Altınlar yastık altından çıkarılıyor

Türkiye'de büyüklüğü 5 bin ton yani yaklaşık 300 milyar dolar olarak hesaplanan yastık altı altınları ekonomiye kazındırmanın yolları aranırken, krizdeki İtalya'da halk nakit yaratmak için altın bozdurmaya hücum etmiş durumda. Euro Bölgesi'nin en büyük üçüncü ekonomisi olan İtalya'da ekonomik krizi altın satın alan küçük dükkanların sayısını son iki yılda dörde katladı. Özellikle krizden etkilenen dar gelirli İtalyan vatandaşlarının altın diş de dahil olmak üzere altın bozdurma işlemlerinin artırması bu tür rehinci dükkanı biçimindeki küçük işletmelerin sayısını yükseltti. Reuters'a konuşan Eurispes adlı düşünce kuruluşunun başkanı Gian Maria Fara, "Bu tür bir sektörün patlama yapması ülkedeki zorlukların geldiği seviyenin çok iyi bir göstergesi" yorumunu yaptı. Başkent Roma'nın kuzeyinde Oro Change adlı bu tür bir dükkanda çalışan 30 yaşındaki Alexia Messi, "İşler çok iyi, krizi gerçekten hissedebiliyorsunuz. İnsanlar satmaktan hiç hoşlanmıyorlar. Ama şimdi altın, gümüş, antika, yeni elektronik ürünler, ne bulurlarsa getiriyorlar yanlarında. Geçen yıla göre müşterilerimizin sayısının ikiye katlandığını söyleyebilirim" diyor. Oro Change ilk şubesini Roma'da 5 yıl önce açmıştı. Şimdi kentte 7 şubesi bulunuyor. Bu arada kriz en çok Roma'daki geleneksel perakendecilere darbe vurdu. Örneğin Roma'nın merkezinde erkek giyim mağazası EDEL'i işleten 57 yaşındaki Massimo Della Rocca, 30 yıl önce büyükbabasından miras kalan işletmeyi satmayı planlıyor. "İşler yıllardır daha kötüye gidiyordu. Ama bu yıl imkansızlaştı. Satışlar bu yaz geçen yıla göre yüzde 25 düştü" diyen Della Rocca, "Üzücü bir durum. Çünkü giysileri tamamen İtalyan kumaşından dikilen bu mağaza 80 yıldır faaliyetini sürdürüyordu" diye konuşuyor.
Altın alıcılığının yıllık cirosu 7 milyar dolar
Tırmanışa geçen borç krizinden ötürü geçen kasımda görevi bırakan eski başbakan Silvio Berlusconi'nin bir dönem restoranların dolup taştığını, İtalyanların her zamankinden daha fazla elektronik ürün satın aldığına dair konuşmalarından bu yana ülke ekonomisi geriledi. Yıllık ciroları 7 milyar doları bulan altın satan rehinci dükkanların sayısındaki artış İtalyanların hayatının kötüye gittiğinin en belirgin işareti olarak görülüyor. İtalyan ekonomisi bir yıldır resesyonda ve bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 2.5 küçüldü. Altın alıcılığı sektörünün daha sıkı denetlenmesini savunan bir önerge veren 6 merkez sağ vekil arasında yer alan Gianni Mancuso'ya göre İtalya genelinde altın bozduran tahminen 28 bin satış noktası bulunuyor.
İtalyan mafyası sektöre el attı
Ayrıca kent genelinde bu sektörle ilgili meydana gelen silahlı saldırıların mafyanın da bu sektöre yönelik ilgisinin artmaya başladığı şeklinde yorumlanıyor. Oğlunun altın ve inci küpelerini bu dükkanlardan birine 42 euroya sattığını söyleyen 46 yaşındaki Valeria Arcidiacono, bu dükkanları suçluların işlettiğini iddia ederek, "Mücevherlerin değeri bin euroydu. Oysa oğluma 42 euro verdiler. Herhangi bir fiş de vermediler" diyor. İtalya'nın kara para aklama faaliyetlerini izleyen AIRA'nın müdürü Ranieri Razzante, bu altın satan dükkanların İtalyan ailelere finans sağlama konusunda bankaların yerini almaya başladığını dikkat çekerek, krizin vurduğu bankaların kredi verme konusunda isteksiz olduğunu vurguladı. Yüzde 3'ün üzerindeki enflasyona karşın hanehalkına yönelik banka kredileri haziranda yıllık bazda yüzde 0.6'ya kadar geriledi. Eurispes araştırmasına göre İtalyanların yüzde 8.5'i 2011'de bu tür dükkanlara elindeki değerli eşyaları veya finansal araçları sattı. Razzante, "Bu organize suçun yeni ve hızlı büyüyen sektörlerde liderliği alma eğiliminde olan iyi oturtulmuş bir model" diyor. Ayrıca kuzey Avrupa'da rehinci dükkanları genellikle kullanılmış eşyaları alıp satarken, favori bir hediye olarak güney Avrupa kültürüne derin kök salmış olan altın İtalya'da çok önemli bir alım satım aracı. İtalyan işveren konfederasyonu Confindustria'da kuyumcuları temsil eden Ivana Ciabatti, "Çocukluğumdan bu yana çeşitli durumlarda altının hediye verildiğini hatırlıyorum ve insanlar: 'Onu bir kenara koy' derlerdi. Onlara gülerdik. Ama haklı oldukları ortaya çıktı. İşte bu altın pek çok aile ayakta kalabiliyor" diyor. Rehinci dükkanlarından birinde 4 ay çalışmış olan Giorgia Standoli, "Çoğunlukla alışveriş yapabilmek için değerli eşyalarını satmak kadınlar, yaşlı hanımlardan söz ediyoruz. Bence karşılaştığım en dokunaklı anlardan biri 50 yaşından küçük üç çocuklu bir annenin nikah yüzüğünü satmak zorunda kalmasıydı" diyor.
Tüketici harcamaları tarihi dip seviyelerde
Rehinci dükkanları büyürken, geleneksel perakendeciler özellikle de küçük olanları alarm veren bir hızda kapanıyor. Ulusal dükkan sahipleri konfederasyonu Confcommercio'ya göre 2012'de tüketici harcamaları İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en düşük seviyeye indi. Roma'nın küçük dükkanları ve butikleri özellikle ağır darbe aldı. Bu yıl 1,500'den fazlası kapandı. Parlamentoya yakın bir mevkide bulunan birkaç katlı kadın giyim butik mağazası Lina Rocchi 80 yıl sonra geçen ay kapandı. Bir toparlanma olmadığı takdirde Roma ve havzasında 5 bin kadar dükkanın daha yıl bitmeden kapanacağı tahminini yapan küçük perakendeciler konfederasyonu Confesercenti başkanı Valter Giammaria, "Üyelerimize ümitsizlik havası hakim" diyor. Altın alan rehinci dükkanları ise talebe yetişmekte zorlanıyor. İtalya'dan İsviçre'ye resmi altın satışları geçen yıl yüzde 65 artarak 120 tona çıktı. 2010'da bu rakam 73, 2009'da ise 64 tondu.