'Az bilen kısa vadeli yatırıyor'

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray, düşük okuryazarlığın yatırımın vadesini kısalttığını belirterek, ''Yani az bilen daha kısa vadeli yatırıyor'' dedi.
Akgiray, Merkez Bankası ve SPK'nın Ceylan Intercontinental Oteli'nde düzenlediği ''Finansal Eğitim ve Finansal Farkındalık: Zorluklar, Fırsatlar ve Stratejiler Konferansı''nda yaptığı konuşmada, dünya finans piyasalarının gittikçe daha entegre ve bu piyasalarda ticareti yapılan enstrümanların daha karmaşık hale geldiğini söyledi.
Bugün halkın finansal okuryazarlığının öneminin 30 yıl öncesine göre çok daha fazla olduğunu belirten Akgiray, ''Bugün doğru iş yapmak, doğru karar almak için daha çok bilmek gerekiyor. Dolayısıyla finansal cehalet yanlış yatırım, tasarruf kararlarına yol açıyor. Bu yanlış kararlar, sadece bireyi değil, toplumun genelini de etkiliyor. Küçük ailelerin, bireylerin yaptığı, aldığı cahilce kararlar, kolektif bir büyüklüğe kavuştuğu zaman ekonomiyi ve sosyal dokunun zedelenmesine yol açabiliyor. Önemi çok büyük...'' diye konuştu.
Finansal okuryazarlığının düzeyinin sonuçlarını 2 başlıkta inceleyebileceklerini, bunlardan birinin ''bireylerin ve hane halkının yatırım ve borçlanma kararlarına etkisi'', diğerinin ise ''finansal ve ekonomik istikrara olan etkisi'' olduğunu belirten Akgiray, 1980'lerden sonra finansal ürünlerin hem çok çeşitlendiğini hem de daha karmaşık hale geldiğini söyledi.
EMEKLİLİK PLANLAMASI
Vedat Akgiray, ortalama insan ömrünün uzadığını, emeklilik planlamasının öneminin arttığını vurgulayarak, ''Emeklilik planlaması, uzun vadeli tasarruf demek. Bu sebeple biraz daha karmaşık bir yatırım kararı...'' dedi.
Yapılan birçok çalışmanın ''finansal cehaletin yol açtığı birtakım somut sonuçlar olduğunu'' gösterdiğini kaydeden Akgiray, ''Finansal cehalet yüksek, yani okuryazarlık düşükse o ülkede tasarruf oranı çok düşük. Düşük tasarruf seviyesi... Bu problem... Tasarruf çok önemli. Düşük okuryazarlık yatırımın vadesini kısaltıyor. Yani az bilen daha kısa vadeli yatırıyor. Çünkü planlayamıyor'' şeklinde konuştu.
''FİNANSAL CEHALET YAYGINSA...''
Finansal okuryazarlığın geliştiği ülkelerde hisse senedi pazarlarına çok daha fazla ilgi olduğunu dile getiren Akgiray, konuşmasını şöyle sürdürdü:
''Finansal cehalet yaygınsa, okuryazarlık düşükse kanunsuz, piyasayı bozucu, rekabete aykırı finansal veya ticari tezgahları, tuzakları dizayn etmek ve insanları aldatmak daha kolay. Bu da düzenleyici ve denetleyici otoritelerin, yatırımcıyı ve tüketiciyi koruma görevlerini yapmalarında zafiyete yol açıyor, iş zorlaşıyor. Çünkü cehalet sonucu aldanmaya müsait bir kitle orta yerde var. Bu da krizlerin sıklaştığı dünyamızda olası bir problem kaynağı. Finansal okuryazarlık düzeyi yükseldikte devletlerin, merkez bankalarının geliştirdiği ekonomi politikalarını halkın anlaması daha kolay olacaktır. Anlaşılan bir politikanın sonuçları da arzu edilen hedefe daha uygun olacaktır. Dolayısıyla devletin ekonomi politikalarının etkinliği de halkın finansal okur yazarlığı ile bire bir ilişkili. Devletin, kamu kurumlarının ne yaptığını genel nüfus, okuryazarlığı olduğu için, daha iyi anlıyorsa güven daha fazla olacaktır. Çünkü anlaşılmayan şeye güvenmek daha zordur.''
Akgiray, SPK olarak ''yatırımcı seferberliği'' adı altında bir süreç başlattıklarını, yatırımcı web sayfası yaptıklarını anlatırken, ''Arkadaşlarımız Facebook, Twitter'da bir sürü dedikodular yapıyorlar, insanların sorularına cevap veriyorlar. SPK'dan tüyo isteyen çok'' dedi. Akgiray, üniversitelerde seminerler gerçekleştirdiklerini, hanımlar lokaline gittiklerini de söyledi.