Bu yükseliş devam eder mi? Ederse nereye kadar gidebilir? Piyasaları az da olsa takip eden hemen herkesin sorduğu sorular bunlar. Küçük bir analiz ile yükselişin perde arkasında yatan bu nedenleri değerlendirmeye çalışalım. 1) Borsa neden yükseldi? Borsa yükseliyor, çünkü Türk bankaları yabancı yatırımcılar tarafından büyük ilgiyle karşılanıyor. Bankaların yapısının sağlam oluşu elbette büyük bir etken, ama sadece bu son yükselişi açıklamak için yeterli değil. Avrupa'da sonuçları bugün açıklanacak olan stres testi öncesinde oluşan atmosfer bu yükselişi önemli ölçüde destekliyor. Ne demek istiyoruz? Avrupa'da elinde banka hissesi olan çok sayıda yatırımcı ve fon var. Stres testi Avrupa bankaları açısından bir risk unsuru. İşte banka hisselerini elinde tutan bazı banka oyuncuları, risklerini dağıtmak için piyasada çok bilinen bir işlem yapıyor. Pair ediyor, yani eşliyorlar. Yani elinde düşme potansiyeli olan bir Avrupa bankası hissesi varsa, bunun için sat emri verip karşılığında yükselme potansiyeli olan bir Türk bankası alıyor. Böylece stres testi sonrasında Avrupa bankalarında düşüş yaşanırsa, Türk bankaları sağlam olduğu için kaybını telafi edebileceğini hesaplıyor. İşte iki günden bu yana Türk bankalarını, dolayısıyla borsayı rekorlara taşıyan temel unsur bu. 2) Bu yükseliş devam eder mi? Edebilir ama çok değil. Yukarıda anlattığımız işlem neden yapılabiliyor? Yabancı yatırımcılar güvenli liman olarak gördükleri Türk tahvillerine yatırım yapıyor. Yılbaşından bu yana yabancıların elinde tuttuğu devlet tahvillerinin tutarı 20 milyar dolardan 28 milyar dolara çıktı. Sadece Temmuz başından 16 Temmuz tarihine kadar 1 milyar 180 milyon dolarlık yabancı girişi oldu. Bu hafta bu rakamın daha da arttığı konuşuluyor. Yüzde 9 olan faizin beklenmedik şekilde yüzde 8,15'e kadar gerilemesinin perde arkasında da bu var. Faizin düşmesi, elinde en çok devlet tahvili olan kuruluşların karının artması demek. Yani bankaların. Faiz düştükçe bankalar karlı hale geliyor, bankaların karı arttıkça hisseleri yükseliyor. Bu da endeks üzerinde çok büyük ağırlıkları olduğu için borsayı yükseltiyor. Dolayısıyla biraz daha yükselme potansiyeli var, ama bu hisselerin de artık yorulmaya başladığını unutmamak lazım. Hisselerin ucuz mu pahalı mı olduğunu anlamak için bakılan bazı teknik göstergeler var. Örneğin fiyat/kazanç oranı, piyasa değeri/defter değeri gibi oranlar dikkate alındığında Türk bankaları pek de ucuz değil. Hatta piyasa değeri/defter değeri açısından bakıldığında neredeyse 2'nin altında banka kalmadı. Bu düzeyleri daha önce de görmüştük, ama bankalar buralarda çok uzun süre kalamamış, düşmüştü. Yani yatırımcılar açısından buralardan gidip banka hissesi almak riskli. Endeks belki bir süre daha Ağustos ortasına kadar gelecek banka bilançolarını fiyatlayabilir, ancak sonrası biraz belirsiz. 3) Borsa daha ne kadar yukarı gidebilir? Piyasa oyuncularının ve bazı aracı kurumların raporlarına baktığımızda, İMKB 100 Endeksi için yılsonunda 65-66 bin puan gibi bir beklentileri olduğunu görüyoruz. Bugünkü 60 bin puan seviyesi dikkate alındığında yüzde 10 gibi bir prime işaret ediyor. Ancak genel beklenti, endeksin bulunduğu bu seviyelerden biraz düşüp ondan sonra güç toplayarak yeniden yükseleceği yönünde. Örneğin 52-54 bin puan aralığının alım için daha avantajlı olabileceğini söylüyorlar. Bu da yüzde 20'lerde bir getiri sağlanabileceğini gösteriyor. Bu senaryo kulağa daha mantıklı geliyor. Çünkü her ne kadar borsa rekor kırdıysa da bu seviyelere çok düşük işlem hacimleriyle gelindi. Yani herkesin yukarı gidileceğine dair büyük bir inançla hisse aldığını söylemek çok doğru olmayabilir. Temmuz başından bu yana İMKB 100 endeksinin getirisi neredeyse yüzde 10'u buldu. Borsanın önceki rekorunda işlem hacimleri 2,5-3 milyar TL arasında değişiyordu. Bu kez endeks 52 binden 60 bine gelirken ortalama 1,2 milyar lira gibi bir hacimle rekor kırıldı. Bu da yükselişin kalıcılığı konusunda soru işareti yaratıyor. NOT: Bu yazı yayına girdiği sırada borsalarda düşüş eğilimi başlamıştı. Ancak yine de borsa açısından ana trend değişmiş değil. Stres testi etkisiyle kısa vadeli düşüş yaşansa da piyasanın yukarda tutunma çabasını unutmamakta yarar var. Açıl Sezen [email protected]