Açık büyümedi döviz girişi durdu

Ocak ayı cari açık rakamları dün açıklandı. 2011 Ocak ayında cari açık 6 milyar 023 milyon dolarken, 2012 Ocak ayında 5 milyar 998 milyon dolar oldu.
Cari açıkta 2012 yılının Ocak ayında 2011 yılının Ocak ayına göre (sadece) 25 milyon dolarlık bir azalma var.
Ocak aylarında cari açık 2007 yılında 3.2 milyar, 2008 yılında 4.1 milyar, 2009 yılında 0.4 milyar, 2010 yılında 3.0 milyar dolar iken 2011 yılında 6.0 milyar dolara yükselmişti.
2011 Ocak ayında da 6 milyar dolar olduğuna göre, aylık cari açık (1) Gene yüksek (2) Fakat bir yıl önceye göre artmamış, aynı kalmış. Ufacık da olsa bir azalma var.
Bizde cari açığın (döviz açığının) temel nedeni ithalat-ihracat arasındaki fark
(dış ticaret açığı)dır.
İthalat azaldıkça açık küçülüyor
Daha önce TÜİK tarafından (cif-fob esası ile) açıklanan dış ticaret rakamları, ocak ayında cari açığın büyük çıkmayacağının işaretini vermişti. 2011 Ocak ayında 7.3 milyar dolar olan dış ticaret açığı, 2011 yılında birazcık azalmış
7 milyar dolar olarak gerçekleşmişti.
Merkez Bankası cari açık hesabında dış ticaret dengesini (mal dengesini) farklı esaslarla (fob-fob) hesaplıyor. Merkez Bankası hesabına göre 2011 yılı Ocak ayında 6.0 milyar dolar olan mal dengesi açığı 2012 yılında 5.9 milyar dolar oldu. İşte 2012 cari açık rakamındaki duraklamanın gerisinde yatan ana neden budur.
Ocak ayında 5 Milyar 998 milyon dolarlık cari açığı nasıl kapattığımız önemlidir.
Ocak ayında “Sermaye Hareketi” ile:
* Doğrudan yatırım olarak net döviz girişi 827 milyon dolar,
* Portföy yatırımı (hisse senedi ve bono yatırımı) olarak net döviz girişi 1 milyar 401 milyon dolar,
* Kredi dolarak net döviz girişi 265 milyon dolar oldu.
Bu 3 kalemdeki hareket “Sermaye Hareketi” ile normal yollardan ülkeye giren çıkan dövizin netini gösterir. Bu 3 kalem normal döviz girişidir. Toplamı 2 milyar 493 milyon dolardır.
Bizde bir de normal olmayan, nereden geldiği belli olmayan döviz girişi vardır. Ocak ayında nereden geldiği belli olmayan döviz girişi toplamı 834 milyon dolar oldu.
* Bunu da sermaye hareketi ile gelen dövize ekler isek toplam giriş 3 milyar 337 milyon doları buluyor.
* Halbuki ocakta döviz açığı 5 milyar 998 milyon dolar olmuştu.
Ocakta rezervden yedik
Demek ki ülkeye normal ve normal olmayan yollardan giren döviz ocak ayında
cari açığı kapatamamış. Aradaki fark rakamını,
2 milyar 671 milyon doları daha önce
ülkeye giren ve cari açığın kapandıktan
sonra arttığı için döviz rezervine eklenen dövizden karşılamışız. Rezervleri azaltarak
açığı kapatmışız.
Özetle:
* 2012 Ocak ayında cari açık, 2011 yılındaki kadar gerçekleşti. Aynı kaldı. (Azıcık bir azalma var)
* 2012 Ocak ayında ülkeye net döviz girişi yavaşladı. Normal ve normal olmayan yollardan giren döviz, döviz açığını kapatmaya yetmedi. Daha önceki döviz birikimlerimizle açığı kapattık.
* Sadece ocak rakamlarına bakarak
(1) Tamam... Cari açık küçülüyor da diyemeyiz (2) Eyvah, döviz girişi durdu. Rezervlerden yemeğe başladık da diyemeyiz.
Birkaç ay geçsin... 2012 yılının ne olacağı hakkında daha iyi tahminler yapma imkânı ortaya çıkar.
Güngör Uras/Milliyet