İSO, "Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu" araştırmasının 2014 yılı sonuçlarını açıkladı?. Bir önceki yıla göre net satışlarını yüzde 11,3 artırarak 81,905 milyar liraya çıkaran İSO İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında ilk sırayı, 212,6 milyon liralık üretimden satışı ile 2013 yılı çalışmasında Birinci 500 içinde 492. sırada bulunan "Hekimoğlu Un Fabrikası" aldı.

Araştırmanın açıklanmasının ardından Milliyet yazarı Meral Tamer bu araştırmanın bize ne anlattığını bugün köşesinde paylaştı. İşte Tamer'in o yazısı;

İstanbul Sanayi Odası’nın geleneksel Türkiye’nin En Büyük 500 Firması Araştırması, geçen ay açıklanmıştı. Dün açıklanan 2. En Büyük 500 Firma Araştırması’yla, nispeten daha KOBİ nitelikli şirketlerin 2014 performansları mercek altına alındı.  

İSO ikinci 500’ü, hem bir önceki yılla, hem de ilk 500’le karşılaştırdığımda, benim kayda değer bulduğum noktalar şunlar:

-  İkinci 500’de ilk 10’da yeralan şirketlerin hiçbiri, geçen yılki sıralamada ilk 10’da yer almıyor. Bu 500 şirketin 95’i, yani neredeyse beşte biri listeye yeni girmiş; bunlardan 27’si 2013’te ilk 500’deyken irtifa kaybederek, 68 şirket ise İSO 1000 sıralamasının dışından gelerek... Anlayacağınız önceki yıllara oranla ciddi bir hareketlilik söz konusu.

İleri teknoloji % 4.3

-  İkinci 500 büyük şirket, teknoloji yoğunluklarına göre yaratılan katma değer açısından incelendiğinde durum, birinci 500’deki dağılımdan bir nebze daha iyi. Şöyle ki: İlk 500’de düşük ve orta-düşük teknolojilerin, yaratılan katma değerdeki payı % 77’yken, ikinci 500’de bu oran % 72. Orta-yüksek ve yüksek teknolojilerle yaratılan katma değerde ise fark küçükler lehine daha da açılıyor: İlk 500’de oran % 22’yken ikinci 500’de % 31. Ancak salt yüksek teknolojiyi ele alırsak ilk 500’de % 2.6’dan % 3.2’ye bir ilerlemeye karşılık ikinci 500’de % 4.6’dan % 4.3’e bir gerileme var.

Ar-Ge...

-  Ar-Ge harcamaları ise maalesef tam anlamıyla yerlerde sürünüyor. İkinci 500 büyük sanayi kuruluşunun gelirlerinden Ar-Ge’ye ayırdıkları pay, sadece % 0.31. En büyük 500’de bu oran % 0.74, Türkiye genelinde     % 0.91. Hal böyleyken ihraç ürünlerimizin kilogram fiyatını 1.6 dolardan 3-4 dolara yükseltebilmemiz, maalesef uzak bir hayal gibi duruyor.
Neyse ki oto yan sanayi gibi ihracatının kilogram fiyatını 6 dolara yükseltmiş olan, az sayıdaki sektörlerimiz de var ve yapılan ihracat da öyle az-buz değil; 9.1 milyar dolar, toplam ihracatımızın 17’de 1’i. Bu tür istisnalar olmasa, ihracatın kilo fiyatı 1.5 doların da altında olurdu...

Tek başına Apple

İSO Meclis Başkanı Zeynep Bodur Okyay, en büyük 500 sanayi kuruluşunun 2014 yılı toplam 473 milyar TL’lik cirosu için “500 şirketimizi tek bir işletme saysak, ancak 180 milyar dolarlık bir üretimden satışa ulaşabiliyor. Bu sonuçla bizim 500 büyüğün satışları, ABD’li Apple’ın tek başına yaptığı ciro kadar” demişti. İkinci büyük 500 sanayi kuruluşunun toplam 82 milyar TL’lik 2014 cirosu için acaba nasıl bir karşılaştırma yapar?