Yazdır
Avrupa’da ağırlaşan borç krizinin etkileri dünya piyasalarını etkilemeye devam ediyor. Yunanistan ve İtalya’da hükümetlerin değişmesi bile Euro Bölgesi’ndeki durumu iyileştirmeye yetmedi.
En son Almanya’nın da tahvil ihalesinde zorluklar yaşaması durumun ne kadar vahim olduğunu ortaya koydu. Ancak Almanya Başbakanı Merkel, Fransa Devlet Başkanı Sarkozy ve İtalyan Başbakanı Monti arasında yapılan toplantılarda Euro tahvili çıkarılması ve ECB’nin rolü hakkındaki görüş ayrılıkları değişmedi. Merkel, Euro tahvili çıkarılmasına karşı ve önce mali birliğin oluşturulması gerektiğini söylüyor.
Her iki liderin, AB ülkeleri arasında ekonomik entegrasyonun güçlendirilmesini amaçlayan ve AB anlaşmalarında değişiklik öngören bazı yasa teklifleri hazırlayacakları açıklandı, ancak burada ECB konusunda herhangi bir değişikliğin gündemde olmadığı da belirtildi. AB Komisyonu Başkanı Barroso ve komisyonun da AB ülkeleri bütçelerinin denetimi hususunda komisyonun yetkilerini artıracak bazı önerileri var. Tüm bunlar tartışılmaya devam ediliyor ama somut bir çözüm hala yok ve piyasalarda durum gittikçe kötüleşmekte.
Diğer taraftan, ABD’de borç tavanı ve bütçe kesintileri konusunda tartışma hala sürmekte. Çin ekonomisinden yavaşlama belirtileri gelirken, Japon ekonomisinin depremden sonra hala toparlanamadığı görülüyor. Emtia fiyatları da küresel piyasalardaki bu durumdan olumsuz etkilendi. Altın ve petrol fiyatları geriledi. Euro/dolar paritesi 1.3240 civarında seyrederken; dolar/yen paritesi 77.65 dolaylarında. Altının onsu 1678 dolar civarında. Brent petrolünün varili 106.6, ABD ham petrolünün varili ise 95.4 dolar civarında.
Türkiye ekonomisinden gelen haberler de iç açıcı değil. Kur ve faiz hafta boyunca küresel piyasalardaki bu durumdan ve Euro Bölgesi’ndeki durumun ağırlaşmasından olumsuz etkilendi. Dolar/TL paritesi 1.89’a kadar yükselirken; döviz sepeti 2.20’ye yaklaştı. Gösterge bileşik faizin ise bugün itibariyle %11’lere geldiğini görmekteyiz. Türkiye´nin 5 yıllık CDS´leri Nisan 2009´dan bu yana en yüksek düzeye çıktı. Hafta içinde Fitch’in Türkiye’nin görünümünü “pozitiften” durağana” çevirmesinin de bu durumda payı var. Aslında Fitch’in yaptığı açıklamalar çok sürpriz değil. Cari açık ve enflasyon konusunda uyaran Fitch, Merkez Bankası para politikalarının başarısını da sorguluyor. Yine hafta içinde yapılan Merkez bankası PPK toplantısından ise yeni bir karar çıkmadı ve Banka’nın yaptığı açıklamalarda da yeni birşey yoktu. Banka hafta boyunca döviz satım ihalelerini ya çok düşük tuttu ya da açmadı. Merkez Bankası daha çok piyasaya verdiği TL likiditeyi kısmayı ve bunun için faiz koridoru aracını kullanmayı tercih etti. Ama bu da fazla işe yaramadı ve Euro Bölgesi’deki durumun kötüleşmesinin de etkisiyle döviz sepeti tekrar 2.20’lere yükseldi. Zaten mevcut durum itibariyle Merkez Bankası’nın döviz piyasasına müdahalesinin de çok yarar sağlamayacağı açık. Merkez Bankası bugün aldığı bazı kararlarla da TL likiditesi konusunda izleyeceği yol ve eylem planının öngörülebilirliğini artırarak daha şeffaf olmaya ve bu yolla bankaları biraz rahatlatmaya çalıştı. Yine bugün açıklanan Kasım ayı kapasite kullanım oranları ise ekonomide hafif bir yavaşlama olduğunu teyit etmekte. Önümüzdeki hafta Ekim ayı dış tişcaret verileri açıklanacak ve dış ticaret açığındaki son durum hakkında daha net bir görüşe kavuşmamız mümkün olacak.
Önümüzdeki hafta için bir tahminde bulunmak zor. Euro Bölgesi’nde durumun kısa vadede düzelmeyeceği, risk iştahındaki azalmanın devam edeceği, TCMB’nin döviz tarafına fazla müdahale etmeme tercihini sürdüreceği ve mevcut para politikalarına devam edeceği varsayımları altında, kur ve faizlerin yüksek seyretmeye devam etmesi beklenebilir. Bu çerçevede, dolar/TL paritesinin 1.90’a doğru gitmesi, hatta aşması; gösterge bileşik faizin ise mevcut yüksek seviyelerini sürdürmesi şaşırtıcı olmayacaktır
T-Bank Başekonomisti Veyis Fertekligil