Suriye ekonomisi uluslararası izolasyondan sıyrılıp, küresel piyasalara daha fazla ihracat yapıyor olsa da dünyada çok az kişi ülkenin birinci sınıf çikolata ürettiğinin farkında. Uzun süre Ortadoğu siyasetinin kötü çocuğu olarak görülen Suriye, yavaş yavaş bu kötü imajından sıyrılırken, Suriyeli şekerlemeciler de uluslararası piyasalarda kendilerini daha fazla göstermeye başlıyor. Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan Suriye’nin en çok bilinen çikolata üreticisi Ghraoui’nin Başkanı Bassam Ghraoui, “Neden Suriye çikolatası diye soranlara neden olmasın demek istiyorum. Belçika ve İsviçre’de olup da bizde olmayan ne var ki? Büyük bir meydan okuma olacağını biliyoruz ama biz Belçika çikolatasının iki katı fiyatına ürün satıyoruz. Bu durum pek çok kişiyi şaşırtıyor ama yüksek fiyat, yüksek kalite anlamına geliyor” dedi. ULUSLARARASI ÖDÜLE LAYIK GÖRÜLDÜ Ancak Ghraoni, küresel piyasalara satış yapan diğer yerel üreticiler Zenbarakji ve Art Chocolate ile büyük bir rekabet içinde. Şirketin başkanı ise, “Bizim çikolatalarımızda ürün malzeme seçimlerine çok dikkat ediyoruz. Afrika’dan ithal edilen kakao, Türkiye’den alınan fındıkların haricinde, çikolatalarımızda kullandığımız ürünlerin tamamını Suriye’den tedarik ediyoruz” dedi. Ghraoni, 2005’te her yıl Paris’te düzenlenen çikolata fuarı Salon du Chocolat’da, en iyi yabancı çikolata üreticisine verilen Prix dHonneur ödülünü kazandı. “Paris’teki fuarda, insanlar ürünlerimizi o kadar sevdi ki bütün numunelerimiz tükendi” diyen Ghraoui, o tarihten bu yana ihracat hacimlerini yüzde 60 oranında artırdıklarını, önümüzdeki dönemde de yüzde 80’lik bir artış beklediklerini dile getirdi. Ghraoui, internet üzerinden Fransa her yıl 30 ton çikolata sattıklarını söyledi. FARKLI ŞİRKETLER DE VAR Ghraoui, uluslararası piyasalara açılan tek Suriyeli çikolata üreticisi değil. Şam merkezli Zenbarakji adlı çikolata üreticisinin sahibi olan Said Zenbarakji, “ Ailem çikolata üretmeye, 1936 yılında başladı ve o günden bu yana işimizi büyüttük” dedi. Suriye çikolata üreticileri arasında asıl rekabetin 1990’lı yıllarda başladığını söyleyen Zenbarakji, Lübnan, Mısır, Suudi Arabistan ve Katar gibi ülkelere ürün ihraç ettiklerini, son on yıldır da Avrupa, Kanada, Brezilya ve Hong Kong’a ürün sattıklarını söyledi. Zenbarakji, “Ürünlerimiz sadece Suriye’de üretiliyor ve yabancı markalarla rekabet edebilecek güçte. Yurtdışından gelen talep de bunu gösteriyor” dedi. Ülkedeki diğer bir üretici Art Chocolate’ın sahibi Khalid Samani de 1923’ten bu yana bu işin içinde olduklarını ve hem ülke içi hem de uluslararası piyasada ciddi bir rekabetle karşı karşıya kaldıklarını belirtiyor.