Banka hisselerinde spekülasyon mu var?

Aslında geçen hafta oldukça zayıf bir kapanış yapan ve 48 bin 500'de bulunan direnç noktasını yukarı kırmakta zorlanan endeks yine klasik bir şekilde yükselişe geçti. Yabancı yatırımcıların halka açık bölümünün yüzde 90'ını elinde bulundurdukları üç bankada yaptıkları alımlar, endeksin hızlı bir şekilde 49 bin puanı aşmasını sağladı. Garanti Bankası, Akbank ve İş Bankası bu hafta 3 bin puan yükselen Borsa'ya iki bin puanlık bir katkı yaptı. Genel piyasanın bu harekette oldukça tepkisiz kaldığı, hatta yükselişlerin zorlamayla olduğu görüldü. Endeks hesaplamasında yüksek sermaye ve halka açıklığı sebebiyle bu üç bankanın çok önemli bir etkisi var. Yükselişlerde veya düşüşlerde, hep bu hisselerdeki alım veya satımlar ön plana çıkıyor. Daha açık bir şekilde anlatırsak yaklaşık 330 hissenin piyasa değerinin neredeyse dörtte birini oluşturan bu üç hisse, bu haftaki yükselişe damgasını vururken, Borsa'daki kazançlar sanıldığı kadar yüksek olmadı. Bu haftaki hareket adeta endeksin bundan sonraki yönünü işaret etmek için yapılmış bir spekülasyon gibiydi. Banka hisselerindeki yükselişin arkasında sadece spekülasyon var dersek haksızlık etmiş oluruz. Zira yüksek karlılık beklentileri devam ediyor. Söylemek istediğim endeksin hesaplamasındaki tutarsızlık. Üç hisse yükseliyor, diğerleri yerinde sayıyor, Borsa rekorlar kırıyor. Borsa geneli veya en azından İMKB-100 endeksi hesaplanırken belirli hisselerin endeksi etkilemesine izin vermeyen bir yöntem uygulanmalı. Böylelikle yatırımcılar daha dengeli bir endekse kavuşacaktır. Tahmin ediyorum birçok yatırımcı bu haftaki yükselişten bir şey anlamamıştır. Ama görünen o ki orta vadede çok olağanüstü bir gelişme olmazsa Templeton'un kurucusu Mark Mobius'un dediği gibi gelişmekte olan borsa endeksleri eski zirvelerini geçecek. Böylesi durumda ise endeks bu yıl sonu eski zirvesini yakalar ve 2010 yılı içinde belki de Euro bazlı rekor seviyesini görerek 70 bine bile ulaşabilir. Yatırımcılar bu hedefleri unutmadan ama bu hedeflere ulaşmanın iyi hisse seçimleriyle mümkün olduğunu bilerek strateji oluşturmalılar. Şu ana kadar endeksin bir hayli yol kat ettiğini göz önüne alarak çok seçici bir şekilde Borsa'ya yaklaşılması artan riske rağmen kazançların büyümesini sağlayabilir. Büyük yükselişler büyük düşüşler sonrası başlar, demiştik. Şu ana kadar mart ayından bu yana dip seviyelerden gerçekten hatırı sayılır bir yükseliş yaşandı. Ama endeks 2007 yılındaki TL ve döviz cinsinden bakıldığında zirvede sayılmaz. Dahası ABD, Japonya ve Avrupa borsa endeksleri bu yıl sadece yüzde 12-18 arasında kazandırarak zirvelerinden çok uzaktalar. Bu durum da Türkiye gibi ülke borsalarına cesaret veriyor. Peki büyük düşüş ne zaman başlar? Ekonomiler canlandığında, faiz oranları üst üste arttığında ve borsa endeksleri zirve noktalarına ulaştığında büyük düşüş hareketinin sinyalleri de gelmeye başlayacaktır. Değişmeyen düzen eski alışkanlıkları da sık sık gündeme getireceğinden sistem bir süre sonra 2008 krizini hatırlatacak ve geri dönüş başlayacaktır. Daha kısa vadede bakılacak olursa 2009 yılının son çeyreği ve 2010 yılının ilk yarısına kadar ekonomiler yavaş yavaş resesyon sürecinden çıkarken borsalar yükseliş trendini sürdürecek ve ilk faiz artırımları iyileşmenin habercisi olarak görülecektir. Böylesi durumda zaman zaman düzeltmeler olsa da ekonomi trendlerindeki yavaşlığa aldırmadan borsalar son bir hamleyle zirve noktalarını görebileceklerdir. İstihdamdaki zayıf görünüm borsalar açısından risk olarak görünse de düşük faiz ortamı ve alternatif piyasalardaki durgunluk cazibesi yükselen borsalara ilgiyi önümüzdeki aylarda da canlı kılacaktır. Hiç şüphe yok ki başkanlığının her iki döneminde de savaş tamtamlarını çalarak dünyayı savaş ortamına sokan ve her an yeni bir savaşı başlatacağı beklenen eski ABD Başkanı'nın ardından göreve gelen ve Nobel Barış Ödülü alacak kadar barışçıl görünen yeni başkanın dünyaya sunduğu 'Obama etkisi' dünya krizinden çıkış sürecinde başrolü oynuyor gibi gözükmektedir. Ancak, finans sistemi odaklı büyümeler ekonominin bütününe yansımadığı müddetçe yeni rekorlar ve zirveler, yeni krizlerin habercisi olacaktır. Gelişmekte olan ülkelerin talepleri altını yükseltiyor fDünyada ons fiyatları bugüne kadarki en yüksek seviyelere ulaşarak 1.061 doları gördü. Eski rekor 2008 yılında görülen 1.030 dolardı. Emtia fiyatlarındaki çöküş ve hemen akabinde doların hızlı yükselişi karşısında 700 dolara kadar gerileyen altın, 2009 yılında rekorlarına kaldığı yerden devam ediyor. Altın fiyatları 2001 yılından bu yana dolar bazında 4 kat yükselmiş durumda. Fiyatların yükselişinde Çin ve Hindistan başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin güçlü büyümeleri etkili oluyor. Dünya ticaretinde fazla veren Uzakdoğu ve Körfez ülkelerinin fiziki talepleri yükselişte bir başka etken. Daha önceleri yüksek enflasyondan korunmak amacıyla tercih edilen altın, son dönemde yüksek getiri elde etmek isteyen ve dolardan kaçan fonların da gözdesi oldu. Çin Merkez Bankası'nın 2008 yılına kadar 400 ton olan rezervini 1.000 tona çıkardığını açıklaması ve dolar satarak rezervlerinde altına yer vermek için 4 bin ton daha alabileceği spekülasyonları da bu yükselişin asıl sırrı olsa gerek. Ekonomilerde 2010 yılına yönelik olumluya dönen beklentiler doların önümüzdeki aylarda da değer kaybetmesine yol açacak gibi görünüyor. 2008 yılındaki gibi Euro/dolar paritesi bir kez daha 1,60 seviyelerini görecek olursa altın fiyatları en azından 1.000 doları taban yaparak 1.200 dolar hedefine doğru hareket edecektir. SELİM IŞIKLAR - ZAMAN