ZEYNEP AKTAŞ / Milliyet
Piyasanın aktörleri yatırımcı sayısının artmamasının nedenlerini tartışıyor. 2000li yıllardaki büyük furya yok! Yatırımcı sayısının artmamasının en büyük nedeni, borsanın hala bir yatırım aracından çok oyun alanı" olarak görülmesinden kaynaklanıyor. SPKnın sığ hisse" senetleri ile başladığı tedbirler genişleyerek devam ediyor. Bu kapsamda halka açıklık oranı yüzde 5in altına düşen hisselerin talep halinde kottan çıkarılmasına ilişkin kurallar da açıklandı. Öte yandan işlem yasaklığı ile ilgili kurallarda da değişikliğe gidildi. Haklarında işlem yasağı verilen 153 gerçek ve tüzel kişinin işlem yasağı ile buna konu hisselerin yasaklı pay statüleri 1 Ekim 2010 tarihi itibariyle kalkıyor. SPK bir yandan tedbir alırken diğer yandan da yeni bir başlangıç sinyali vererek yasaklılara elini uzatıyor. Bu adımların yatırımcının borsaya dönmesine katkısının ne boyutta olacağını ise ilerleyen zaman diliminde göreceğiz.
Öte yandan halka açılan şirketlerin hakim ortaklarının artık kendisinden başka ortakların da olduğu bilinciyle hareket etmesi gerekiyor. Bu noktada firmalar da temettü konusunda daha sorumlu davranmalı.
Temettü sermaye piyasalarına yatırım yapanlar için oldukça önemlidir. Daha çok orta ve uzun dönem yatırımcıların yakından takip ettiği temettü verimi kısa dönemli yatırımcıların da sürekli izlediği veriler arasında yer alıyor. Temettünün kaynağı şirketin elde ettiği kardır. Bir firmanın karı ne kadar yüksek ise temettüsü de o ölçüde yüksek olur. Yani temettüsü yüksek firmanın aynı zamanda karı da yüksektir. Firmalar da yüksek karlılığa ulaşmak için bir çok şeyi doğru yapıyor olması gerekir. Yönetim becerisi, pazarlama, rekabetçi fiyat ve üretim... Bir çok faktörün doğru uygulanması sonrası düzenli ve yüksek kar yani temettü ortaya çıkar. Bazı firmaların düzenli bir temettü politikası vardır. Bazı dönemler karlarının bir kısmını yedeklere atıp temettüyü kıssalar da bu politikalarını istikrarlı bir şekilde korurlar.
Temettü verim tablosuna bakıldığında İMKBde son yıllarda temettü verimliliğinin düştüğü görülecektir. Yaşanan global krizle birlikte ekonominin daralması sonucu şirketlerin karlılığının düşmesiyle birlikte temettü verimi de düştü. İMKBde bilindiği üzere genel yatırımcı profili içinde orta ve uzun yatırımcıların oranlarının çok düşük olduğu biliniyor. Temettü verimindeki düşüklük ister istemez bu oranın yeterli seviyeye çıkmasında etkisi var.
Çimento öne çıkıyor
Temettü verimliliği yüksek hisselere bakıldığında; Mardin Çimento, Çimsa, Ünye ve Adana Çimento öne çıkmakta. Bunda çimento sektörünün likit ve yüksek karla çalışmasının etkisi görülüyor. Pınar Grubu hisseleri ile yine yüksek karlı bilançolarına alışık olduğumuz T. Telekom dikkat çeken diğer şirketler arasında. Çimeto ve Pınar Grubu hisseleri temettü veriminde öne çıkarken beyaz eşya sektörünü Vestel Beyaz Eşya temsil ediyor.
Borsadaki karlı şirketler arttıkça yatırımcı sadece hisse senedinin kısa vadeli getirilerinin peşine takılmayacak özellikle faizlerin düşme eğilimlerinde hisse senetlerini tercih edecektir. Temettü verimi yüksek, karlı şirketlerin hisse senetlerinde düşüşler yaşansa bile yatırımcı bunu kayıp değil yeni hisse senedi alabilmek için fırsat olarak görecektir. Borsayı zirveye banka sektörü hisselerindeki yüksek karlar ve faiz düşüşleri nedeni ile bu karların süreceği beklentisi taşıdı. Şirketlerdeki istikrarlı karlılık ve temettü verimliliğindeki artış hem borsaya yatırımcının bakışını hem de hisse senetlerindeki performansı etkileyecektir.
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiyenin 500 Sanayi Kuruluşu 2009" raporunu yayınladı. Raporda en dikkat çeken ayrıntı toplam satışların yüzde 12 oranında düşmesine karşın karlarda yüzde 31 seviyesindeki artış oldu. İMKB şirketlerinin ilk 500 içindeki sayısı ise azaldı. Bir önceki yıla göre 5 firma ilk 500 firma arasına giremedi. Bunla birlikte satış, karlılık ve ihracat gibi ana ölçeklerde İMKBnin lokomotifleri aynı zamanda Türk sanayinin öncüleri olarak görüldü. Satışlarda Tüpraş, Arçelik, Tofaş Oto Fabrika, Ford, Erdemir, Vestel öne çıkarken İhracatta Tofaş, Tüpraş, Ford, Arçelik, Vestel ilk sıralarda görüldü. Kar büyüklüğünde ise Tüpraş, Ford, Arçelik, Aefes, Petrol Ofisi öne çıkan İMKB şirketleri oldu. Bununla birlikte satış, ihracat, karlılık gibi ana kalemlerde bırakın ilk 50 veya 100ü ilk 10a giren bazı firmaların bile İMKBde olmaması dikkat çekici. Habaş, Oyak Renault bunlardan bazıları. KOBİler ve orta ölçekli firmalar halka açılmaya ve İMKBye teşvik edilirken büyük sanayi firmalarının İMKB dışında kalmaları ve henüz halka açılmamış olmaları önemli bir ayrıntı.
Turkcell, T. Ekonomi Bankası ve Vakıflar Bankasına para girişi sürüyor