Dünya mali krizle boğuşmaya devam ederken piyasalarda iyimserlik devam ediyor. Dünya borsaları son beş yılın en iyi dönemini yaşıyor. ABD ve Türkiye borsasası zirve seviyelerini zorluyor. Belki de büyük sıkıntılara gebe 2013 yılı öncesi son yükselişler yaşanıyor. Tıpkı kriz öncesi yaşanan yükselişler gibi... Zaten İMKB'de genele yayılan bir yükseliş olmadığı için sadece bankalara bağlı bir hareketten söz etmek mümkün. Not artırımına kadar da piyasaya bankaların yön vermesi bekleniyor. Analistler ise bayram sonrası piyasalarda iyimiser havanın devam edeceğini öngörüyor. Özellikle de ABD seçimleri ve not artırım beklentisinin piyasaları canlı tutacağı görüşü ağıklık kazanıyor. Ancak beklentiler gerçekleştikten sonra piyasalarda sert düzeltmelerin yaşanacağı dile getiriliyor. Zaman gazetesi yazarı Selim Işıklar da ABD seçimleri ve Fitch’in Türkiye kararı piyasaların yönünü belirleyeceğini vurguluyor. Türk piyasalarının Avrupa'dan ziyade ABD piyasalarına odaklı hareket ettiğini söyleyen Işıklar, şu öngörülerde bulunuyor:
Bu yıl İMKB'nin net bir şekilde pozitif bir ayrışma gösterdiği ve yabancı yatırımcıların etkisiyle lira bazında rekor seviyelere yaklaştığı görüldü. Birçok yatırımcı tarafından çok tatmin edici bir piyasa oluşmasa da, zirveye yaklaşan gerek yeni halka açılan gerekse uzun süredir Borsa'da olan küçük ölçekli şirket hisseleri ‘biz de krizdeyiz' sinyali verse de endeksin durumu ortada.6 Kasım’da ABD’de yapılacak başkanlık seçimleri öncesi birkaç kez zirveye yaklaşan ABD borsaları ilginç bir şekilde patinaj yapmaya başladılar. Buna mukabil başta kredi derecelendirme kuruluşu olan Fitch Ratings’den not artışı beklentisi İMKB başta olmak üzere piyasalarda pozitif ayrışmayı destekleyen en önemli unsur oldu. İMKB, 2010 Kasım ve 2011 Mayıs ayında gördüğü lira bazındaki zirveyi bir kez daha test etmiş oldu. Bundan sonra neler olabilir, piyasalarda bu olumlu rüzgarların devamı ABD’de yaklaşan büyük ekonomik kasırga ya da mali uçurum etkisiyle terse dönebilir mi? En önemli soru işareti Türkiye’nin olası erken bir not artışı beklentilerin sona ermesine sebep olabilir mi?
6 Kasım’da seçilecek ABD başkanı büyük olasılıkla Barack Obama olacak. Bu noktada çok önemli bir belirsizlik yok. Ancak sorun son 10 yıldır sürdürülen parasal önlemlerin sonuna doğru gelindiği ve mali uçurum olarak adlandırılan 2013 yılında ABD’yi resesyona (durgunluk) itebileceği büyük ihtimal olan vergi artışları ve yeni kesintiler olacak. 600 milyar doları bulacağı belirtilen seçimler sonrası Kongre ve Temsilciler Meclisi’nin yapısına göre şiddeti belirlenecek kaçınılmaz durum piyasaların kâbusu olacak gibi. Borsa gurusu ve Berkshire Holding sahibi Warren Buffet bu konuda mali uçurumun kaçınılmaz olduğunu ve başkanlık seçimlerini kimin kazanacağından çok oluşacak meclis yapıları olduğunu vurgularken resesyon ihtimaline dikkat çekti. Bu beklenen krizi çözebilmek belki de yeni yönetimin en önemli görevi olacak, aksi durumda tüm dünya 2013 yılına sıkıntılı girebilir.
8 Kasım’da ise Türkiye’nin kredi notu ya da kredi görünümünün pozitife çekilmesi bekleniyor. Piyasalar bu noktada iyimser beklentiler içinde. (Fitch 8 Kasım’da Türkiye’nin kredi görünümü ile ilgili konferans öncesi ya da sonrası bir artırım bekleniyor.) Ancak lira bazında da olsa zirve noktasında olan İstanbul Borsası yükseldikçe sıkıntılar da artıyor. Beklentilerin devam etmesi bu aşamada gerçekleşmesinden daha önemli duruyor.
Piyasalarda yön arayışı devam ediyor
Yaklaşan ABD başkanlık seçimleri öncesi piyasalar yön arayışını sürdürüyor. Eylül ayında ABD merkez bankasının aldığı üçüncü niceliksel genişleme kararı sonrası güç kaybeden dolar karşısında yükselen Euro, petrol ve altın fiyatları seçimler öncesi eski seviyelerine yönelmiş durumda. Seçimlerin sonucunda çok ABD ekonomisinde yaklaşan yeni duruma para piyasalarının vereceği tepkiler önem kazanmaya başladı. 2013 yılında eğer bir resesyon oluşursa bundan en fazla güven kaybına gelişmekte olan ülke piyasaları etkilenecek. Olası senaryolarda seçimler sonrasında ABD dolarının yükseleceği, buna mukabil borsaların aşağı yönlü baskılara, altın fiyatlarının yeniden 1500 dolar seviyelerine doğru hareket etmesi söz konusu olabilir. Euro/dolar paritesi ise dolar karşısında bir kez daha 1.20 seviyelerine doğru gerileyebilir. Bu açıdan seçim sonucu oluşacak yeni senato ve kongre yapısı kadar yeni Başkan’ın bu yeni süreçte takınacağı politikalar dikkatle izlenecek ve buna göre pozisyonlar alınacaktır.
Yazdır