Avrupa merkezli küresel ekonomik krizin etkisiyle oluşan yabancıların talebi karşısında harekete geçen Merkez Bankası, kurları dizginleyebilmek için 5 Ağustos'tan itibaren döviz satım ihaleleri düzenlemeye başladı. Banka, doların 1,90 lirayı aşması üzerine hem 1,35 milyar dolarlık ihaleler açtı hem de doğrudan satış yaparak müdahalede bulundu.
Merkez Bankası, 5 Ağustos'ta başlattığı döviz satım ihaleleri çerçevesinde bugüne kadar toplam 8 milyar 50 milyon dolarlık döviz sattı. En son 2 Nisan 2009'da döviz ihalesi yapan banka, 5 Ağustos 2011'de ihalelere yeniden başladı. MB, 5 Ağustos-3 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirdiği 50 ihalede toplam 8 milyar 50 milyon dolarlık satış gerçekleştirirken ihale tutarları 30 milyon ile 1 milyar 350 milyon dolar arasında değişti. 50 milyon dolarlık satışın gerçekleştiği ilk ihalede 1,7344 lira olarak belirlenen ortalama fiyat, 20 Eylül'de en fazla 350 milyon dolar tutarla açılan ihaleye kadar dalgalı bir seyir izledi, ancak bu tarihten sonra hızla yükselerek, 4 Ekim'deki ihalede 1,8958 liraya çıktı. MB bu rakam üzerine 5 Ekim tarihli ihalede ihale tutarını en fazla 1 milyar 350 milyon dolar olarak açıkladı. Söz konusu tutar, ihalelerde 2001 yılındakiler de dahil bugüne kadar belirlenen en yüksek tutar oldu. 1 milyar 832 milyon dolarlık teklifin geldiği ihalede, 750 milyon dolarlık satış gerçekleştirildi ve ortalama fiyat 1,8630 liraya geriledi. Banka, 6 Ekim'de de ihale tutarını en fazla 1 milyar 350 milyon dolar olarak belirledi ve 350 milyon dolarlık satışın gerçekleştirildiği bu ihalede ortalama fiyat 1,8348 liraya geriledi. MB, bu tarihten sonra sırasıyla 750, 350 milyon dolarlık ve iki kez de 70'er milyon dolarlık ihaleler düzenledi. Banka 18 ve 19 Ekim'de de 1 milyar 350 milyon dolar tutarlı ihaleler açtı ve 750'şer milyon dolarlık satış yaptı ancak bu tarihlerde de sonraki 5 ihalede de ortalama fiyat 1,80 liranın üzerinde seyretti. Ortalama fiyat 25 Kasım'da en fazla 50 milyon tutarla açılan ihalede 20 Eylül'den sonra ilk kez yeniden 1,80 liranın altına indi.
5,5 yıl sonra doğrudan müdahale
Merkez Bankası, 18 Ekim'de dövize doğrudan satış yönünde müdahalede bulundu. Bankadan yapılan açıklamada, "Piyasa derinliğinin kaybolmasına bağlı olarak spekülatif davranışlar sonucunda kurlarda sağlıksız fiyat oluşumları gözlendiğinden piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmektedir.'' denilmişti. Dövize en son 26 Haziran 2006'da doğrudan satış yaparak müdahalede bulunan banka, 2006 Haziran'ında 3 ihale ile toplam 2 milyar 105 milyon dolar tutarında döviz satmıştı. Merkez Bankası en son 2 Nisan 2009 tarihinde döviz satım ihalesi yapmış ve 3 Nisan 2009 tarihi itibarıyla ihaleleri durdurmuştu. Banka, 10 Mart-2 Nisan 2009 arasında günlüğü 50 milyon dolardan toplam 18 ihalede 900 milyon dolar döviz satmıştı. 10 Mart 2009 tarihindeki ilk ihalede 1,7822 lira olarak gerçekleşen ortalama fiyat, 2 Nisan 2009'daki son ihalede 1,6150 liraya kadar gerilemişti. Banka 2008 yılında yaptığı 2 döviz satım ihalesinde toplam 100 milyon dolar, 2006 yılında da her biri 500 milyon dolar tutarındaki iki ihalede de toplam 1 milyar dolarlık satış yapmıştı.
Dolar 1,75'i gördü
Yunanistan'ın, kurtarma paketini referanduma sunmaktan vazgeçmesi ve ülkenin siyasî bir uzlaşma arayışına girmesi küresel piyasalardaki risk iştahını artırırken yurtiçinde dolar 1,75 liranın altına geriledi. Ancak daha sonra yurtdışı borsaların düşüşe geçmesiyle yeniden 1,76 seviyesine tırmandı. Bankacılar, "Dolar/TL dış etkilerle dalgalı bir seyir izlemeyi sürdürüyor. 1,75 seviyesinin kırılması durumunda aşağıda 1,74 ve 1,7250 ve 1,7100 seviyesinin test edilme ihtimali var. Bayram tatili nedeniyle TL'de bir miktar daha değerlenme olabilir." diyor.
ANKARA AA
Yazdır