8 ayda 1.2 milyar dolar göç etti

2010 yılının ilk 8 ayında yabancıların Türkiye'deki doğrudan yatırımları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34 azalışla 3 milyar 43 milyon dolara gerilerken, doğrudan yatırım için yurtdışına göç eden yerli sermaye tutarı yüzde 8 azalarak 1 milyar 173 milyon dolar oldu. Böylece 8 ayda Türkiye'ye doğrudan yatırım için gelen yabancı sermayenin 5'te 2'si kadar yerli sermaye yurtdışına yatırım için göç etti. Türkiye 2010 yılının Ocak-Ağustos döneminde, doğrudan yatırım için 3 milyar 43 milyon dolar düzeyinde yabancı sermaye çekerken, bunun 5’te ikisini oluşturan 1 milyar 173 milyon dolarlık yerli sermayeyi yurtdışına yatırım için gönderdi. Merkez Bankası’nın Ağustos ayı Ödemeler Dengesi geçici verilerine göre yılın ilk 8 ayında Türkiye’ye giriş yapan doğrudan sermaye yatırımları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34 azalarak 4 milyar 614 milyon dolardan 3 milyar 43 milyon dolara geriledi. Bu dönemde Türkiye’den yurtdışına giden doğrudan sermaye yatırımları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8 azalmasına karşın 1 milyar 173 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Böylece yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçindeki doğrudan yatırımları çerçevesinde 8 ayda giriş yapan kaynağın 5’te 2’si büyüklüğünde yerli sermaye, yurtdışına yatırım için gitti. Son 8.5 yılı aşkın dönemde doğrudan yatırım için Türkiye’ye giriş yapan yabancı sermaye 71 milyar 971 milyon dolar olurken, bu dönemde yurtdışına yatırım için giden yerli sermaye 12 milyar 386 milyon dolara ulaştı. 8.5 yıl aşkın dönemde Türkiye’ye gelen doğrudan yatırımların yüzde 17’si büyüklüğünde yerli sermaye yurtdışına yatırım için göç etmiş oldu. YERLİ SERMAYENİN ÇOĞU HİZMETLER SEKTÖRÜNE YÖNELDİ 2010 yılının Ocak-Ağustos döneminde yurtdışına doğrudan yatırım için giden 1.3 milyar dolarlık yerli sermayenin 646 milyon dolarlık bölümü hizmetler sektörü yatırımlarına yöneldi. Bunun 337 milyon dolarlık bölümünü mali aracı kuruluşlar, 118 milyon dolarını inşaat, 94 milyon dolarını gayrimenkul kiralama, 45 milyon dolarını ulaştırma ve depolama sektörleri çekti. Anılan dönemde sanayi sektörü yatırımları için yurtdışına giden yerli sermaye miktarı 477 milyon dolara ulaştı. Yurtdışında yapılan sanayi yatırımları içinde en büyük payı, 303 milyon dolarla imalat sektörü yatırımları aldı. Madencilik ve taşocakçılığı için 144 milyon dolar, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi için 30 milyon dolar yerli sermaye çıkışı oldu. Tarım sektörü yatırımları ise bu dönemde 3 milyon dolardan 50 milyon dolara yükseldi. TÜRKİYE ÇEKİLEN DOĞRUDAN YATIRIMLARDA DA HİZMETLER SEKTÖRÜ AĞIRLIKTA 2010 yılının ilk 8 ayında Türkiye’ye gelen 3 milyar 34 milyon dolarlık doğrudan yatırımların 1 milyar 232 milyon doları sanayi, 1 milyar 793 milyon doları hizmetler, 18 milyon doları ise tarım sektörü yatırımlarına yönelik gerçekleşti. Sanayi yatırımları içinde 709 milyon dolarla elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ağırlıklı olurken, bunu 437 milyon dolarla imalat sektörü, 86 milyon dolarla madencilik ve taşocakçılığı yatırımları izledi. Hizmetler sektöründe ise en çok yatırımın geldiği alan 861 milyon dolarla mali aracı kuruluşların faaliyetlerine yönelik yatırımlardı. YERLİ SERMAYE YURTDIŞINDA 8.5 YILDA 6.5 MİLYAR DOLARLIK SANAYİ YATIRIMI YAPTI Son 8.5 yılı aşkın dönemde 12.4 milyar dolarlık Türk sermayesinin yurtdışında yaptığı yatırımlar ana sektörler itibariyle incelendiğinde 6 milyar 454 milyon dolarının sanayi yatırımlarına, 5 milyar 867 milyon dolarının ise hizmetler sektörü yatırımlarına yöneldiği belirlendi. Anılan dönemde yurt dışında 65 milyon dolarlık tarım yatırımı yapıldı. Sanayi yatırımları alt grupları incelendiğinde en büyük payı toplam 3 milyar 686 milyon dolarlık doğrudan sermaye göçüyle imalat sanayi aldı. Madencilik ve taşocakçılığı yatırımı için son 8.5 yılda 2 milyar 693 milyon dolarlık sermaye göç ederken, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi alanında 75 milyon dolar yatırım için yurtdışına gitti. Anılan dönemde 1 milyar 265 milyon dolar yerli sermaye gıda yatırımları, 861 milyon dolar yerli sermaye tekstil ve tekstil ürünleri yatırımları için yurtdışına göç etti. 52.5 MİLYAR DOLAR YABANCI SERMAYE HİZMETLER SEKTÖRÜNE YATIRIMI İÇİN TÜRKİYE’YE GELDİ Anılan 8.5 yılı aşkın dönemde Türkiye’ye doğrudan yatırım için gelen 71 milyar 971 milyon dolarlık doğrudan yatırımın 52 milyar 460 milyon dolarını hizmetler sektörü yatırımları oluşturdu. Bu dönemde 19 milyar 374 milyon dolar sanayi sektörüne yönelik doğrudan yatırım olarak girerken, tarım sektörü ancak 137 milyon dolarlık yabancı kaynağı doğrudan yatırım için çekebildi. AVRUPA’YA GİDEN YERLİ SERMAYE YÜZDE 19.4 AZALDI 2010 yılının ilk 8 ayında krizin bu ülkelerde yarattığı tahribatın etkisiyle Avrupa ülkelerine giden yerli sermaye azalırken, Yakın ve Uzakdoğu ülkelerine, özellikle de Körfez ülkelerine yönelik sermaye göçü arttı. Ocak-Ağustos döneminde geçen yılın aynı dönemine göre Avrupa ülkelerine doğrudan yatırım için giden yerli sermaye yüzde 19.4 azalışla 772 milyon dolar oldu. Bu dönemde Hollanda 498 milyon dolarlık Türk sermayesine ev sahipliği yaptı. Avrupa ülkeleri içinde 8 aylık dönemde en çok yatırım çeken ikinci ülke 39 milyon dolarla Lüksemburg oldu. Lüksemburg’u 16 milyon dolarla İngiltere, 11 milyon dolarla İspanya izledi. YAKIN VE ORTADOĞU ÜLKELERİNE 8 AYDA 285 MİLYON DOLARLIK YATIRIM Ocak-Ağustos döneminde Afrika kıtasına yönelen doğrudan yatırım geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 34.8 artmasına karşın 31 milyon dolarla sınırlı kaldı. Bu dönemde Asya kıtasına yönelen yerli sermaye yüzde 34.4 oranında artışla 382 milyon dolara ulaştı. Ocak-Ağustos döneminde, Yakın ve Ortadoğu ülkelerine doğrudan yatırım için yönelen Türk sermayesi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 57.5 artışla 285 milyon doları buldu. Yakın ve Ortadoğu ülkeleri grubunda Azerbaycan, Gürcistan, Lübnan, Suriye ve Ürdün’ün de aralarında bulunduğu “Diğer Yakın ve Ortadoğu Ülkelerine” doğrudan yatırım için giden Türk sermayesi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15.3 artışla 151 milyon dolar olurken, Azerbaycan 130 milyon dolarlık Türk sermayesine ev sahipliği yaptı. Azerbaycan, bu gerçekleşmeyle Hollanda’dan sonra Türkiye’den yatırım için en çok Türk sermayesini çeken ikinci ülke oldu. Anılan dönemde Körfez ülkelerine giden Türk yatırımlarında yüzde 175’lik artış yaşandı. 8 aylık dönemde doğrudan yatırım için Körfez ülkesine giden Türk sermayesi 129 milyon doları buldu. Körfez ülkelerinden Bahreyn'e 116 milyon dolarlık yerli sermaye yatırım için gitti. Böylece Bahreyn, Türkiye’nin yurtdışına en çok sermaye göçü verdiği ülkeler arasında 3’üncü sırada yerini aldı. TÜRKİYE’YE EN ÇOK DOĞRUDAN YATIRIM GİRİŞİ HOLLANDA’DAN 2010 yılının Ocak-Ağustos döneminde Türkiye’ye giriş yapan doğrudan yatırımların 2 milyar 375 milyon dolarlık bölümü Avrupa ülkelerinden geldi. 332 milyon dolar doğrudan yatırımla Türkiye’ye en çok sermaye gönderen ülke Hollanda olurken, Çek Cumhuriyeti menşeyli uluslararası doğrudan yatırımlar 294 milyon dolara, Almanya menşeyli doğrudan yatırımlar ise 284 milyon dolara ulaştı. 12.4 MİLYAR DOLARLIK TÜRK SERMAYESİ GÖÇ ETTİ 2002 yılından Ağustos 2010’a kadar olan yaklaşık 8.5 yılı aşkın dönemde doğrudan yatırım olarak yurtdışına yönelen 12 milyar 386 milyon dolarlık yerli sermayenin 7 milyar 588 milyon dolarlık bölümü Avrupa ülkelerine, 389 milyon doları Afrika ülkelerine, 947 milyon doları Amerika ülkelerine, 3 milyar 419 milyon doları Asya ülkelerine gitti. 8.5 yıllık dönemde 2 milyar 563 milyon dolarlık Türk sermayesini doğrudan yatırım olarak çeken Azerbaycan ilk sırada yer alırken, onu 2 milyar 417 milyon dolarlık doğrudan yatırımla Hollanda, 1 milyar 77 milyon dolarla Malta, 1 milyar 40 milyon dolarla Almanya izledi. Yakın ve Ortadoğu ülkeleri 2002 yılından bu yana 3 milyar 419 milyon dolarlık Türk sermayesini doğrudan yatırım olarak çekti. AVRUPA ÜLKELERİNDEN 55.4 MİLYAR DOLAR GELDİ Türkiye ise 8.5 yıllık dönemde en çok 55 milyar 406 milyon dolarla Avrupa ülkelerinden yatırım çekti. Hollanda 14 milyar 160 milyon dolarla en çok doğrudan yatırım getiren ülkeler listesinde ilk sırada yer alırken. 6 milyar 581 milyon dolarla ABD ikinci, 6 milyar 407 milyon dolarla Yunanistan 3’üncü sırada yer aldı. Bu dönemde Asya ülkelerinden gelen yatırım 8 milyar 700 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bunun 7 milyar 171 milyon dolarının Yakın ve Ortadoğu ülkeleri menşeyli olduğu belirlendi. Radikal