Yazdır
Halka arzlar artıyor. Halka Arz Seferberliği Zirvesi için Bursa'ya giden İMKB Başkanı Erkan, hedeflerinin halen 341 olan borsada işlem gören şirket sayısını Cumhuriyet'in 100. kuruluş yılı olan 2023'te 1.000'e çıkarmak olduğunu belirtti. Halka arzda hızlı bir sürecin yaşandığı gözleniyor. Bu yıl içinde geçmiş dönemlere kıyasla halka açılan şirket sayısında ciddi bir artış gözlenirken bu sayının daha da artması piyasanın beklentisi.
Ekonomik koşullarla ilgili
Halihazırda İMKB’ye işlem görmek için başvuran şirket sayısı dokuz. Başvuranlar arasında Emlak Konut GMYO için talep toplanırken bekleyenler arasında Akfen GMYO, Kiler, Global Liman İşletmeleri gibi firmalar yer alıyor. Piyasalarda olumlu bir dönem yaşandığında halka arzlar da doğal olarak artıyor.
Bu durum genel ekonomik koşullarla da ilgili aynı zamanda. İMKB’de olumlu hava genel ekonomik şartların bir sonucu olduğuna göre bir paralellik olması şüphesiz normal. 2000 yılından bu yana halka açılan şirketler incelendiğinde İMKB ve genel ekonominin genişlediği dönemlerde halka arzlarda da artış gözleniyor. Daralma olduğu dönemlerde ise halka arzların sayısı oldukça azaldı veya hiç olmadı.
Piyasalarda iyimserliğin ve endeksin yükseldiği bir dönemde halka arzların gerçekleşmesi işin doğası gereği normal karşılamak gerekiyor. Ama aynı zamanda yatırımcı açısından bazı risklerin de beraberinde geldiğini göz ardı etmemek gerekiyor. Endeks zirveler yaparken piyasa değerlemesi de o dönemki piyasa şartlarına göre gerçekleşiyor. Piyasaların çok iyimser olduğu bir dönemde Fiyat/ Kazanç, Piyasa Değeri/Defter Değeri, Net Aktif Değer, Fiyat/Satış... gibi bilanço değerlemesinde kullanılan finansal oranlar da haliyle yükseliyor.
İMKB ve sektör finansal değer ortalamaları yükselince halka arz edilecek hissenin değerlemesi de bu oranlar üzerinden yapılmakta. Endekste yaşanan bir düşüş bu defa işlem gören hisseler kadar halka yeni arz edilen hisseye de olumsuz yansıyor. Bu nedenle halka arzlarda zamanlama oldukça önemli.
Zirvelerden dönüş öncesi
Borsadaki halka arzların seyrine baktığımızda şu ayrıntı göze çarpıyor: İMKB 100 Endeksi zirve yapıp geri dönüş yapmadan önce halka arz sayılarında çok belirgin bir artış yaşanıyor. 2006-2007 ve 2010 yıllarında yapılan halka arzlara bakıldığından bu durum net bir şekilde görülmekte. Aynı şekilde 2000 yılında da benzer bir durum söz konusu.
Piyasaların zirve yaptığı dönemlerde yapılan halka arzların bir çoğunda yatırımcılar zarar etti. Piyasada olumlu fiyatlamanın zirve yaptığı dönemlerde eğer endeksteki çıkış devam etmezse halka yeni arz edilen hissede zarar adeta kaçınılmaz gibi. Piyasaların çok da anlam veremediği ve cevap beklediği bir başka konu da şu. Hisse halka arz ediliyor, ciddi talep olduğu da açıklanıyor ama hisse İMKB’deki ilk işlem gününden itibaren hemen düşmeye başlıyor.
Yatrımcı bunu anlamlandırmakta zorlanıyor. Zira eğer yüksek talep gelmiş ise halka arzdan alamayanların ilk gün alım için piyasaya gelmesi ve bu talebin sonucunda hissenin fiyatının artırması gerekiyor. Ancak hissenin fiyatı düşmekte. Bu durum talebin iddia edildiği boyutta olmadığı ya da birilerinin hisseleri iskontulu aldığı yorumlarına neden oluyor. Bir diğer olasılık ise halka arz fiyatın yüksek olma olasılığı. Cevap seçeneklerden sadece birisi olabileği gibi hepsi birden de olabilir. Sonuçta bu konudaki soru işaretleri yatırımcının kafasında dönüyor.