CNNMoney’de yer alan bir haber analizde, Irak petrol endüstrisinin büyük oyunculara rakip olabileceği ancak bu yolda büyük sorunlarla karşı karşıya kalabileceğine dikkat çekildi ve sektörün başarının uluslararası yatırımlara bağlı olduğu belirtildi. Geçtiğimiz aylarda Irak petrol bakanlığı, gelecek yedi yıl içinde üretimi günde 11 milyon varilin üzerine çıkarmak için, birçok uluslararası şirketle yeni anlaşmalar imzaladı. Bu hedefinin gerçekleşmesi durumunda, Irak şu anki üretimini beş katına çıkarıp, Rusya ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Birliği (OPEC) üyesi komşusu Suudi Arabistan’a rakip olabilecek. Haber analizde değerlendirmelerine yer verilen Cambridge Enerji Araştırmaları Birliği’nin Ortadoğu uzmanı James Placke, “Ülkede petrol var ancak sorun petrolü çıkarmak” diye konuştu. DÜNYADA ÜÇÜNCÜ Irak’ta 115 milyar varillik petrol rezerviyle, Suudi Arabistan ve Kanada’dan sonra dünyanın en büyük petrol rezervine sahip ülkesi. Analistler ise, ülkenin batısındaki çöllerde henüz arama yapılmadığından, ülkenin elindeki rezervin daha fazla olduğuna inanıyor. Öte yandan, Irak’ın petrol endüstrisi, uzun yıllar boyunca yanlış yönetim, yaptırımlar ve savaştan büyük darbeler aldı. Bu sorunlarla birlikte, ülkede petrol gelirlerinin dağıtılmasında yaşanan sıkıntı, uluslararası şirketlerin ülkeye yatırım yapmasına engel oldu. Ancak, geçen yaz Çinli CNPC şirketi ve BP’nin , Basra’nın güneyindeki Rumayla petrol havzasında üretim yapmak için girdikleri ihaleyi kazanmaları, bu durumu değiştirdi. Ancak Rumayla, uluslararası petrol şirketlerinin ilgisini çeken tek bölge ve Irak hükümeti petrol havzalarının kullanımı için yüksek ücretler istiyor. Ülkede yapılan araştırmalar, petrol gelirlerinin yüzde 90’ının hükümetin kasasına gittiği gösteriyor. Bu, dünyanın en yüksek lisans ücretlerinden biri ve uluslararası şirketlerin yatırımlarını büyük ölçüde etkiliyor. ŞİRKETLER UZLAŞTI Petrol kaynaklarının dünya genelinde azalması yüzünden, petrol fiyatlarının sağlıklı seviyelerde kalmasını isteyen şirketler en nihayetinde hükümetin şartlarını kabul etmek durumunda kaldı. Geçen Aralık ayında, ABD’nin en büyük petrol şirketlerinden Exxon, Shell ve BP, Rusya’dan Lukoil, Çin’den CNPC ve Malezya’dan Petronas bölgeye üretim yapmak isteyen şirketler arasındaydı. Haber analizde, Irak’taki üretimin önümüzdeki yıl günlük iki buçuk milyon varil seviyesine ulaşacağı, analistlerin 11 milyon varillik hedefe kısa vadede ulaşılamayacağına inandıkları belirtildi. Bununla birlikte, bu hedefe ulaşılması durumunda, dünyada petrol kaynaklarının artacağı ve Irak’ın OPEC ülkeleriyle olan ilişkilerini sağlamlaştıracağına dikkat çekildi. OPEC İÇİN TEHLİKELİ Haber analizde, OPEC’in eski genel sekreteri Fadıl Çelebi'nin, yazdığı son raporda, “Irak petrol bakanlığı, dünyanın bu ekstra kapasiteyi nasıl kullanacağını ve bu durumun petrol fiyatlarını nasıl etkileyeceğini düşünmemiş gibi görünüyor” yorumuna dikkat çekildi. ABD merkezli danışmanlık şirketi WTRG’den analist James Williams, Irak’taki barış OPEC için büyük bir tehlike oluşturacak. Üretim artması fiyatların üzerinden büyük bir etki yaratacak” diye konuştu. Çelebi ise, 11 milyon varillik hedefe ulaşmanın Irak’a maliyetinin büyük olacağını ve Iraklıların OPEC kotalarına uygun olarak üretim yapmak zorunda kalacağını belirtti.