2001 sonrası güçlenen bankalar, yaşanan son küresel krizde büyümeyi sürdürdü. Bankacılıktaki büyüme borsayı küresel krizden korurken zirveye taşıdı. Halka açık bankaların piyasa değeri 149 milyara çıktı ZEYNEP AKTAŞ -milliyet Euro Bölgesi ülkeleri başta olmak üzere bankacılık sorunları bütün dünyayı diken üzerinde tutuyor. Son olarak banka bileşmeleri yeniden gözlerin bu sektöre dönmesine neden oldu. Geçtiğimiz hafta TEB-Fortisbank’ın TEB’in çatısı altında birleşmesinin resmiyet kazanması, banka büyüklüklerini öne çıkardı. Türk bankalarının piyasa değeri 149 milyara yükseldi. Bankalar 2009 yılını iyi karlarla kapattılar. 2010 yılı ilk çeyrek bilanço karları da beklentilerin üzerinde geldi. Her ne kadar sektör içinden 2010 yılında karların düşeceği yönünde mesajlar geldiyse de yıla başlangıç oldukça iyi oldu. Yurtdışındaki sarsıntıya rağmen içeride bankaların gösterdiği performans dikkatleri çekecek ölçüde. Aslında bu başarının altında 2001 krizi sonrası sektörün güçlenmesinin etkisi büyük. 2001 krizi sonrası özellikle denetim ve gözetim sistemi, açık pozisyon, sermaye yeterliliği gibi konular başta olmak üzere alınan bir dizi tedbirler neticesinde sektörün güçlenmesi sağlandı. Geçen süre zarfında ise bu tedbirlerin istikrarlı şekilde uygulanması ve korunması ile bankacılık sisteminin gelişimi süreklilik kazandı. Dünyanın devasa bankalarının sarsıldığı bir ortamda yerli bankaların karlarını katlaması piyasalara da önemli bir moral kaynağı oldu. Peki bankalar krizin etkilerini hiç hissetmediler mi? Tabi ki hissettiler. Özellikle “Takipteki krediler” kaleminde önemli artışlar görüldü. Ama bu durum genel karlılığı çok fazla etkilemedi. Türk bankacılık sisteminin dış bankalara göre bazı avantajları vardı ve bu kalkan işlevi gördü. AB ile müzakerelerin başlamasıyla Türk finans sistemine yabancı ilgisi ve ortaklıklar arttı. 2003 sonrası başlayan ekonomik büyüme ile kredilerdeki artış, bono faiz oranlarındaki sert düşüş, döviz kurlarının yatay seyri gibi bir çok faktör bir araya gelince bankalar yüksek piyasa değerlerine ulaştı. Artan karlılıkla birlikte piyasa değerleri de arttı. Piyasa değerlerinde nerdeyse 10 katına varan artışlar ortaya çıktı. Bankaların piyasa değerlerindeki artış İMKB’de de etkisini gösterdi. 2001 yılının ocak başında 9.437 seviyesinde olan endeks 4 Haziran 2010’da 54.612 seviyesine yükseldi. Endeks 2001-2010 arasında 45.175 puan (yüzde 478) yükseliş gösterdi. İçinde bulunduğumuz yılın ilk çeyreğinde yakalanan yüksek karlılığın korunup korunmayacağını ise ilerleyen zaman diliminde görülecek. Endeks üzerindeki ağırlığı göz önünde bulundurduğunda, bankaların güçlü görünümlerini korudukları sürece borsa üzerindeki etkisinin devam edeceği görülmekte. AÇIKLANACAK VERİLER 07 Haziran 2010 Pazartesi 11:00 Almanya fabrika siparişleri, nisan 22:00 ABD Tüketici kredileri, nisan (Beklenti, $2.0Mlr) 08 Haziran 2010 Salı 10:00 Türkiye sanayi üretimi, nisan (Beklenti %19.1) 15:00 Almanya dış ticaret dengesi, nisan (Beklenti 4.4 Mlr) 17:00 BDDK-bankacılık sektörü kar/zarar durumu, nisan 09 Haziran 2010 Çarşamba 17:00 ABD toptan eşya stokları nisan 21:00 ABD Fed Bej Kitap 23:50 Japonya GSYİH 1. çeyrek 10 Haziran 2010 Perşembe 06:00 Japonya Tüketici Güven Endeksi, Mayıs 11:00 İngiltere MB faiz kararı (Beklenti: 0.5%) 11:45 AB MB faiz kararı (Beklenti: 1.0%) 15:00 Almanya Tüfe, mayıs 15:30 ABD dış ticaret dengesi, nisan (Beklenti: -$41.2Mlr) 11 Haziran 2010 Cuma 10:00 Türkiye cari denge, nisan. 15:30 ABD Perakende satışlar, mayıs (Beklenti: 0.2%) 15:30 ABD Perakende satışlar-Oto. hariç, May.(Beklenti: 0.1%) 17:00 ABD Michigan tüketici güven endeksi,Haz.( Beklenti: 75) 17:00 ABD sanayi stokları, nisan (Beklenti: 0.6%) 17:30 İngiltere imalat sanayi üretimi, nisan (Beklenti: 0.6%) DIŞ PİYASALAR Hafta sonu kaygıları Dış piyasalarda düşüş hareketleri ivme kazandı. Euro Bölgesi ülkelerindeki borç sorunlarına, ABD'de tarım dışı istihdamında beklentilerin altında artış eklendi. Bu durum borsaların gerilemesine neden oldu. ABD borsaları haftanın son işlem gününü yüzde 3’lük kayıplarla tamamladı. Yaşanan kayıplar S&P 500 endeksini son 4 ayın en düşük seviyelerine çekti. Macaristan'ın ülkedeki borç probleminin oldukça ciddi olduğunu açıklaması, Çin’deki üretim yavaşlaması, İspanya’daki bankacılık operasyonları, Avrupa Merkez Bankası’nın bankacılık sektörü için yaptığı zarar uyarıları gündemdeki yerini koruyor. Piyasaya gelen tepki alım denemeleri zayıf kalıyor. Bu nedenle bu hafta biraz daha destek seviyelerinde tutunma çabaları gözlenecek. Araştıran kazanacak! Borsada yaşanan yüksek hareketlilik, yatırımcı için inanılmaz fırsatları da beraberinde getiriyor. Baş döndüren oynaklığı değerlendirebilenler hisse senetlerinde yüksek getiriler sağlayabiliyor. Bunun temelinde ise araştırma yapmak geliyor. Borsada yatırım kazandığınız sürece eğlenceli ve heyecanlı bir uğraştır. Ancak gerekli araştırmayı yapmazsanız her an tehlikeli de yaratabilir. Profesyonellerin şirketleri analiz ederken kullandıkları yöntemlerin başında şirketlerin toplu değerlendirmelerini ve karşılaştırmalarını sağlayacak yöntemler gelir. Bunlardan biri de “piyasa değeri/satışlar”dır. Zira şirketlerden en önemli bilanço kalemlerinden biri de “satışlar” kalemidir. Satışlardaki iniş ve çıkışlar firma karlılığını yakından ilgilendirir. Firmanın büyümesinin test edildiği ilk bilanço kalemi satışlardır. Satışları düşen firmalarda karlılık da düşer, borçlarını ödemede ve işletme giderlerini karşılamakta zorlanır. Bu ve benzeri bir çok olumsuzluk beraberinde gelir. Satışların artması ise karlılık başta olmak üzere tam tersi olumlu bir çok gelişmeyi çağrıştırır. Satışları artan firmaya güven artar. Bu açıdan satışlar bilanço değerlendirmelerinde ve finansal oran hesaplamalarında ana rasyolardan biri olarak göz önünde bulundurulur. Verimlilik yani karlılık hesaplamalarının bir çoğunda kullanılır. Piyasa değeri/satışlar oranının düşük çıkması tercih edilir. Bu açıdan özellikle sanayi firmaları içinde piyasa ortalamasının altında kalan firmaları çok yakından izlenir. Ancak değerlendirmede bulunuken sadece bu orana göre değil fiyat/kazanç, piyasa değeri/defter değeri, net aktif değeri... gibi diğer oranlarında göz önünde bulundurulmasında fayda olduğunu unutmamak gerekir.