Uluslararası Ödemeler Bankası, Avrupa'daki borç krizi nedeniyle hassasiyetin arttığı bankalara yönelik uyarılara yer verdiği raporunda banka kurtarma devrinin bittiğini belirtti. Bundan sonra çare dış yardımda. Merkez bankalarının merkez bankası olarak anılan Uluslararası Ödemeler Bankası (Bank of International Settlements-BIS) yıllık raporunda bankalara ve hükümetlere önemli uyarılarda bulundu. BIS, önceki gün yayınladığı raporunda, İngiltere gibi ağır borç yükü altında olan hükümetlerin artık, Lehman Brothers'ın batışından sonraki gibi bankalara milyarlarca dolarlık kurtarma paketleri sunamayacağını belirtti. BIS Genel Müdürü Jaime Caruana'nın basın toplantısıyla açıkladığı rapora göre bu ülkeler, yeni bir bankacılık krizi karşısında çaresiz kalacaklar ve dış yardımlara bel bağlayacaklar. Bu durumun en önemli sebebi ise Yunanistan başta olmak üzere yaşanan borç krizi. Caruana, açıklamasında kriz döneminde belirsizliğin ve piyasaların kötüye gitmesinin önlenebilmesi için hükümet ve merkez bankalarının sıradışı desteğine ihtiyaç duyulduğunu belirterek "Bununla birlikte destek mekanizmalarına devam edilmesi uzun vadede ahlaki tehlikelerin doğmasına yani riskli davranışların cesaretlendirilmesine neden oluyor" dedi ve faiz oranlarının yükseltilmesi gerektiğini dile getirdi. Avrupa'da merkez bankaları Avrupa'nın ABD ve IMF dışında bir çaresi kalmamasından endişe ediyor. Bu nedenle son günlerde hisselerin ve diğer finansal araçların değerlerinde sert dalgalanmalar yaşanıyor. Küresel krizden en fazla etkilenen ülkelerden birisi olan İngiltere'de Merkez Bankası Başkanı Mervyn King, hükümetin vergi mükelleflerinden eldi ettiği gelirlerin 1 trilyon sterlinlik bölümünü bankacılık sistemine pompaladığını açıklamıştı. Tamamen millileştirilen Northern Rock ile kısmi olarak millileştirilen Royal Bank of Scotland (RBS) ve Lloyds'a milyarlarca sterlin aktarılmıştı. BIS raporu bu tür büyük çaplı kurtarmaların artık imkansız olduğu uyarısında bulundu ve "Yunanistan'da yaşanan olaylar ağır borç yükü altındaki hükümetlerin krizdeki bankaları kurtarmak için artık son çare olamayacakları olasılığını gözler önüne serdi" dendi. Birçok bankanın çöküşün eşiğine geldiği 2008 sonu ve 2009 başındaki dönemde hükümetlerin bu kuruluşlara destek sağladığı anımsatılan raporda, "Bununla birlikte, borçların döndürülemez hale gelmesi durumunda bankacılık sisteminin kurtarılması dışarıdan gelecek yardımlara bağlı kalacaktır" ifadesine yer verildi. Ekonomiye 10 trilyon dolar Merkez bankalarının yetkilileri dev borç yüklerinin altında bunalan Avrupa'daki hükümetlerin artık zor duruma düşecek olan finans kuruluşlarına yardım edebilme güçlerinin zayıflamış olmasından korkuyor. BIS daha önce yaptığı bir açıklamada, ABD'li yatırım bankası Lehman Brothers'in 2008'de çöktüğü dönemde çözümlenemez bir facianın eşiğinden dönüldüğünü, ödeme sistemlerinin dondurulmasının ve ATM'lerin parasız kalmasının son anda önlendiğini belirtmişti. Dünyanın önde gelen ekonomileri, dev boyutlu bankaların çökmesi durumunda kendi ekonomilerinin de çökeceği endişesiyle finans kuruluşlarını devletleştirmek, borçlarını üzerine almak ve ekonomilerinin canlanmasını teşvik etmek için 10 trilyon dolar harcadılar. Bu politikaların yarattığı ağır borç yükü ve borç krizine giren Yunanistan'ın yarattığı endişeler ise Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok hükümetin kemer sıkma politikalarına yönelmelerine neden oldu. BIS de İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya ve ABD'de kamu ve özel sektörde bilançoların kırılgan olduğu konusunda da uyarıda bulundu ve "finansal ve makroekonomik destek önlemlerinin yan etkileri ile mali sektörün zayıflıkları birleştiğinde kısa vadede iyileşmenin tehdit altında olduğu görülüyor. Mali sistemin iyileştirilmesi için gerekli olan reformlar henüz tamamlanamadı" ifadesini kullandı. Faiz oranlarının yükseltilmesinin kısa sürede gerçekleşmesinin daha faydalı olacağına değinen BIS, zamanın uzatılmasının borç seviyelerinin azaltılmasını olumsuz yönde etkileyeceğini dile getirdi. BIS'a göre bankaların bilançolarında görülen iyileşmelere karşın karın sürdürülebileceğine ilişkin endişeler de arttı. Gelişmekte olan ekonomilerin aşırı ısınma ve enflasyon riskine dikkat çeken BIS, çift dipli resesyon endişelerine ise pek katılmıyor. BIS REFORMLARA VURGU YAPTI Politikacılar ekonomik iyileşme için orta ve uzun vadeli perspektif geliştirmeli. Makroekonomik desteğin sınırlarına ulaşıldı. Bunlara reformlar da eklenmeli, finans sistemindeki reformlar tamamlanmalı. Gelişen ekonomiler aşırı ısınma ve enflasyon tehlikesiyle karşı karşıya. Bankalar hala batık kredilere karşı kırılgan durumda Düşük faiz oranlarını yatırım kararlarını olumsuz etkileyebilir Gelişmiş ülkelerin birçoğunda kamu borçları sürdürülemez düzeye geldi. Politikacıların önceliği piyasalar için daha yüksek standratlar sunan düzenleyici bir çerçeve oluşturmak olmalı. Teşvik ve destekler finans sisteminin istikrarının altını oydu. REFERANS