ABD'de yükselen borsa kafaları karıştırıyor

Hürriyet Newsweek’te “If the economy's stagnant, why are stocks up?” başlığıyla yayınlanan bir haber analizde, ekonomi büyük bir açmaz içindeyken, borsaların oldukça iyi performans sergilemesinin nedeninin can sıkıcı olduğuna dikkat çekildi. Haber analizde, borsalar iyi performans sergilerken, ekonominin kötü durumunun borsalardaki iyimserlikle örtüşmemesinin kafaları karıştırdığı belirtildi. ABD borsalarının gerçek göstergesi olarak görülen S&P 500 endeksi, Mart ayında dibi görmesinden sonra yüzde 53’lük bir artış yaşadığına değinilen analizde, ABD ekonomisinin üçüncü çeyrekte yüzde 3.5 oranında büyüdüğüne dikkat çekildi. Ülkede işsizlik artarken, maaşlarda düşüşün yaşandığının altını çizen analiz, tüketicilerin harcama yapma konusunda oldukça tedirgin olduğuna da dikkat çekti. BORSA İYİ BİR GÖSTERGE OLMAYABİLİR Haber analizde, ABD ekonomisinin büyük bir ekonomik durgunluğa girdiği 2007 yılının Aralık ayında piyasaların tarihinin en yüksek rakamlarına çıktığının belirtilirken, borsanın ekonominin temel göstergesi olduğu gerçeğinin artık geçerli olmayabileceğine işaret edildi. Haber ayrıca, Dow Jones, S&P 500 ve NASDAQ gibi endekslerin iş dünyasının tamamından çok ABD merkezli büyük şirketlerin göstergesi olduğuna değinildi. Ayrıca bu endekslerde yer alan şirketlerin son zamanlarda sınırlarını deniz aşırı ülkelere taşımakla meşgul olup, ülke içindeki ekonomik dinamikleri belirleyen sorunlardan etkilenmediklerinin altı çizildi. ABD KÜÇÜLÜRKEN, DÜNYA BÜYÜDÜ Uzun süren resesyondan dolayı ABD’de her türlü ürün ve hizmete olan talebin azatlığının belirtildiği analizde, küresel ekonominin II. Dünya Savaşı’ndan sonra ilk kez bir yıl süreli daralma yaşadığına değinildi. Bununla birlikte, ABD bu yılın 3’üncü çeyreğine kadar büyüme yaşamazken, dünya genelinde Peru, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde büyümenin kesintisiz bir şekilde devam ettiğine dikkat çekildi. Haber analizde, geçtiğimiz yılda ekonomik aktivite içindeki büyümemin ABD sınırlarının dışında gerçekleştiğine vurgu yapıldı ve ABD’li şirketlerin denizaşırı ülkelerdeki müşterilere daha fazla bağımlı hale geldiğine değinildi. KÜRESELLEŞME İŞ YAPMA ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRİYOR Şirketlerin yabancı piyasalarda ABD malı ürünleri ihraç ederek yer almasının, ABD ekonomisi ve bu ülkedeki çalışanlar için iyi bir haber olduğunun altının çizildiği haberde, aslında küresel kredi krizinden sonra ABD ihracatının dibe vurduğu belirtildi. Nisan ayında 120.6 milyar dolar ile en dip seviyesini gören ihracatın o tarihten bu yana yavaş yavaş yükselişe geçtiği ama 2009 Ağustos rakamlarının, 2008 Ağustos rakamlarından hala aşağıda olduğuna dikkat çekildi. Yazıda ayrıca küreselleşmenin şirketlerin iş yapma şekline etki ettiği belirtildi. Haber analizde küreselleşmede ürünleri denizaşırı ülkelerde üretip, orada satmanın önemli hale geldiğinin de altı çizildi. KÂR DENİZAŞIRI ÜLKELERDE ARANIYOR Financial Times’ın Disney’in bu hafta içinde “Book of Masters” adlı filmini vizyona soktuğunu bildirdiğinin belirtildiği haberde, bir Rus masalından uyarlan ve tamamen Rus çalışanlarla çekilen ve şirketin yerel dille üretim için son girişim olan filmi için belirttiği şu ifadelere yer verdi: “Ürünü ABD’de üretip, dünyaya ihraç edersek, Disney markasını büyütemeyiz.” Disney’in örnek olarak verildiği yazıda, ABD’li büyük şirketlerin denizaşırı ülkelerdeki satışları artarken, krizin bütün şiddetiyle hissedildiği ABD’de satışlarda sorun yaşadıklarına dikkat çekildi. Yazının sonunda, yükselen ABD borsasının ve zayıf, yavaş büyüyen ABD tüketim sektörünün aslında büyük bir çelişki yaratmadığının altı çizildi. Küresel ekonomiyi şekillendiren büyük ölçekli trendler ve büyük ABD’li şirketlerin bu trendlerde üstlendikleri roller göz önüne alındığında, tüketimde sürdürülebilir bir yükseliş olmadan da borsaların yükselmesinin olası bir ihtimal haline geldiği belirtildi.