WSJ İran’ın nükleer programına yönelik uluslararası yaptırımlar ağırlaşırken, Tahran yönetimi, küresel çapta kara listeye alınan şirketleri için Almanya’daki küçük bir bankaya güveniyor. Konuya yakın kaynakların verdiği bilgiye göre, İran merkezli European-Iranian Trade Bank AG (EIH), askeri ve balistik füze tedarikiyle bağlantılı işleri yapan ve ABD, Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği’nin (AB) kara listesinde yer alan şirketler için bir milyar dolardan fazla işlem gerçekleştirdi. Wall Street Journal gazetesine konuşan Batılı yetkililer, bu firmalar arasında İran Savunma Sanayileri Örgütü, Uçak Sanayi ve İran Devrim Muhafızları Örgütü gibi yapıların şemsiyesi altında faaliyet gösteren şirketlerin yer aldığına dikkat çekti. Batılı hükümetler ise bu şirketlerin İran’ın nükleer ve füze programlarına katkıda bulunduğunu söylüyor. Batılı yetkililer ise 2009’da, EIH’nin İran’ın gerçekleştirdiği silah ticareti işlerine yardımcı olduğu gerekçesiyle BM, AB ve ABD’nin geniş yaptırımları altında olan İran bankası Bank Sepah adına euro cinsinden işlemler gerçekleştirerek, yaptırım kararını ihlal ettiğini ileri sürdü. Ancak EIH’nin, bu işlemlerle ilgili detaylara ulaşılamadı. EIH’den bir yetkili konu hakkında yorum yapmak istemezken, Bank Sepah’tan da açıklama gelmedi. KARA LİSTEDE EIH, ABD Hazine Bakanlığı’nın kara listesinde ve ABD’li yetkililer bankanın son zamanlarda Almanya’daki faaliyetlerini artırmasından büyük bir tedirginlik duymaya başladı. Başkan Barack Obama geçen ay İran’la iş yapan şirket ve yabancı bankalara yasak getirme gücüne sahip bir yasa tasarısını kanunlaştırdı. Almanya’nın bankacılık denetleme kurulu BaFin’den bir yetkili ise, Berlin hükümetinin Almanya’da iş yapan İranlı bankalara uygulayacağı yaptırımları, ABD’nin değil BM Güvenlik Konseyi’nin belirlediğini söyledi. BaFin sözcüsü, “EIH, BM Güvenlik Konseyi’nin resmi yaptırım kararları içinde yer almıyor. Bu yüzden Almanya’nın bankacılık kuralları dahilinde özgürce iş yapabilirler” dedi. İŞLER DEĞİŞEBİLİR Ancak bu durum önümüzdeki günlerde değişebilir. Almanya Maliye Bakanlığı sözcüsü Tobias Pierlings, “Konsey’den Avrupa’da iş yapan diğer kurumlara da yaptırım uygulama kararı alabilir” dedi. Uzmanlar ise, BM, AB ve ABD yaptırımlarının uyum içinde olmamasının Tahran’a birçok açık kapı sağladığını, bu şekilde nükleer programını finanse edebilecek yollar bulduğuna dikkat çekiyor. EN AĞIRI ABD’NİN İran’a uygulanan yaptırımlar arasında en kapsamlı ve ağır olanlar ABD tarafından uygulanıyor. Washington İran devletine ait bankalarla iş yapmayı kesinlikle yasaklıyor. BM, Rusya ve Çin ise daha yumuşak yaptırımlar uyguluyor. Yetkililer, Almanya’da resmi olarak operasyonlarını yürüten dört İranlı bankadan sadece EIH’ye herhangi bir yaptırım uygulanmadığını söylüyor. Çünkü banka BM’nin listesinde yer almıyor ve Almanya ve diğer Avrupa ülkeleri yaptırımlar konusunda ABD’yi değil, BM’yi dikkate alıyor. Diğer yandan EIH, 1971 yılında bir grup İranlı iş adamı tarafından Hamburg'da kuruldu ve BM yaptırım çerçevesine girmediğinde operasyonlarını özgürce gerçekleştirebiliyor. *Bu haber Wall Street Journal gazetesine "Small Bank in Germany Tied to Iran Nuclear Effort" başlığıyla yayımlanmıştır. hürriyet.com.tr