Türkiye’nin ilk bağımsız portföy yönetim şirketi Arma Portföy’ün kurucu ortakları Murat Gülkan ve Ahmet Dedehayır, ucuz paranın getirdiği pembe gözlüklerin borsalarda yükselişe neden olduğunu düşünüyor. Gülkan’a göre ikinci dip ihtimali arttı Şu ana kadar ciddi bir düzeltmenin yaşanmadığına dikkat çeken Dedehayır, “Bol likiditenin getirdiği imkanlardan şu ana kadar faydalanmayanlar aç gözlü olmamalı. Bulgura giderken pirinçten olmayın. Her an birşeyi bahane ederek çok sert bir satış dalgası gelebilir” dedi Yurtdışında ekonomik verilerin kötü gelmeye devam etmesine rağmen borsalarda yükseliş sürüyor. 60 bin puanı aşan İMKB, peşpeşe rekorlar kırıyor. Peki bu yükseliş trendi devam edecek mi? Bu seviyelerden hisse almak cazip mi? Piyasaların önündeki en büyük riskler neler? Tüm bu soruların yanıtlarını Türkiye’nin ilk ve tek bağımsız portföy yönetim şirketi Arma Portföy’ün kurucu ortakları Murat Gülkan ve Ahmet Dedehayır, VATAN yazarı Ali Ağaoğlu ile konuştuk... * Ufuk Korcan: Ekonomik veriler kötü gelmeye devam ederken piyasalar bu gelişmelerden olumsuz etkilenmiyor. Piyasalarda neler oluyor? * Murat Gülkan: Şöyle bir ayrım çıktı ortaya. Bono piyasasına baktığınız zaman ABD 10 yıllık faizleri yüzde 2.5, iki yıllık faizlere baktığınızda yüzde 0.5. Bu yüzde yarımlık faize baktığınız zaman durup bir düşünmek lazım. Paranızı buraya yatırdığınız zaman 2 sene sonra yüzde 1 kazanıyorsunuz. Bu kadar düşük bir getiriye razı olmanın arkasında yatan nedenlere bakmak lazım. Dünyada çok düşük bir büyümenin olduğu, enflasyonist baskının olmadığı belki deflasyonist bir riskin fiyatlandığı bir durum var. Hisse senetleri piyasasına baktığımızda ise birçok ülkede Türkiye’de olduğu gibi kriz öncesi seviyelere dönmüş durumda. Bu iki piyasa aynı manzaraya bakıp farklı çıkarımlar yapıyor. * U.K.: Borsalardaki bu olumlu havanın nedeni ne? * M.G: Hisse senedi fiyatlarının bu seviyeye gelmesinin arkasında yatan nedenlerin başında olağanüstü ucuz paranın getirdiği bir pembe gözlükten algılama durumu var. Şirket karlarına baktığımızda özellikle Türkiye’de banka karlarında zirve noktaları gördük. Sanayi şirketlerine baktığımızda da o kadar enteresan değil. Yabancı kurumların raporlarına baktığımızda, Türk bankalarının ileriye dönük sürdürülebilir özsermaye karlılığının yüzde 25 olacağı söyleniyor. Bırakın Türkiye’yi, dünyada böyle bir özsermaye karlılığı yok. * Ali Ağaoğlu: Bu rakam çıkar da sürdürülebilirlik dendiği zaman 5 yıl ve üzeri olmalı. * M.G: Bunda tabii ucuz paranın getirdiği bir ortam olduğu için bu tür tahminlerin kusuru ortaya çıkmıyor. Orta vadeli bir düzeltmenin özellikle bono piyasasının fiyatladığına benzer bir senaryonun gerçekleşmesi dolayısıyla ortaya çıkmasını bekliyoruz. * A.A: Faiz veya düşük paranın reel ekonomi tarafını da yükseltip borsayı haklı çıkartması gibi durum olamaz mı? * M.G: Bu konuda elimizdeki deliller buna çok işaret etmiyor. Para muslukları Mart 2009’da açıldı. Likidite reel ekonomiye bir fayda edecekse bunun ışıklarını görmemiz gerekiyordu. Ancak gelen veriler bunu göstermiyor. Hatta bu desteğin geri çekilmesi halinde ne olacağı da büyük soru işareti. Faizin bir özelliği de riski fiyatlamasıdır. Örneğin Japonya gibi borcunun milli gelirinin iki katına ulaştığı bir ülkeye yüzde 1’den borç vermek ne kadar mantıklı. * A.A: Yani şu anda faizde risk fiyatlanmıyor mu? * M.G: Evet. Faiz riski yansıtmıyor. ABD’deki junk bondlara bakıyorsununz bundan 7-8 sene önce ABD hazinesinin borçlandığı faiz seviyesinden fiyatlanıyor. * A.A: Japonya’da işler bu kadar kötüyken yen nasıl oluyorda dolar karşısında tarihi zirvesine yakın seviyelerden işlem görüyor? Yumuşak iniş ihtimali yok * M.G: Yenin neden arttığı konusunda ben mantıklı bir açıklama göremiyorum. En akla yatkın açıklama şu, daha önceden riskten bir kaçış vardı, borsalarda düşüş vardı... Yen bir numaralı fonlama aracıydı. Yani yende yaratılan açık pozisyonların kapatılması yenin dolar karşısında değer kazanmasına neden oluyor. * U.K: Nereye kadar bu hareket devam edecek borsalarda? * Ahmet Dedehayır: Artık yumuşak iniş olma ihtimali kalmadı. Çok sert bir iniş olacak. Piyasaların sürekli yükseldiği bir durum olamaz. Faizin yurtdışında yüzde 1 seviyelerinde olduğu bir durumda kimse hisse senedi piyasasındaki pozisyonunu bırakmak istemiyor. Yüzde 10 değer kazansa bir hisse senedi, kaç yıllık faiz getirisine denk geliyor. * M.G: İnsanlar borsada 1 kademe yukarıdan satsam 2 yıllık faize denk geliyor düşüncesinde. * A.A: Bu dönüş ne zaman olacak? * A.D: Bunu tahmin etmek zor. * A.A: İki gün öncesine baktığımızda ABD Merkez Bankası’ndan “bedava paraya devam” mesajı devam ediyor. * A.D: Evet. İşler kötüye gittiğinde yeni birşey yapacaklar beklentisi var. * A.A: Ne yapabilirler yeni olarak? Bernanke’nin yerine sizi koysak ne yapardınız? * A.D: Kara kara düşünmeye başlardım herhalde. Yapacak çok fazla birşeyleri kalmadı. * M.G: Bu kurtarma paketleri politik bir tercih aslında. Tamamı başta finans kesimi olmak üzere lobi gücü kuvvetli bazı kesimlerin menfaatlerini koruma şeklinde yürüyor. Bu ABD’de de böyle Avrupa’da da. Yunanistan’ın kurtarılmasından bahsediliyor. Kurtarılan Yunanistan değil. Yunanistan’ın borcu borç. Sadece Yunanistan’ın alacaklısı değişti. * U.K: Kurtarılan Avrupalı bankalar oldu yani... * A.A: Bu krizde Lehman Brothers’ın dışında para kaybeden olmadı. * A.D: Yok tabii. Burada doğru ya da yanlış yapmak tarihe karıştı. Yanlış da yapsan kurtarıyorlar... * AA: Çok ciddi bir ahlaki erozyon yaşandı. * M.G: Sorunlar çözüm yerine ertelendi. ABD’nin borcu 5-8 trilyon dolar arttı. Bunun getirdiği bir politik tepki var. * U.K: Önümüzdeki süreçte euro/dolar paritesinde ibre dolardan yana mı olacak? * A.D: Bunun cevabını dünyada kimse veremez. Makul olan dolar lehine olması. Ama çok makul şeyler yaşanmıyor. * U.K: Çift dip tartışmaları için neler düşünüyorsunuz? * M.G: Çift dip riski son derece artmış durumda. Şu anda savaşta ağır yaralanmış hastaya verilen morfin gibi bir durum var. Morfinin etkisi geçmeye başlayınca “ekonomik veriler kötü gelmeye başladı” söylemlerini daha sık duyar hale geldik. İkinci dibe karşı atılacak bir kurşun yok. Kredibilite azalmış olacak. Likiditenin bir işe yaramadığı ortaya çıkacak. Bu durumda merkez bankaları neler yapabilecek, büyüyemeyen ekonomilerde vergi toplanamayacak ve bu borçlar nasıl ödenecek gibi pek çok soru gündeme gelecek. İkinci dibin olması oyunun kuralları tamamen değiştirir. Bizim piyasalar için en büyük risk: Yurtdışı * U.K: Referandum sonrasında piyasalar nasıl bir seyir izler? * M.G: Bizim beklentimiz düşük marjlı bir evet çıkacağı yönünde. * U.K: Piyasalar tek parti iktidarının devamını mı bekliyor? * M.G: Evet... * U.K: Piyasalar için en büyük risk ne bundan sonra? * A.D: Yurtdışı. Bütün piyasalar entegre olmuş durumda. Bizim piyasalar daha kuvvetli hareket ediyor. Ama yurtdışında bir bozulma olursa bizim piyasalarda olumsuz etkilenecek. Gerçek bir düzeltmeden bahsediyorum ama. Yüzde 10-15 falan değil. Büyük halka arzlar İMKB’nin çıkışını frenler. * U.K: Büyük halka arzlara talep gelir mi? * A.D: Yerlilerden olmasa bile yabancılardan gelebilir. Ama onlar da mevcut pozisyonlarını azaltıp buraya talep yaratabilir. * A.A: Küçük yatırımcılar borsaya küstü daha önce. Borsaya gelsinler mi? * A.D: Tek başlarına gelmesinler tabiki. 1994’te 2001’te Türk yatırımcılar kaybetti. Rekor seviyelerde bulunan bir seviyeden girmek riskli. * M.G: Küçük yatırımcıyı borsaya gelmesine aracılık eden kurumlar çok iyi çalışmadı bugüne kadar. Aracı kurum tarafında ciddi düzelmeler var. SPK’nın mesleki yeterlilik lisanlama, şeffaflama, manipülasyonla mücadele... Fon yönetim endüstrisinde ise bu olmadı. Getirilere bakıldığında çok parlak sonuçlar yok ortada. 3 sene sonra Türkiye’deki en çarpıcı değişimin fon yönetimi endüstrisinde olduğunu göreceğiz. Gerekli şartlar bir araya gelmiş durumda. Borsadan fazla getiren A tipi fon yok, bonodan fazla getiren B tipi fon yok. Önümüzdeki dönemde müşteri odaklı şirketler ortaya çıkacak. Düşük faizler de bu sektörü büyütecek. Taşın altına elimizi koyduk * U.K: Arma Portföy’den de bahseder misiniz? * M.G: Biz sektördeki ilk ve tek bağımsız portföy yönetim şirketiyiz. Biz off-shore yerine Türkiye’de SPK denetime tabi bir şirket kurduk. Bahsettiğim değişim sürecinde aktif rol oynamak istiyoruz. Fon yönetiminde başarılı olmanın unsurları nedir dediğimizde, bu çok basit formüle edilebilir bir şey değil ama bazı prensipleri ortaya koyabiliyorsunuz. Bunların bir tanesi bağımsız olmanız şart. Örneğin bir hisseyi sattığınızda “Beni bankadan arayıp beni uyarırlar mı?” endişeniz olmamalı. Diğeri sizin menfaatleriniz ile müşterilerinizin menfaatleri tamamen örtüşmeli. Elinizi taşın altına koymalısınız. Kendi portföyünüze kendiniz de yatırım yapmalısınız. Biz başarıya mecburuz. Ne kadar başarılı olursanız o kadar müşteriye sahip olursunuz. * A.D: Bu işin en önemli göstergesi el ettiğiniz getiri. * M.G: Dünyadaki büyük fon şirketlerinin bankalardan * * U.K: Müşteri sayınız nedir? * M.G: Daha işin başındayız. Az sayıda büyük montanlı müşterilerimiz var. * A.D: Bayramdan sonra serbest fonumuz arz edilecek. Daha fazla tabana yayılabiliriz. Ancak şu anda ufak hesapları yönetecek durumda değiliz. * M.G: Serbest fonumuzun amacı her şart altında yüksek getiri sağlamak. Yani hem düşüşlerde hem de yükselişlerde kazandırmalı. * U.K: Tam olarak ne zaman çıkacak fonunuz? * M.G: Eylül sonunda çıkmış olacak. * A.D: Saklaması, raporlaması, denetlenmesi İş Bankası tarafından yapılacak. Biz yönetimini yapacağız. * A.A: Kimler yatırım yapabilecek? * M.G: SPK’nın nitelikli yatırımcılar kriterine uyan yatırımcılara arz edilecek. Yani geniş bir perakende ürün değil. * A.A: Katılım limiti ne olacak? * M.G: 100 bin TL. * A.A: Giriş-çıkış süresi? * M.G: Haftalık. Hisse fiyatları çok yüksek! * A.A: “Yeni normal” diye birşey çıktı ortaya. Yani faizlerin bir risk unsuru içermemesi, işsizliğin yüzde 10’a çıkması gibi... * A.D: Bu işin böyle sonsuza kadar sürmeyeceği çok açık. Ama alışageldiğimiz normal kurallar işlemiyor. Borsa gerçek anlamda bir düzeltme yapmıyor. Maksimum yaptığı düzeltme yüzde 12-15 aralığı. İMKB’ye bakıyorsunuz, 20 bin puanlardan 61 bin puanlara geldi. Fiyatlar üçe katlandı. Hiçbir düzeltme yapmadı. Normali nedir? Üçte bir anlamında bir düzeltme yapar sonra yeni zirvelere gider. Ama böyle bir şey olmuyor. Çok düşük işlem hacmiyle borsa yükseliyor gözüküyor. Bu sağlıklı olmadığı için bundan sonra çok dikkatli olmak gerekiyor. * U.K: Böyle bir ortamda yatırımcılar nasıl karar vermeli? * A.D: Yatırımcılar bol likiditenin getirdiği imkanlardan faydalanamadılarsa bu saatten sonra çok aç gözlü olmamalı. Bulgura giderken eldeki pirinçten olabilirler. Her an bir şeyi bahane ederek çok sert bir satış dalgası gelebilir. Bu bahaneler neler olabilir? Jeopolitik bir olay olabilir, siyasi bir olay olabilir... Temel değerlere bakıldığında fiyatlar çok yüksek. * U.K: Türkiye olarak bizim farklı bir hikayemiz var mı? * A.D: Var tabii. Bankacılık krizini 2001’de yaşadığımız için krizden az etkilendik. Türkiye’nin borcu da diğerlerine göre düşük. UFUK KORCAN-VATAN FİNANSGUNDEM'İN NOTU Borsanın ünlü spekülatörü Ahmet Dedehayır, ANAP İstanbul Milletvekili Cavit Kavak'ın yeğeni ve Halit Cıngıllıoğlu'na ait Ulusal Bank'ta Krediler Müdürü olan Banu Kavak'la 19 Agustos 1999'da Çırağan Sarayı'nda dillere destan bir düğünle evlenecekti. Düğünden bir gece önce arkadaşlarıyla ''bekarlığa veda partisi'' verdi. Evlilik öncesi son kaçamakta Rus kadınlarla alem vardı. Ancak gelin adayı Banu Kavak'ın beklenmeyen baskını her şeyi altüst etti ve mutlu gerçekleşmesi beklenen evlilik daha başlamadan sona erdi... Çırağan Sarayı'nda yapılacak düğünün son anda iptal edildi. PEKİ AHMET DEDEHAYIR KİMDİR? Ahmet Dedehayır, Sultanhamam esnaflarından tekstilci Rıza Dedehayır'ın oğlu. Sultanhamam'dan borsaya atılan birçok oyundan biri. Ancak Dedehayır çekirdekten yetişme. Borsanın kuruluş yallırandı seans salonunda kendi adına alım-satım yapan ve ‘Gömlekçi' diye adlandırılan kişilerden biriydi. Kısa sürede büyüdü, Türkiye'nin en büyük spekülatörleri arasına girdi. Bir dönem Galatasaray'da yöneticilik yaptı. Şimdi kendi portföy yönetim şirketini kurdu. ahmet Dedehayır'ın borsayla ilgilisi neredeyse kurulduğu yıldan bu yana sürüyor.