1990'lardan itibaren dünya ekonomisine damgasını vuran 'İrlanda modeli' çöpe gidiyor. Ekonomisi 1990'lardan bu yana üst üste büyüme rekorları kıran ve tüm
dünya tarafından 'örnek' olarak gösterilen İrlanda 2010'da havlu attı. Vergi avantajları ve mali sistem serbestisiyle
dünya sermayesinin bir dönem gözdesi olan ve yabancı
yatırım çekme
konusundaki başarısıyla Türkiye'ye de örnek gösterilen İrlanda 2009'da girdiği krizden bu yıl da çıkamadı. Ülkede işler kötüleşince
bankacılık sektörü çökme aşamasına geldi ve Euro Bölgesi Maliye Bakanları acil toplantı yaparak ülkeye IMF ile
para vereceklerini açıkladılar. Ancak vaat bir dönemin 'Harika çocuğu' İrlanda'da komşumuz Yunanistan'ın bu yılbaşında düştüğü durumu hatırlatıp yeni problemleri de ortaya çıkaracak. IMF ve AB'den gelecek
paranın kabul edilmesi halinde ülkede yüzbinlerce işsiz ve hayat pahalılığını birlikte getirecek bir süreç başlayacak. 1997'de yüzde 11.5'la Avrupa'da büyüme rekoru kıran İrlanda geçen yıl yüzde 7.6'yla en çok küçülenler arasında yer aldı. 2010 yılı
bütçe açığı, gayri safi yurtiçi hasılasının yüzde 32'siyle dayanılmaz bir seviyeye çıkan ve bu yüzden
yüksek
faiz ödeyen ülkede seçilmiş politikacılarla bürokratlar arasında kavga başladı. Ülkenin hükümeti halkı zora sokacak kemer sıkma tedbirlerinin zorluğu ve siyasi kaygılar nedeniyle uluslararası yardıma sarı ışık gösteriyor. Buna karşın Merkez
Bankası Başkanı dün keskin bir çıkışla ülkeye IMF'nin girmesi gerektiğini açıkladı.
'
KULLANMASAK BİLE TAMPON OLUR'
Piyasalardaki stresi en iyi gören isimlerden biri olan Merkez
Bankası Başkanı Patrick Honohan ülkesinin AB ve IMF'nin kredisini kabul etmesini beklediğini söyledi. Honohan, İrlanda hükümeti tarafından onaylanması durumunda, AB-IMF kredisinin,
kullanılmasa bile İrlanda
bankaları için
finansal 'tampon' olacağını belirtti. Buna karşılık İrlanda hükümeti ise gelecek yıla kadar kamu harcamaları için borç
paraya
ihtiyaçları olmadığını vurguluyor. Müzakereler bir yandan ilerlerken AB'nin büyük
ekonomileri de İrlanda'ya baskı yaparak yardım almaları
konusunda uyarıda bulundu. AB, Avrupa Merkez
Bankası ve IMF'den temsilciler, bu hafta İrlanda hükümetiyle,
bankalarla ilgili ne yapılabileceğine karar vermek için müzakereler yürütecek. İrlanda'nın borç sorununa ilişkin endişeler, eylülde Maliye Bakanı Brian Lenihan'ın
bankaların kurtarılma
maliyetini 62 milyar dolara çıktığını açıklamasından bu yana artıyor.
Barış Ergin/Sabah
Yazdır