AB liderlerinden İsrail ile iş birliğini azaltma talimatı

Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, Avrupa Birliği ülkeleri liderlerinin, İsrail ile iş birliğini azaltmaya yönelik bir dizi öneri geliştirmesi talimatını AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas'a verdiğini belirtti.

Nauseda, Brüksel'de düzenlenen AB Zirvesi kapsamında Politico'ya verdiği demeçte, AB liderlerinin Gazze'deki insani durumun tahammül edilemez olduğunu kabul ettiğini kaydetti.

Zirvedeki görüşmelerin planlanandan uzun sürdüğünü ve zor geçtiğini aktaran Nauseda, şu ifadeleri kullandı:

"Ülkeler iki gruba ayrılmış durumda. Bazıları İsrail yanlısı, bazıları ise kesinlikle karşı. Biz, ortada bir gerçek olduğunu görüyoruz, trajik bir insani durumdan ve acı çeken çocuklardan bahsediyoruz. Şu an kimse bu insani duruma tahammül edemiyor. Bu yüzden kararlar almalıyız. Yüksek Temsilci'den ilk önerileri getirmesi istendi ve o da bunu temmuz ayı içinde yapacak. Muhtemelen bazı önlemler alınacak."

Nauseda, Yüksek Temsilci Kallas'ın bir ay içinde İsrail ile ticaret ve diğer iş birliği alanlarını hedef alabilecek önerileri sunacağını dile getirdi.

Politico'nun haberinde, AB'nin İsrail ile Ortaklık Anlaşması'nın tamamen feshedilmesinin üye ülkelerin oy birliğini gerektirdiğine ve Almanya ile Macaristan gibi ülkelerin buna karşı çıktığı kaydedilirken, ticari bağların azaltılması ve Batı Şeria'dan yapılan ticarete yaptırım uygulanması gibi daha sınırlı önlemlerin teorik olarak nitelikli çoğunlukla alınabileceği vurgulandı.

Nauseda ise bu durumu, "Avrupa böyle durumlarda her seferinde güvenilirliğini kaybediyor. Herkes bize bakıyor ve biz sadece derin endişe duyduğumuzu söylemekle yetiniyoruz." şeklinde değerlendirdi.

AB İnsan Hakları Özel Temsilcisi Ofisinin, gözden geçirilme süreci devam eden İsrail ile Ortaklık Anlaşması kapsamında hazırladığı not, Tel Aviv'in Gazze ve Batı Şeria'da insan haklarını ihlal ettiğine dair "işaretlerin" olduğunu ortaya koymuştu.

AB Zirvesi'nde İsrail'in Gazze'de insan haklarını ihlal ettiği vurgulandı

AB Konseyi Başkanı Costa, İsrail'in Gazze'de uluslararası hukuku, dolayısıyla AB ile Ortaklık Anlaşması'nın şartını ihlal ettiğini belirterek, temmuz ayında yapılacak AB Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda gerekli kararın alınması gerektiğini söyledi.

Antonio Costa, Brüksel'de yapılan AB Zirvesi bitiminde AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen'le ortak basın toplantısında konuştu.

Zirvenin gündem maddelerinden Gazze'deki durumla ilgili konuşan Costa, "İsrail dosttur ve dostlarla açık, net ve dürüst olmamız gerekir. Hiç kimse televizyonda izlediklerimizi ve basında okuduklarımızı görmezden gelemez. Gazze'deki insani durum kabul edilemez." dedi.

Costa, İsrail'in AB ile Ortaklık Anlaşmasının 2. maddesinde öngörülen insan hakları ve uluslararası hukuka uyma maddesini açıkça ihlal ettiğinin yapılan inceleme sonucunda tespit edildiğini belirterek, "İsrail tarafından insan haklarının Gazze'de sistematik olarak ihlal edildiğini" vurguladı.

AB Konseyi Başkanı, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas'a (15 Temmuz'da yapılması planlanan) gelecek AB Dışişleri Bakanları Toplantısı'nda bu sonuç üzerine bir karar alınması görevini verdiklerini söyledi.

Bu sırada İsrail ile de diyalogun sürdürüleceğini belirten Costa, İsrail'in Gazze'de ateşkese uyması, insani yardım girişlerine izin vermesi, insan haklarına tam saygı göstermesi ve işgal altındaki Filistin topraklarındaki yasadışı yerleşim faaliyetlerini de durdurması gerektiğini kaydetti.

Savunma ve güvenlik

Von der Leyen de AB'nin savunmada ortak tedarik planına değinerek, 10 üye ülkenin SAFE adı verilen yeni mali araç yoluyla borçlanarak savunmaya yatırım yapma niyetini beyan ettiğini ve bu sayının artmasını beklediğini aktardı.

Ne kadar harcandığı kadar nasıl harcandığının da önemli olduğuna işaret eden von der Leyen, "AB çapında savunma ekipmanı pazarı" inşa edeceklerini dile getirdi.

Von der Leyen ekim ayında yapılacak AB Zirvesine kadar bunun nasıl yapılacağına dair bir yol haritası hazırlayacaklarını ifade etti.

Dış İlişkiler

Öte yandan AB zirvesinin sonuç bildirisinde Dış İlişkiler başlığı altında Libya'daki duruma değinildi.

AB liderlerinin "Libya'daki endişe verici durumu ve bunun Avrupa güvenliği ve göç akımları açısından olası sonuçlarını ele aldığının belirtildiği bildiride AB'nin bu ülkede ulusal uzlaşmayı, kurumsal birliği ve kapsayıcı diyaloğu ilerletmede destek verdiği kaydedildi.

Bildiride ayrıca Türkiye-Libya arasındaki Akdeniz'de deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin Mutabakat Muhtırası'nın üçüncü devletler açısından herhangi bir hukuki sonuç doğuramayacağı ileri sürüldü.

Karadeniz

Bildiride Karadeniz'de güvenlik ve istikrarın önemini teyit edilirken, AB Komisyonunun AB'nin Karadeniz bölgesine yönelik stratejik yaklaşımının memnuniyetle karşılandığı, ilgili konuda Konsey, Komisyon ve Yüksek Temsilcinin hızla çalışmaya davet edildiği kaydedildi.

Batı Balkanlar

AB Zirvesi sonuç bildirisinde Batı Balkanlar bölgesinin geleceğinin AB üyeliğinden geçtiği vurgulandı.

Göç

Düzensiz göçle mücadeleye de değinilen bildiride, geri dönüşlerin artırılması ve hızlandırılması, güvenli üçüncü ülkeler ve güvenli menşe ülkeleri kavramları üzerine çalışılması gerekliliği not edildi.