KUYRUKTAKİ MÜŞTERİNİN YERİNİ YENİ GELENE VERMESİ ETİK Mİ? İşlemini yapmadan çıkan banka müşterisinin sıra numarasını kendinden sonra gelen başka bir müşteriye vermesi etik midir? (A.D.) Kuyruğun etiği olur mu? Evet olur. "Kuyruk etiği" (Queue ethics) diye bir şey gerçekten var ve temel kuralı şu: Kuyruğa aradan girmek, yani Türkçesi "kaynak yapmak" etiğe aykırıdır. Sizin anlattığınız olay da ilk bakışta "kaynak yapmak" gibi görünüyor ama hayır değil: Yeni gelen müşteri, "araya" değil, eski müşterinin "yerine" giriyor. Kuyrukta bekleyenler için değişen bir şey yok, "ha Ali Veli ha Veli Ali." Kuyruk uzamıyor ki. Bence bunda etiğe aykırı bir yan yok. Kuyruklar, insanı tereddütte bırakan etik ikilimlerin sıkça yaşandığı yerler. Daha önce de, yine banka kuyruklarıyla ilgili başka bir etik sorusunu yanıtlamıştım. O soruyu ve yanıtı hatırlamanın tam zamanı… BANKADA ESKİ MÜŞTERİNİN KUYRUĞA KAYNAK YAPMASI ETİK Mİ? Bankaların bence kötü bir uygulaması var. Kartı olan eski müşterilerine, şube işlemlerinde sıra numarası alırken öncelik tanıyorlar. Kartımla numara alınca benden çok önce gelmiş birçok müşterinin önüne geçiveriyorum. Bu da beni utandırıyor. Sizce nasıl davranmak gerekir? (A.A.) Kuyruğun etiği olur mu? Evet olur. "Kuyruk etiği" (Queue ethics) diye bir şey gerçekten var ve temel kuralı şu: Kuyruğa aradan girmek etiğe aykırıdır. Oysa sizin yaptığınız tam da bu. Bankadaki kuyruk sanal değil, bütün müşterilerin ayakta beklediği "gerçek" bir kuyruk olsaydı, kartınızı gösterseniz bile kimse araya 'kaynak yapmanıza' izin vermezdi. Ama madalyonun bir de öbür yüzü var. Kuyruğa 'aradan kaynak yapmak' için ne kadar para ödediğinizin bilmem farkında mısınız? Kredi kartı için yılda yaklaşık 50 lira kullanım ücreti ödeyen, banka hesabı için bir o kadar daha para bayılan müşteri ile şubeye kırk yılda bir kez, fatura ödemek için gelen müşteri bir olur mu? Bir olmalı mı? Bankaya o kadar para, o kadar faiz ödedikten sonra özel ilgi görmeye bence hakkınız var. Maçı açık tribünden seyretmek yerine biraz daha fazla para verip kapalı tribünden seyretmek etiğe aykırı mı? Veya binlerce kişi kuyrukta beklerken, kombine biletle, sıra beklemeden stada girmek? Bence ikisi de etiğe aykırı değil. Bankadaki durum da bundan farklı değil. SABAH