Varant yatırımcıyı türeve alıştırır

Aracı kurum varantları geçtiğimiz hafta işlem görmeye başladı. Deutche Securities varantları ilk işlem görmeye başlayan varantlar oldu. Deutche Securities dün yaptığı açıklamada 9 yeni varantın daha işlem görmeye başlayacağını duyurdu. Varantlar, belli bir varlığı önceden belirlenmiş fiyat üzerinden belirlenmiş bir tarihte veya öncesinde alma ve satma hakkı verir.
Örneğin bugün işlem gören GADAA.V Varantını (Garanti Bankası Alım Varantı), piyasadan 0.64 ile satın alabilirsiniz. Bu, Garanti Bankası hisse senedini 31 Aralık 2010 tarihinde 8 TL’den satın alma hakkını aldığınız anlamına gelmekte. Cebinizden 1 GADAA.V varantı için de 0,64 TL çıkmış olacak. Bu rakamı 8 TL kullanım fiyatına eklediğinizde, yıl sonunda Garanti Bankası’nın fiyatı 8,64 TL’nin üzerine çıktığı zaman bir getiri elde etmiş olacaksınız. 8.64 TL’nin altında veya eşit bir fiyatta ise herhangi bir gelir elde etmeyeceğiniz gibi yatırdığınız 0,64 TL’yi de kaybetmiş olacaksınız. Daha da açarsak; Garanti’nin 17 Ağustos Salı günü birinci seans piyasa kapanış fiyatı 7.40 TL’den hareketle, satın aldığınız Varanttan getiri elde edebilmeniz için, yıl sonuna kadar Garanti hissesi (8.64-7.40)/7.40=%16.75‘in üzerinde bir prim yapması gerekiyor. Bu oranı geçtiğiniz taktirde para kazanabilirsiniz. Altındaki bir getiri halinde ise yatırdığınızı kaybedersiniz.
Bugün Garanti Bankası Alım Varantını aldığımızda 0,64 TL ile şu anki piyasa fiyatı 7.40 TL olan hisseye yatırım yapmış oluyorsunuz. Burada kaldıraç devreye giriyor.7.40/0,64=11.56 kaldıraç söz konusu. Yıl sonunda garantinin fiyatı 9 TL. olduğunda 9-8.64=0.36 TL kazanmış olacaksınız. 0.64 TL yatırdınız, 0.36 TL kazandınız. (% 56.25 getiri elde ettiniz.) Eğer garanti hissesini satın almış olsaydınız (9-7.40)/7.40x100= % 21.62 getiri elde etmiş olacaktınız. Hisse senedinin kendisine değil de varanta yatırım yapıldığı için daha fazla bir kazanç söz konusu oldu. Ancak öte yandan yıl sonu fiyatı 8.64 ya eşit veya altında olduğu her durumda da yatırılan paranın tamamı kaybedilmiş olacak.’ 

Kaldıraç etkisi var
Burada, varant alırken bazı temel kavramları ve varantın taşıdığı riskleri bilmeniz gerekiyor. Varantlarda kaldıraç etkisi vardır. Kaldıraç etkisi, küçük bir yatırımla daha büyük karlar elde etmeyi hedefler. Ancak yüksek karın riski de doğal olarak yüksektir. Bunun anlamı yatırdığınız paranın tamamını kaybedebileceğiniz olasılığıdır. Bu enstrüman, yatırımcıların ufak tasarruflarla, yüksek getiriler elde etmesi için bir avantaj gibi gözükse de varantların vade sonunda tahmin edilen değere ulaşamaması halinde bütün paranın kaybı anlamına gelecektir.

Varant ne sağlamaz?
Varant almakla hisse senedinin kendisini almış olmuyoruz. Bu nedenle hisse senedini alınması nedeniyle yatırımcının elde etmiş olduğu kar payı hakkı, sermaye artırımına katılma hakkı, genel kurulda oy kullanma hakkı gibi hakları söz konusu olmaz. Varant satın alan yatırımcı hisse senedini almış olmaz.’ 

İşlem görme saatleri
Varant işlemleri Hisse Senetleri Piyasası sürekli müzayede seans saatleri dahilinde gerçekleştirilir. Birinci seans 09:50 - 12:30 arasında, ikinci seans 14:20 - 17:30 arasında yapılıyor.

Nasıl isimlendirilir?
Varantın uzun isminde varanta ait temel bilgileri bulabilirsiniz.
Örnek: Kodu GADAA:V ve uzun adı “GARAN C 311210 0008.00 DBL 001:001NA” olan bir varantın açılımı şu şekildedir:
Dayanak: GARAN.E, Tür: Alım, Vade: 31.12.2010, İşleme Koyma Fiyatı: 8.00 TL, İhraçcı: Deutsche Bank AG Londra Şubesi (DBL) Dönüşüm Oranı: 1:1, Uzlaşı: Nakit, Tip: Avrupa

Varantın taşıdığı riskler
- ’ Piyasada oluşacak fiyat hareketleri sonucunda yatırılan paranın tümü kaybedilebilir. Ancak bu risk varanta yatırılan para ve ödenen komisyon ile sınırlıdır.
- ’ Varantların süresi belirlenen vade ile sınırlıdır.
- ’ Kaldıraç etkisi nedeniyle yüksek kazançlar elde edilebilir. Ancak beklenen hedefe ulaşmadığı taktirde yatırılan paranın tamamının kaybı söz konusu olacaktır.’ 
- ’ Varant alım satımına ilişkin yapılacak analizler diğer enstrümanlara ilişkin yapılan analizler gibi uzmanların tahminlerine dayalı olup oluşacak fiyatlara ilişkin garanti verilmesi mümkün değildir.’ 
- ’ Varant alımlarında ihraçcıların oluşacak risklere ilişkin yönetim politikasının bilinmesinde fayda vardır. Söz konusu risk yönetim politikası izahnamede yer almaktadır.’ 

Varantlar ne sağlayacak?
- ’ Varantlar, yatırımcıların türev ürünlere aşinalığını sağlayacak.
- ’ Piyasa yapıcılar likit ve sürekli bir piyasanın oluşmasına katkıda bulunacağı için yatırımcılar kolayca alım ve satım yapabilecek.
- ’ İhraçcılar arasındaki rekabet etkin bir piyasanın oluşmasında etkide bulunacak.
- ’ İhraçcıların varantlardaki pozisyonlarından kaynaklanan risklerden korunmak amacıyla dayanak varlıkta yapacakları alım satım işlemleri spot piyasada likiditeye katkı sağlayacak.