Washington Post'un sahibi olduğu Slate internet sitesinde Daniel Gross imzasıyla kaleme alınan bir köşe yazısında, ülkelerin ve şirketlerin tahvillerini sigortalama maliyetini gösteren CDS'ler için ilginç bir değerlendirme yapıldı. Gross yazısında, "Tüm büyük sigorta şirketlerinin merkezleri ABD'de bulunurken, Washington'a yapılacak bir nükleer saldırıya karşı sigorta yaptırmak mantıklı mı? Tabii ki hayır. Öyleyse yatırımcılar neden ABD'nin borcuna karşılık sigorta satın alıyor?" sorusunu yönelterek CDS'lerin akla ne kadar yatkın olduğunu sorguladı. Lehman Brothers'ın çöküşüyle 2008 yılında derinleşen finansal kriz, CDS'lerin bir finansal enstrüman olarak gündeme gelmesinde önemli bir rol oynadı. Bir kurumun ya da devletin borcunu ödeyememe durumuna karşı sigorta amacıyla yapılan bu finansal sözleşme, sigorta edilen kurum ya da ürünler batmadığı sürece mükemmel bir getiri aracı. AIG ÖRNEĞİ Ancak, bunun tersi gerçekleştiğinde durum vahim bir hal alabiliyor. ABD'nin en büyük sigorta şirketi American International Group'un (AIG) finansal kriz döneminde düştüğü durum bunun en iyi örneklerinde biri. AIG'nin yüksek miktarda riskli mortgage varlıklarına dayalı tahvili ucuz fiyattan sigortalaması daha sonra başına büyük dert açmıştı. Şirketin, bu ürünler için oluşabilecek riske önlem amacıyla yeterince karşılık ayırmaması, sonunda yükün ABD vatandaşlarının sırtına binmesine neden olmuştu. ABD'nin yaklaşık 8.5 trilyon doları bulan kamu borcu ve ülkenin en büyük mortgage kuruluşları olan Fannie Mae ve Freddie Mac'ten dolayı üstlendiği 5 trilyon doları geçen teminat miktarı korkuya neden oluyor. ABD’nin bu borcu ödeyemeyecek duruma geldiği düşünüldüğünde, bu finansal enstrümanın açmazı da ortaya çıkıyor. Böyle bir durumda ABD Merkez Bankası'dan (Fed) tutun da, bu ülke ile iş yapan birçok diğer banka ve kuruluş olumsuz etkilenecek ve bu teminatın karşılanması neredeyse mümkün olmayacak. Mortgage devleri Fannie Mae ve Freddi Mac'in yatırımcılara karşı yükümlülükleri, ancak ABD Hazinesi'nin kaynağıyla karşılanabilmişti. Peki, aynı durum ABD Hazinesi'nin başına geldiğinde, bu sefer kurtarıcı kim olacak? SPEKÜLATÖRLERİN OYUNCAĞI CDS sözleşmeleri ülkelerin borçlarını geri ödeyememe riskinin belirlenmesinde de önemli yer tutuyor. Bu piyasada, ülkelerin tahvillerinin değeriyle CDS'lerin değeri arasında ters orantı bulunuyor. Tahvillerin değeri artarken, CDS getirileri azalıyor ya da tam tersi gerçekleşiyor. Ülkelerin finansal durumlarına yönelik beklentileri göstermesi açısından basit bir araç olarak görülen CDS'ler son dönemde spekülatörlerin oyuncağı haline geldiği eleştirisiyle de karşı karşıya. Son dönemde özellikle borç krizi yaşayan Yunanistan tarafından dile getirilen bu görüş birçok ülkenin yetkili ağızları tarafından da kabul görüyor. Köşe yazısında, birçok yatırımcını CDS'leri yatırım yapmak yerine alım-satım amaçlı aldığını ve bu nedenle bu finansal aracın bir kumarhane fişi gibi kullanıldığına dikkat çekildi.