Şirketlerin faaliyetleri sürecinde ‘dünyaya ne kadar iyi davrandıkları’ artık sadece çevrecilerin değil tüketicilerin ve yatırımcıların da kaygısı haline geliyor. Bir ürünün üretim ve tüketiciye ulaşım aşamalarında doğanın ne kadar kirletildiği, bir başka deyişle ne kadar karbon salımına yol açtığı, tüketicinin tercihini belirleyen unsurlar arasına girmeye başladı. Tüketim tercihlerinin çevre kaygısıyla yön bulması, bu şirketlere yatırım yapan kuruluşları da etkiliyor. Dünya üzerinde artık yatırım kriterlerine finansal unsurların yanı sıra ‘çevre’yi de ekleyen fonlar bulunuyor. Karbon Saydamlık Projesi’nin Türkiye Direktörü Prof. Dr. Melsa Ararat, yatırım kriterleri arasında finansal olmayan unsurlar da bulunan fonların yükselen pazarlara yılda 400 milyar dolarlık yatırım yaptıklarını söyledi. “Türkiye bu pazardan yüzde 1-1.5 pay alsa her yıl 5-6 milyar dolarlık kaynak çeker” diyen Ararat, ancak Türkiye’de karbon salım bilgilerini açıklayan şirket bulunmadığını, bu nedenle de söz konusu pazarın ıskalandığını anlattı. ‘Walmart’ın kriteri’ Geçen haftalarda S&P’nin yükselen pazarlar karbon emisyon endeksi yayınladığını anlatan Ararat, “Bu endekste Çin, Brezilya, Mısır, Endonezya’dan şirket var ama Türkiye’den şirket yok” diye konuştu. Melsa Ararat, Sabancı Üniversitesi Kurumsal Yönetim Forumu’nun tarafından Akbank desteğiyle hayata geçirilen “Karbon Saydamlık Projesi”nin (CDP) ilk adımının, İMKB-50 listesinde yer alan şirketlere karbon salımlarını ve iklim değişikliği ile ilgili politikalarını açıklamaları için davet mektuplarının gönderilmesi ile atıldığını söyledi. Ararat projenin, halka açık şirketlerin sera gazı salım miktarlarının ve iklim değişikliği ile ilgili risk yönetim politikalarının kurumsal yatırımcıların bilgisine sunulmasını amaçladığını belirtti. “TÜSİAD, TOBB, İTO gibi örgütlerin, şirketleri bu konudaki durumlarını anlamaya ve açıklamaya teşvik etmeleri gerekiyor” diyen Prof. Dr. Melsa Ararat şunları söyledi: “Dünyanın önde gelen süpermarket zincirlerinden Walmart, bütün tedarikçilerinin karbon emisyonlarını CDP projesi aracılığıyla açıklamalarını istemeye başladı. Türkiye’de de Walmart’ın tedarikçisi olan firmalar var. Belki farkında değiller ama kendilerine Walmart’tan karbon emisyonlarını raporlamaları için çağrı gelecek.” BİR ŞİRKETİN KARBONU NASIL SAYILIR? 1- Şirket üretim yaparken oluşturduğu emisyonlar. (Örneğin çelik fabrikasında yanma ile oluşan emisyon) 2- Satın aldığı enerjinin üretilmesi aşamasında oluşan emisyon. (Elektrik üretilirken hidroelektrik santralda mı, doğalgazla mı, kömürle mi üretildi?) 3- Şirket üretim yapmak için aldığı girdilerin emisyonu. 4- Girdiler gelirken oluşan emisyon. Nevin Donat/ Milliyet