Türkiye Rusya arasındaki gaz ticaretinde ilginç tablo ortaya çıktı. Rus gazını taşıyan Batı Hattı’nın süresi doldu. Yeni anlaşma yapılmazsa Avrupa gaz alamayacak. Bu durum indirim isteyen Türkiye için önemli bir koz olacak
Türkiye’nin ilk gaz alım anlaşması olan Batı Hattı’nın süresinin dolması ile birlikte doğalgazda kozlar Türkiye’nin eline geçti. Türkiye, 6 milyar metreküplük gaz aldığı Batı Hattı’nın anlaşmasının süresini uzatmazsa, hattın geçtiği güzergahtan gaz alan Avrupa ülkelerinin gaz akışı da riske girecek. Bu nedenle Rusya, Türkiye’yi gaz alım anlaşmasının süresinin uzatılması konusunda ikna etmeye çalışıyor. Merhum Turgut Özal’ın döneminde imzalanan ve 25 yıllık Batı Hattı anlaşmasının süresi resmi olarak 14 Şubat tarihinde doldu. Türkiye, fiili olarak 2011 yılı sonunu kadar hattan gaz almaya devam edecek.
RUSYA’NIN İŞİNE GELMİYOR
Bu tarihten sonra aynı hattan gaz alımı yapılması için, yeniden anlaşma imzalanması gerekiyor. Söz konusu anlaşmanın imzalanması da Rusya’nın Avrupa’ya gaz ticaretini doğrudan etkiliyor. Anlaşmanın süresinin dolması nedeniyle Rusya’nın gaz şirketi, hattın boş kalmasının zararlarını araştırdı. Yapılan araştırmada, hattın boş kalması halinde, bu hat üzerinden Avrupa ülkelerine satılan gazın basıncının da düşeceği ve Avrupa ülkelerinde satılan gazda sıkıntılara neden olacağı belirlendi. Yine basıncının artırılması için Rusya’nın hat boyunca yeni yatırımlar yapması gerekeceği saptandı. Bunun üzerine, Rusya acil olarak anlaşmanın süresinin uzatılmasını ve anlaşmanın biran önce imzalanması konusunda Türkiye’ye baskı yapmaya başladı.
Bakan Yıldız pazarlık masasına oturuyor
Rusya’nın talebi üzerine, geçtiğimiz hafta Botaş Genel Müdürlüğü’nden bir grup bürokrat Rusya’ya gitti. Rusya ile yeniden masaya oturan Botaş heyeti, Batı Hattı anlaşmasının süresinin uzatılması ile birlikte, gaz fiyatları ve ‘al ya da öde’ yükümlülüğünün de yeniden ele alınması istedi. Böylece iki ülke arasındaki gaz pazarlıkları yeniden başladı. Görüşmelere bugün Enerji Bakanı Taner Yıldız da dahil olacak. Türkiye-Rusya Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) toplantısı için dün Kazan’a giden Yıldız, bugün Rusya Başbakan Yardımcısı İgor Seçin ile görüşecek. Türkiye, gaz fiyatlarının düşürülmesini ve ‘al ya da öde’ yükümlülüğünün de esnetilmesini talep ediyor. Bu arada Başbakan Tayyip Erdoğan’ın da görüşmelerde bulunmak için önümüzdeki günlerde Rusya’ya gideceği kaydedildi.
HÜSEYİN ÖZAY - STAR
Yazdır