Bankacılar borsa işlemi yapamayacak!

Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK) yatırım kuruluşlarının faaliyet izni almasına ilişkin esasları, yatırım hizmet ve faaliyetleri ile yan hizmetleri ve bunların sunumu sırasında uyulacak ilke ve esasları düzenlemek amacıyla hazırladığı Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ, bugünkü Resmi Gazete'de yayımlandı.

1 Temmuz 2014 tarihinde yürürlüğe girecek olan Tebliğ ile mevcut durumda "alım satım aracılığı", "türev araçların alım satımına aracılık" ve "kaldıraçlı alım satım işlemleri adı altında yürütülen alım satıma aracılık" faaliyetleri; "emir iletimine aracılık", "işlem aracılığı" ve "portföy aracılığı" şeklinde sınıflandırıldı.

Aracı kurumlar faaliyetlerine göre 3'e ayrılıyor

Tebliğin yürürlüğe girmesinin ardından, yatırım kuruluşları tarafından, sermaye piyasası araçlarına ilişkin olarak sadece emirlerin müşteriden alınması ve gerçekleştirilmek üzere başka bir yatırım kuruluşuna iletilmesine aracılık ediliyorsa “emir iletimine aracılık”; emirlerin müşteriden alınması ve borsa ya da borsa dışı bir platformda sonlandırılmasına aracılık ediliyorsa “işlem aracılığı”; müşteriden alınan emirlerin şirketin kendi portföyünden karşılanması suretiyle işlem yapılıyorsa “portföy aracılığı” faaliyet izni alınması gerekecek. Bu kapsamda bankalar ve aracı kurumlar arasındaki acentelik tesisi vasıtasıyla kurulan iş ilişkisi yerine yeni tebliğ ile emir iletimine aracılık faaliyeti öngörüldü.

SPK tarafından tebliğ ile ilgili olarak yapılan açıklamada tezgahüstü piyasalarda müşterileri ile bire bir türev araç düzenlemek isteyen banka ve aracı kurumların Kurul'dan portföy aracılığı yapmak üzere izin almaları gerektiği belirtilerek, halka arza aracılık faaliyeti yeni düzenlemelerde Avrupa Birliği mevzuatı ile uyumlu olarak, farklı risk seviyelerine ve dolayısıyla farklı sermaye gereksinimlerine sahip olmak şartı ile halka arzın yüklenimde bulunarak veya en iyi gayret aracılığı şeklinde yapılması şeklinde ayrıma tabi tutulduğu belirtildi.

 Saklama hizmetine ilişkin hükümler baştan aşağı değişti

Saklama hizmetinin bu tebliğ ile ilk defa düzenleme altına alındığı ifade edilen açıklamada "Dünya uygulamalarına paralel olarak işlemlerin gerçekleştirilmesi ile sahip olunan sermaye piyasası araçlarının saklanması hizmetlerinin farklı kurumlardan alınmasının tercih edildiği durumlar için genel saklama hizmetine ilişkin Tebliğde kapsamlı hükümlere yer verilmiştir" denildi.

Bireysel portföy yöneticiliği faaliyetinin aracı kurumlar, yatırım ve kalkınma bankaları ile portföy yönetim şirketleri tarafından yapılabileceği hükme bağlanarak, bu faaliyetin yürütülmesi sırasında uyulacak ilke ve esasların belirlendiği Tebliğ ile yatırım danışmanlığı faaliyetine ilişkin olarak; mevcut düzenlemelere paralel olarak, bu faaliyeti aracı kurumlar, kalkınma ve yatırım bankaları ile portföy yönetim şirketlerinin yapabileceği hükme bağlandı.

SPK tarafından yapılan açıklamada ayrıca yan hizmetlerde yer alan “sermaye piyasası araçlarına ilişkin işlemlerle ilgili yatırım araştırması ve finansal analiz yapılması veya genel tavsiyede bulunulması” ile “yatırım hizmetleri ve faaliyetleri ile sınırlı olarak kredi ya da ödünç verilmesi” yan hizmetlerinin sermaye piyasaları için taşıdığı önem dikkate alınarak daha ayrıntılı olarak düzenlendiği belirtildi.

Tebliğ ile bankaların sadece emir iletimine aracılık ettikleri müşterilerine ilgili sermaye piyasası araçları için genel saklama hizmeti veremeyeceklerinin ifade edildiği açıklamada "Yurt dışında yerleşik müşterilere saklama hizmeti sunulması sırasında saklamaya yetkili kuruluş nezdinde tutulan kayıtların, nakit hariç olmak üzere hak sahibi bazında izlenmesi esası getirilmiştir" denildi.