BETAM'dan "Büyümede toparlanma"

BETAM, 2019 yılının 4. çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 5,4 oranında artmasını bekliyor. BETAM, görece yüksek büyüme hesaplamalarını, kısmen ekonomik toparlanma, kısmen de baz etkisine bağlıyor. 

Ozan Bakış ve Mehmet Cem Şahin'in hazırladığı "Büyümede Toparlanma" başlıklı raporda şu görüşlere yer verildi:

"Kesinleşen Ekim, Kasım ve kısmen açıklanan Aralık ayı GSYH öncü göstergeleri ile yaptığımız hesaplamalara göre 2019 yılının dördüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla GSYH’nin yüzde 5,4 oranında artmasını bekliyoruz. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle yaptığımız hesaplamalarla ise yılın dördüncü çeyreğinde üçüncü çeyreğe kıyasla GSYH’nin yüzde 1,8 büyüyeceğini öngörüyoruz. Görece yüksek büyüme rakamlarının kısmen ekonomik toparlanma kısmen de baz etkisinden kaynaklandığını belirtmek isteriz."

Kredilerde toparlanma

2019 yılının dördüncü çeyreğinde üçüncü çeyreğine kıyasla ÖTV hariç tüm mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış tüketim öncü göstergelerinde artış bekliyoruz. Bilhassa, uzun süredir çeyreklik bazda azalan konut ve tüketici kredilerinin bu çeyrekte sırasıyla yüzde 2,0 ve 3,6 oranında artmasını bekliyoruz.

Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreği ile yaptığımızda, 2019 yılının dördüncü çeyreğinde kredi büyümelerindeki negatif görünüm devam etse de üçüncü çeyreğe kıyasla toparlandığını söyleyebiliriz. Yıllık bazda en yüksek artışın yüzde 16,6 ile ÖTV’de gerçekleşmesini bekliyoruz. Üçüncü çeyrekte yüzde 8,2 azalan tüketim malı ithalatının bu çeyrekte yüzde 8,5 artacağını hesaplıyoruz.

Üretim hacminde artış

2019 yılının dördüncü çeyreğinde kamu yatırım harcamaları hariç mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış yatırım göstergelerinde artışlar bekliyoruz. Üçüncü çeyrekte eksi yüzde 3,2 azalan ticari kredilerin dördüncü çeyrekte çeyreklik bazda yüzde 1,8 artacağını öngörüyoruz. Son 3 aylık üretim hacminin çeyreklik bazda yüzde 11,2 artacağını, kamu yatırım harcamalarının ise yüzde 12,5 azalacağını hesaplıyoruz.

Kıyaslamayı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yaptığımızda kamu yatırım harcamalarının geçen yılın yarısı seviyesine düşmesini bekliyoruz. Öte yandan, ara malı sanayi üretiminde negatif büyümeden pozitife geçiş, son 3 aylık üretim hacminde ise üçüncü çeyrekte yaşanan gerilemenin ardından yüzde 19,8 artış bekliyoruz.

İthalat ihracattan daha hızlı artıyor

2019 yılının dördüncü çeyreğinde, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış dış ticaret rakamlarına baktığımızda ihracatın yüzde 0,1 azalacağını, ithalatın ise yüzde 4,8 artacağını öngörüyoruz.

Bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla baktığımızda ise ithalatın bu çeyrekte çok güçlü artacağını görüyoruz (yüzde 15,3). İhracatın da yüzde 6,3 artacağını hesaplıyoruz.

Yukarıdaki öngörüler ışığında dördüncü çeyrekte ithalattaki toparlanmayla birlikte net dış ticaretin pozitif katkısının artık hem çeyreklik hem de yıllık bazda sona erdiğini görüyoruz.

Genel değerlendirme

GSYH’nin tahmininde kullandığımız diğer mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış değişkenlere baktığımızda elektrik tüketimi hariç tüm öncü göstergelerde sınırlı da olsa artış olacağını öngörüyoruz. Hizmetlere olan talepte yüzde 4,7’lük bir artış, perakende sektörü fiyat beklentisinde ise negatiften pozitife dönüş olacağını öngörüyoruz.

Geçen yılın aynı dönemi ile kıyaslandığında, 2019’un ikinci çeyreğinde yüzde 10 azalan, üçüncü çeyreğinde ise yüzde 5 artan hizmetlere olan talebin bu çeyrekte yüzde 25’in üzerinde artmasını bekliyoruz. Yatırım beklentisinin de pozitif olduğunu not edelim.

Kesinleşen Ekim, Kasım ve kısmen açıklanan Aralık ayı öncü göstergeleri ışığında 2019 yılının dördüncü çeyreğinde GSYH’nin çeyreklik bazda yüzde 1,8, yıllık bazda ise yüzde 5,4 artacağını tahmin ediyoruz.