Yes... We Can!.. ABD Başkanı Baracak Obama'nın kriz öncesinde başkanlık yarışında kullandığı slogan işte buydu. Yani, "Evet... Yapabiliriz!". ABD tarihindeki ilk siyahi başkanın gelişine de vurgu yapan ve değişim vaat eden bu slogan, şu sıralar pek duyulmaz oldu. Gelir gelmez kucağında batık durumda olan bankaları ve koca koca şirketleri bulan Obama'nın şimdilerde "No... You can't do this to me", yani "Hayır... Bunu bana yapamazsınız!" sözünü daha çok kullanıyor olması büyük bir olasılık. Çünkü bir kriz bitti derken bir diğeri ve belki de daha tehlikelisi, yine onun kucağına doğru ışık hızıyla ilerliyor. EN MİTOLOJİK KRİZ! Kriz kahini olarak tanınan Nouriel Roubini'nin, "Yunanistan artan borçlar konusunda yalnızca buzdağının görünen yüzü. Sorun vergi artışı ve harcama kısıntıları ile çözülmeli, eğer çözülmezse sorunları temerrüt izleyecek. Benim korkum sonunda bu işin ABD ve Japonya'ya da sıçraması" sözleri hedef tahtasının 12'yi gösteren alanını Amerikan bayrağıyla kaplar nitelikte. Ünlü yatırım danışmanı Marc Faber'in sözleri ise "Kötü haberi versem mi, yoksa vermesem mi" çekingenliğiyle konuşan Roubini'ye göre çok daha net: Uzun vadede ABD de Yunanistan ile benzer sorunlarla karşı karşıya kalacak. Birçok Avrupa ülkesi ve ABD, finanse edilmeyen yükümlülükleri ödeyemezler. Birçok kişi ABD'nin mali sorunlarının ciddiyetine uyanmadı. Giderek üzerine doğru gelen en mitolojik ve en Helenik kriz bulutlarının altında Obama, bugün Wall Street kabusuyla uyandı. Hemen sonra da kurmayları ve danışmanlarını arkasına aldı ve dün krizin küreselleşmeye düşünülenden çok daha yakın olduğunu gösteren bazı açıklamalarda bulundu. Obama'nın sözleri ve bu sözlerin biraz da mizahi Türkçe meali özetle şöyle: BU DÜŞÜŞ SAKIN GERÇEK OLMASIN! Wall Street'te 2009 boyunca kazanılan artı piyasa değerlerini yok eden borsa çöküşü: Yetkili otoriteler (yani ABD Sermaye Piyasası Kurulu SEC ve Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu CFTC) piyasalarda yaşanan düşüşü inceliyor. Amaç böyle birşeyin bir daha tekrarlanmamaması. Regülasyon otoriteleri bulgularını önerileriyle birlikte kamu otoriteleriyle paylaşacak. Türkçe meali: Bu işi spekülatörler yaptıysa bilelim. Bir daha böyle bir düşüş daha yaşanırsa bu hiçbirimiz için iyi olmaz. Ama hatalı işlem girdiği söylenen Citigroup da "hatalı işlem söylentileri safsata" diyor. Eğer Citi haklıysa o zaman gerçekten çok büyük bir sorunumuz var. Açılır açılmaz borsa bu kadar düşer mi? Ama bu işte bir bityeniği varsa, o zaman benim elimden çekeceğiniz var. AYAĞINIZI DENK ALIN, GÖZÜM ÜZERİNİZDE! Yunanistan'ın borç krizi: Almanya Başbakanı Merkel ile Yunanistan borç krizi konusunda görüştüm ve borç krizinden etkilenen ülkeler için güçlü politika adımı gerektiği konusunda fikirbirliğine vardık. Ayrıca uluslararası toplumun Avrupa borç sorunlarına güçlü mali yanıt vermesi gerektiği konusunda da uzlaştık. Kritik dönemde Avrupalı otoriteler ve IMF ile yakın çalışma içinde olmaya devam edeceğiz. Türkçe meali: Merkel'e bu işin artık suyunun çıktığını, ne yapılacaksa bir an önce yapılması gerektiğini söyledim. "Eğer Avrupa'nın bunu çözecek parası ve imkanı yoksa bir sürü uluslararası kuruluş var. Merkez bankanız niye direniyor? Swapsa swap. Dolarsa dolar. Kredi hattıysa kredi hattı. IMF'yse IMF. FED'se FED. Bu iş İspanya, İtalya, hele hele İngiltere'ye kadar uzarsa, o zaman hep beraber bittiğimizin resmidir. Bir Lehman daha batarsa, hepimiz enkazın altında kalırız. Bu arada gözüm de üzerinizde" dedim. HEP KRİZ HEP KRİZ OLMAZ Kİ. BARDAĞIN DOLU KISMI NERDE? İstihdam verisi: Bugün açıklanan ABD tarımdışı istihdam verileri de cesaret verici. Türkçe meali: Hep kriz, hep kriz! Wall Street, biraz da iyi şeyleri gör! Bakın ABD'de iyi şeyler de oluyor. KRİZ YÖNETİMİ BAŞLADI Uzun lafın kısası ABD Başkanı Barack Obama'nın biraz mizansene dönüştürdüğümüz bu sözlerinin hepsinin arkasında bir gerçek var: Kriz yönetimi topyekün başladı. Küreselleşmeye başlayan krizle ilgili Lehman'ın batışı sonrasında olduğu gibi Obama yeniden beklenti yönetimine başlamış durumda. Hem Avrupa'ya hem de piyasalara verdiği mesajlarla, krizin psikolojik boyutunu engellemeye çalışıyor. AVRUPALI LİDERLERE ÜSTÜ KAPALI GÖZDAĞI MI? Bu sözlerin arkasından Obama'nın da desteğiyle Yunanistan'ı ön planda tutan kurtarma paketlerine, Portekiz, İspanya, İtalya ve İngiltere'ye yönelik birer önleme planlarının da eklenmesi, olasılıklar arasına girdi. Yunan tahvilleri nedeniyle sırat köprüsünde dolaşan Avrupalı bankalara, Avrupalı merkez bankasının (bakınız Trichet'nin açıklamaları) "vermeyeceğim" dediği destek, ABD'den gelmiş görünüyor. Avrupa Merkez Bankası'nda Avrupalı maliye bakanlarının ayak diremesine de "Sakın bu iş daha fazla bana kadar uzanmasın" şeklindeki Obama mesajı, uzmanlara göre ilerleyen günlerde yeni bir dünya merkez bankaları zirvesinin önünü açabilir. En azından bir önceki krizdeki tecrübeler, buraya doğru gidişi gösteriyor. DAHA DA ZOR GÜNLER GELİYOR Fakat hem Merkel'in, hem İtalya, İspanya ve Portekiz hükümetlerinin yaptıkları piyasa spekülatörlerini ve kredi derecelendirme kuruluşlarını hedef alan açıklamalar, bir şeyi daha gösteriyor: Kredi kuruluşlarını çok zor günler bekliyor. Elbette Avrupa'yla birlikte Obama'yı da kızdıran piyasaları da. HABERTURK.COM EKONOMİ SERVİSİ