlı değil. Ibrahim, DNA onarımının artırılmasıyla, vücudun kendi sağlıklı dokularına saldırdığı otoimmün hastalıklar gibi durumlarda da TY1'in potansiyel fayda sağlayabileceğini ifade ediyor. Bu mekanizma, doku iyileştirmede tamamen yeni bir yaklaşım sunarak çeşitli hastalıklar için yeni tedavi seçeneklerinin önünü açıyor.

Hayvan modellerinde başarılı sonuçlar elde edilmesinin ardından TY1, yakında insanlarda klinik denemelere tabi tutulacak. Eğer beklenen performansı gösterirse, bu ilaç ani gelişen olaylar ve kronik iltihaplanma durumları nedeniyle oluşan hücresel hasarın giderilmesinde yeni bir dönemin kapılarını açacak.

Bilim yaşlanmayı durdurdu mu?

Bilim insanları inceledi: Yapay zeka insan zekasını geçecek mi?

Nobel ödülü almıştı... Bilim insanına ulaşılamıyor