Anlaşıldı Merkez

Kurul, bugün gerçekleştireceği sürpriz toplantıda, bazı Avrupa ülkelerindeki kamu borcu sorununu ve küresel büyüme görünümüne ilişkin yakın zamanda artan endişeleri değerlendirecek. Kurul, en son 25 Haziran 2006’da olağanüstü gündemle, piyasalardaki son gelişmeleri değerlendirmek ve alınacak önlemleri tartışmak üzere toplanmış ve faiz artırım kararı almıştı.
TCMB’nin yapacağı ara toplantıda yüzde 1.5 olan gecelik borçlanma faizini artırarak faiz koridorunun daraltılmasına kesin gözüyle bakılırken, TCMB’nin yabancı para cinsi zorunlu karşılık oranlarında indirim, döviz satış ihalelerine başlanması hatta politika faizinde indirim gibi diğer politika araçlarını genişletici yönde kullanılmasının da gündeme gelmesi öngörülüyor. Analistler, faiz koridorunun daraltılması dışındaki kararların bugün olmasa da önümüzdeki dönemde alınabileceğini kaydediyorlar.
‘TL pozitif etkilenir’
Merkez Bankası geçen senenin ekim ayından itibaren kısa vadeli sermaye girişlerini azaltmak amacı ile borç alma faizini kademeli olarak yüzde 6.5’ten yüzde 1.5’e çekmişti.
TCMB’nin yeni bir politika aşamasına girdiğini belirten analistler, öngörülen her adımın sermaye girişlerini artırıcı olması nedeniyle TL’yi de pozitif etkileyeceğini düşünüyorlar.
‘Risk iştahı azaldı’
Kurul, temmuz toplantısında iktisadi faaliyetteki yavaşlamayı ve son dönemde küresel ekonomideki giderek artan belirsizlikleri de gözönüne alarak mevcut politika bileşiminde bir değişikliğe gitmemişti. Ancak, bazı Avrupa ülkelerindeki kamu borcu sorununa ve küresel büyümeye ilişkin endişelerin risk iştahını olumsuz etkilemeye devam etmesi halinde faiz koridorunun kademeli olarak daraltılmasının uygun olacağının altını çizmişti.
Kurul, ayrıca, gelişmiş ülke ekonomilerindeki sorunların daha da derinleşmesi ve yurtiçi iktisadi faaliyetin durgunluk sürecine girmesi halinde bütün politika araçlarının genişletici yönde kullanılmasının söz konusu olabileceğini dile getirmişti.
Dolar iki günde 4 kuruş arttı
Euro Bölgesi borç sorunlarının yanı sıra global ekonomide yavaşlama endişeleri ile risk iştahında devam eden daralmayla dolar/TL güne 1.72 liranın üzerinde başladı.
Dolar daha sonra temmuz enflasyonun eksi çıkması, Merkez’in açıklamasının yanı sıra paritenin de etkisiyle 1.69 liraya kadar geriledi. Dolar pazartesi günü 1.68 lirada bulunuyordu. Güne yüzde 1.47 düşüşle başlayan İMKB endeksi ise kayıplarını azaltarak yüzde 0.72 düşüşle 61.315 puandan kapandı.
NE YAPABİLİR?
- Yüzde 1.5 olan gecelik borçlanma faizini artırabilir
- Zorunlu karşılıkları indirebilir
- Döviz satış ihalelerine başlayabilir
- Politika faizini indirebilir
Ekonomistler değerlendirdi:
Önlemler olumlu
Garanti Yatırım Ekonomisti Gizem Öztok
“TCMB’nin öncelikli olarak yüzde 1.5 olan gecelik faizini yukarı çekmesini (yüzde 4-5 civarına) bekliyoruz. Banka daha önce AB’ye ilişkin endişeler devam ederse önlemler alacağını söylemişti.
TCMB’nin aklında muhtemelen şu var: Gecelik faizi belirgin şekilde örneğin, ilk aşamada yüzde 4-5 civarına çekmek buna ek olarak da olası bir faiz indiriminden kaynaklanan TL’deki değer kaybını önlemek.
Bu durumda hem büyüme üzerindeki riskleri bir miktar bertaraf etmiş olacak hem de TL’de değer kaybının önünü kesmeye çalışacak.”
RBS Ekonomisti Tim Ash
“Merkez Bankası cuma günü faiz koridorunun daraltılabileceği, yani şu anda yüzde 1.5 olan gecelik borçlanma faizinin artırılabileceği belirtti. TCMB’nin gecelik borç verme faizi şu anda yüzde 9, bir haftalık repo faizi ise yüzde 6.25’te. Merkez Bankası, fonlama üzerindeki belirsizliği ve bununla birlikte spekülatif sermaye girişini azaltmak için faiz koridorunun bu derece geniş belirlemişti. Geçen altı ayda TL’nin performansına baktığımızda bunun işe yaradığını görüyoruz. Zorunlu karşılıklarda değişiklik beklemiyoruz. Şu anda bir faiz indirimi olacağını düşünmüyorum.”
Finansbank Başekonomisti İnan Demir
“Merkez Bankası küresel büyüme ve Avrupa’daki borç krizi nedeniyle oldukça endişeli. Gecelik borçlanma faizinin yükseltilmesini bekliyoruz, burada 400 baz puanlık bir artış kasımdaki indirimi tersine döndürebilir. Bu adım TL açısından pozitif olur. TCMB’nin politika faizinde bir değişikliğe gideceğini düşünmüyoruz ancak, TCMB Başkanı’nın verdiği görünümü dikkate alarak sınırlı bir faiz indirimini de olasılık dışı görmüyoruz. Yabancı para cinsi mevduatta zorunlu karşılık oranlarının indirilmesi de olmasa bile önümüzdeki dönemde PPK’nın gündeminde olabilir.”
T-Bank Başekonomisti Veyis Fertekligil
“ABD borç sorunu gecici olarak çözüldü ama ekonomide toparlanma yavaş gidiyor. Öte yandan, Yunanis’tan sorunu da ötelendi. Ancak, İspanya ve italya alarm veriyor. Dünya ekonomisinde büyüme yavaşlıyor. Türkiye’ye geldiğimizde ise cari açık büyük sorun olarak devam ediyor. Euro Bölgesi’ndeki durumdan rahatsız olan Merkez Bankası toplantıda döviz çıkışını engeleyebilir, gecelik faizleri artırabilir. Önlemler sadece Merkez Bankası’yla bitmiyor. Cari açık sorununa ilişkin çabaları görmek lazım. ABD ve Euro bölgesindeki durum sürdükçe piyasalar etkilenecektir.”
HSBC Stratejisti Fatih Keresteci 
“Risk iştahındaki bozulma Merkez Bankası’nı faiz koridorunu daraltmaya itebilir. Bu yönde bir adım kısa zamanda alınır. TCMB yüzde 1.5 olan borç alma faizini yüzde 6.25 olan politika faizine yaklaşacağını düşünüyoruz.
TCMB küresel riskten kaçışın derinleşeceğini düşünüyor. TCMB yeni bir politika aşaması girdi demek en doğrusu. Bugünkü toplantıda olmasa da TCMB politika tercihi arasında zorunlu karşılık ve döviz satım ihaleleri gibi diğer seçeneklerin de yer aldığını vurgulayabiliriz ama bu toplantıda bu kararların çıkmayabilir.”