2011 yılının ikinci yarısında ABD Doları'ndaki yükselişin de etkisiyle yüzde 50'ye yakın ucuzlayan endeks hisseleri parasal genişlemenin devam edeceğini düşünen kısa vadeli fonların iyimser haberleri öne çıkararak kötümserlikleri şimdilik rafa kaldırmasıyla endeksi yıl başından bu yana yüzde 16 yükseldi.
Türkiye'nin yüksek enflasyon ve cari açığa rağmen yeniden ilgi odağı olmasında, ekonomi yönetiminin ve özellikle Merkez Bankası'nın söylem değişiklikleri en önemli etkenlerden biri oldu. Ayrıca 2010 Kasım ayından itibaren Borsa'da yaklaşık 3 milyar dolarlık satış yapan yabancı yatırımcılar, bu yıl ocak ayında çok önemli miktarlarda alım yaptılar. Alımların maliyetleri son fiyatların yaklaşık yüzde 10 altında. ABD Doları, Borsa'daki yükselişle eşzamanlı yaklaşık yüzde 8 değer kaybetti. Yabancı yatırımcıların bu risk iştahına rağmen yerli yatırımcıların halen beklemede olmaları ve henüz yükselişe katılmadıkları da ortada. Yükselişe şimdilik temkinli bir duruş sergileniyor. Önümüzdeki haftadan itibaren konsolide olmayan bilançoların büyük bir bölümü ve vergi dairelerine bildirilen bilançolar açıklanmaya devam edecek. Ayın 15'ine kadar tamamlanacak bilançoların ardından yine konsolide olmayan şirketler temettü (kâr payı) oranlarını açıklayacaklar. Konsolide olanlar ise nisan ayı içinde açıklayacaklar. Bilançoların açıklanmasının ardından bu yöndeki beklentilerin sona ermesi kâr satışına yol açabilir. Endeksin dolar bazında bu soluksuz yükselişinde en önemli direnç noktaları 34.000-36.000 seviyeleridir. 2011 yılında dolar bazında 51 bin seviyesini görmüş Borsa endeksinin son haftalardaki yükselişine paralel yükselemeyen yüzlerce şirket var. Bu hisseler yatırımcı küskünlüğü sebebiyle hareket edemiyor. Eğer genele yayılan bir yükselişle endeks hisseleri ile açılan fark bir nebze olsun kapanabilirse risk rallisinin Türk yatırımcıları için bir anlamı olabilir. Yoksa zaten yüzde 90'ına yabancı yatırımcıların sahip olduğu banka hisselerindeki yükselişler moral vermekten öteye gidemiyor. Yatırımcılar yükselişleri satışla değerlendirerek kayıplarını farklı şekillerde telafi etmek istiyorlar.
Dolar bazında 2011 yılında en yüksek 51 bin seviyesini gören endeks, yılın sonlarında 26 bin seviyelerine kadar gerilemişti. Yukarıda da belirttiğimiz gibi doların lira karşısında yüzde 8'in üstünde gerilemesi dolar bazında İMKB'yi 34 bin doların üstüne taşıdı. 36-37 bin dolarlar bundan sonraki direnç seviyeleri. ABD Doları'nın lira karşısında 1,71 seviyelerine gerilemesi durumunda yükseliş 37 bine kadar sürerse endeks Türk Lirası bazında 60 bin puanı geçmesinin ardından 63 bine kadar yükselebilir. Ancak şimdilik 'Bu seviyelerde yükselemeyen hisseler acaba yabancının satışa geçmesi durumunda ne olur?' sorusu yatırımcının Borsa'ya dönüşünü geciktiren en önemli etken olarak ortada duruyor.
Doğalgaz fiyatları çöktü ama...
Uluslararası piyasalarda ilginç gelişmeler oluyor. 2008 yılına kadar petrol fiyatlarıyla paralel hareket eden doğalgaz, son üç yıldır bağımsız hareket etmeye devam ediyor. 2011 yılı Haziran ayında 4,7 dolar BTU (British Termal Unit: 3.413 BTU/h=1 KW enerjiye tekabül ediyor) seviyelerine yükselen bir seyir izleyen doğalgaz vadeli fiyatları o tarihten itibaren adeta çöküşe geçti. Sonbaharda dolardaki artıştan dolayı yüzde 15'in üstünde zamlanan doğalgaz fiyatları (Rusya'nın zammı) kış aylarında 2,3 dolar BTU seviyelerine geriledi. Petrol fiyatlarındaki yatay seyre rağmen doğalgaz fiyatlarındaki bu gerilemenin zamları şimdilik geri alması mümkün değil; ancak uzun vadeli anlaşmaların artık rafa kaldırılarak daha etkin bir doğalgaz piyasası cari açık üzerinde olumlu katkı yapacaktır. Dünya enerji pastasının halen yüzde 33,6'sını petrol, yüzde 23,8'ini doğalgaz oluşturuyor.
ABD en büyük ithalatçı konumunu sürdürüyor. ABD'de havaların beklentilerin çok üstünde sıcak gitmesi doğalgaz fiyatlarının spot piyasalarda çöküşüne zemin hazırladı. Bu durum bir kez daha sabit ve uzun vadeli anlaşmalar yapmak yerine spot piyasalardan daha fazla yararlanmak gerektiğini gösterdi. Fiyatlardaki düşüşe Merkez Bankası başkanının hafta içinde bir soruya verdiği şu cevap oldukça önemliydi. Soğuk giden havalarda enerji girdisinin artmasının enflasyon üzerinde bir baskı oluşturup oluşturmayacağına ilişkin soruya Başçı, "Mevsimsel etkiler mutlaka olur. Genel olarak enerji fiyatları nasıl gidiyor, onun üzerine odaklanmak gerekir. Değişimler oluyor. Bir enflasyon raporundan diğerine vadeli fiyatlar değişiyor. Petrol fiyatları üzerinde ters yönlü iki faktör var. Birisi jeopolitik gerginlikler oradan yukarı yönlü petrol fiyatlarına baskı gelebilir. Ama tersi olarak doğalgaz fiyatlarında ciddi düşüş var. Birbirine ters yönlü ilerliyor. Hangisinin baskın geleceğini göreceğiz." cevabını vermişti. Belki de 2012 yılı cari açık ve enflasyon üzerinde doğalgaz fiyatlarının düşüş yaşamasının olumlu etkisini göreceğiz ama fedakârlık yaparak.
Selim Işıklar - Zamann
Yazdır