Gözde Yeniova / Ekonomist Küresel krizin piyasalar üzerindeki etkisi nedeniyle borsada büyük beklenti yaratan birçok halka arz, ileri bir tarihe ertelendi ya da halka arzından vazgeçildi. 2008 yılında Türk Telekom’un halka arzından sonra büyük montanlı bir halka arz olmadı. 2009, sadece Ran Lojistik’in halka arzıyla sonuçlanacak derken, geçen hafta İttifak Holding’in halka arzı da yapıldı. Bu arzla birlikte de halka arzlar konusunda 2010 yılına yönelik daha umutlu bir beklenti oluştu. İMKB ve SPK Başkanları’nın halka arz seferberliği yapılacağı yönünde açıklamaları ile 2010 yılında halka arz patlaması görüleceği ifadeleri de, bu beklentiyi pekiştiriyor. Sektörün düzenleyici kuruluşlarından, mevcut halka açık şirket sayısının artırılması için gerekli çalışmaların yapıldığı yönünde açıklamalar gelmeye devam ediyor. Son olarak SPK, geçen hafta sermaye piyasası araçlarının halka arzında satış yöntemlerine ilişkin esaslar tebliği taslağını görüşlere açtı. Tebliğ, halka arz süreciyle ilgili yeni düzenlemeler getiriyor. Taslakta yer alan bazı başlıklar, şu şekilde sıralanıyor: Halka arzlarda aracılık yüklenimi zorunluluğu kaldırılıyor. Raf kayıt sisteminin esasları yeniden düzenleniyor. İzahname ve sirkülerlerin elektronik ortamda ilan edilmesi imkanı tanınıyor. Halka arzlarda asgari halka arz oranı zorunluluğu kaldırılıyor. İlk ve ikincil halka arzlarda, üç ve dokuz aylık ara dönem finansal tablolarının ve bağımsız denetim raporlarının izahnamede yer alması zorunluluğu kaldırılıyor. Fiyat tespit raporu ve kesin satış fiyatının izahnamede yer alması zorunluluğu kalkacak. 2010’da patlama! Biz de bu yıl geçen yıldan farklı olarak gündemde önemli bir yer tutacağını düşündüğümüz halka arzlara ilişkin olarak bir çalışma hazırladık. 2010 yılı için halka arzı beklenen şirketleri ve daha önce yapılması beklenen ama ertelenen şirketleri araştırdık. Burada sekizi GYO olan 25 şirket bulunuyor. Ayrıca daha önce başvurup ertelenen dört şirket de var. Analistler, olası halka arzların piyasayı, özellikle büyük meblağlı olacak Türk Telekom, Pegasus ve Ziraat Bankası gibi olası halka arzların piyasayı hareketlendirmesini bekliyor. 2010 yılında piyasaların iyileşmesine paralel olarak halka arz patlaması yaşanması bekleniyor. Analistler, borsanın geldiği seviye ve faizlerdeki gerileme nedeniyle 2010 ve 2011 yıllarında halka arzlarda artış yaşanacağını düşünüyor. Öte yandan uygun değerlemeye sahip halka arzların yatırımcılar açısından önemli bir yatırım fırsatı yarattığına dikkat çekiliyor. Özellikle sektörü içerisinde cazip değerlemeye sahip halka arzların fırsat yaratabileceği belirtiliyor. Hangileri etkileyecek? Meksa Yatırım Araştırma Yönetmeni Özgür Yuttaşseven, birincil halka arzların yanında bir de ortak satışları yoluyla mevcut işlem gören şirketlerde halka açıklık oranını daha da yükselten ikincil halka arzların da bu yıl ön planda olacağını söylüyor. Yurttaşseven, ortak satışı baskısı altındaki hisselerde görece daha düşük bir performans ihtimali göründüğünü de belirtiyor. Turkish Yatırım Kurumsal Finansman Müdür Yardımcısı Ece Beydağı ise endeksi etkileme konusunda halka arzların sayısından çok büyüklüğünün önemli olduğuna; büyük halka arzların endeksi ve sektörleri etkilemesinin beklenmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Değerlemelerde benzer şirket çarpanlarının ön plana çıktığını ve ucuz olduğu düşünülenlere talep artığının görüldüğünü söyleyen Ece Beydağı, “Yatırımcılar halka arzın gerçekleşeceği dönemdeki piyasa koşullarını göz önünde bulundurarak pozisyon almalı. Bilinirliği ve beklentisi yüksek olan büyük meblağlı halka arzlarda yatırımcıların yeni para koymak yerine, halka arz öncesinde mevcut hisse pozisyonlarını azaltırlar. Bunun da endekste gerilemeye neden olduğu unutulmamalı” diyor. Geçen hafta İttifak Holding’in halka arzı yapıldı. 1988 yılında 20 işadamının sermayelerini birleştirmesi ile Konya’da kurulmuş olan şirket, 1993 yılında holdingleşmiş ve 1994 yılında sermayesinin yüzde100’ü halka açık bir şirket olarak “Sermaye Piyasası Kurulu” kayıtlarına girdi. İttifak Holding, esas olarak perakendecilik, AVM, inşaat, makine, gıda, hayvancılık gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren 18 adet iştirakin oluşturduğu çok sektörlü bir şirketler topluluğu. HALKA ARZI beklenen 26 şirketten 9’u GYO Halka arzının yapılması planlanan şirketler; Türk Telekom: Son olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), Türk Telekomünikasyon A.Ş'de bulunan yüzde 15 oranındaki Hazine hissesinin 2010 yılı içinde halka arzının planlandığına ilişkin haberler üzerine, "Türk Telekom'da Hazine'ye ait hisselerin özelleştirilmesine ilişkin halihazırda başlatılmış bir süreç bulunmadığını" bildirdi. Ancak hisseyle ilgili beklentiler devam ediyor. Doğusan: Doğusan’ın sermayesin yüzde 56.09’u ÖİB’nin elinde. ÖİB, elindeki bu hisseleri "blok satış" yöntemi ve "pazarlık usulü"yle özelleştirilmek üzere satışa çıkardı. Son teklif verme tarihi 25 Mart 2010. İhaleye katılmak isteyenlerin 500 bin dolar geçici teminat yatırması gerekiyor. Daha önce 13 Ağustos’ta söz konusu hisselerle ilgili ihale açılmış, ancak teklif gelmediği için bu ihale iptal edilmişti. Havaş: Global kriz nedeniyle ertelenen TAV’ın yüzde 100 iştiraki Havaş’ın halka arzının 2010’da yapılması bekleniyor. Pegasus: Pegasus Yönetim Kurulu Başkanı Ali Sabancı yaptığı açıklamada 'sermaye piyasalarının dünyada ve Türkiye'de 2010'un ikinci yarısında veya en geç 2011'in ilk çeyreğinde açılacak gibi göründüğünü, daha önce açıkladıkları halka açılma planını icra etmek istediklerini belirtti. Sabancı ayrıca 8 Ocak'ta danışman şirketi tespit edeceklerini de ifade etti. Minimum halka arz edilecek tutarın 100 milyon dolar civarında olması bekleniyor. Pegasus Havayolları, 1990 yılında Aer Lingus, Silkar Yatırım ve Net Holding'in ortak girişimiyle İstanbul'da kuruldu. Toplam 24 uçaktan oluşan filosuyla yurt içi ve yurt dışında 100’den fazla noktaya uçuşları var. Esas Holding, Pegasus’un 1994’te yüzde 85’ini, 2005’te ise tamamını satın aldı. Işıklar Holding: 2001 krizi ile birlikte İstanbul Yaklaşımı’na giren, borçlarını yeniden yapılandıran ve son olarak yabancı ortaklı yaklaşımdan çıkan Işıklar Holding, 2010 yılında halka arz düşünüyor. Holdingin borsada Işıklar Ambalaj şirket var. Kiptaş: İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin iştiraki olan şirketin halka arz çalışmaları devam ediyor. İDO, İGDAŞ ve İSKİ: Yüzde 60 ila 70'inin halka arz edileceği İDO ve İGDAŞ’ta halka arz büyüklüğünün 5 milyar doları bulabileceği belirtiliyordu. Yine İSKİ’nin yüzde 10’nun halka arzı düşünülüyor. İDO Genel Müdürü Ahmet Paksoy, İDO'yu halka arz ederek buradan gelecek kaynak ile Ro-Ro taşımacılığına girmek istediklerini daha önce açıklamıştı. KVK: Türkiye’nin önde gelen cep telefonu pazarlama şirketi KVK’nın halka arz planladığı da daha önce beklentiler arasındaydı. Şirket, Ericsson, Nokia ve Research in Motion'ın Blackberry'sini ve Turkcell'in sim kartlarını satıyor. Altınbaş Holding: Kuyumculuk, petrol, madeni yağ ve finans sektörlerinde gruba bağlı şirketler ve iştirakleri olan Altınbaş Holding de halka arz planlayan şirketlerden. Altınbaş Holding'e ait Creditwest Faktoring şu anda halka açık bulunuyor. İdeal Gıda: Ülker Grubu şirketlerinden İdeal Gıda’nın sermayesinin bir bölümünün halka arz edilmesi planlanıyor. Ülker’in daha önce gönderdiği bir açıklamada, şirketin yüzde 97.5 oranında bağlı ortaklığı durumunda bulunan İdeal Gıda ile ilgili bu karara yer verilmişti. İstikbal Mobilya: Kayserili Boydak Grubu, 2008 yılı için Türkiye'nin en büyük mobilya işletmelerinden İstikbal Mobilya’yı halka arz etmeyi planladığını açıklamıştı. Ancak daha sonra bu konuda bir açıklama yapılmadı. Şirketle ilgili beklenti sürüyor. Horoz Lojistik: Uluslararası nakliye yapan lojistik şirketi Horoz Lojistik, 2006 yılı Mart ayında halka arz niyetini ortaya koyan şirketlerden biriydi. Bu şirket için de takvim hala belirsizliğini koruyor. Temsa: Temsa Global, 555 bin metrekarelik alana kurulu Adana Üretim Tesisleri’nde Türkiye pazarına yönelik olarak Diamond ve Safir şehirlerarası yolcu otobüsleri ile küçük otobüs Powerbus, Metropol ve Prestij midibüs üretimi gerçekleştiriyor. Şirketin halka arzı da uzun süredir bekleniyor. Ziraat Bankası: Uzun süredir halka arzı beklenen bankalardan olan Ziraat Bankası ile ilgili olarak en son Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, açıklanan Orta Vadeli Program’da halka arzın önümüzdeki dönem için düşünüldüğünü söylemişti. Gözde Finansal Hizmetler: Hisse senetleri borsada işlem gören FFK Fon Finansal Kiralama’nın kısmi bölünmesi suretiyle kurulacak yeni şirket. Şirket, halka arz için 12 Kasım 2009 tarihinde SPK’ya başvurdu. Yüzde 12.17’sinin halka arz edilmesi planlanıyor. Albayrak GYO: İktisat GYO, TMSF’nin özelleştirmesiyle Albayrak Şirketler Gurubu bünyesinde 31 Ağustos 2005 tarihinden beri faaliyet gösteriyor. Torunlar GYO: Torunlar Gıda’nın da GYO şirketinin halka arz çalışması için 2008 yılında İş Yatırım’a yetki verildiği biliniyor. Biskon GYO: Türkiye’nin en büyük binası olan Sapphire projesini yürüten Kiler Grubu’nun iştiraki olan Biskon GYO’yu 2010’de halka açılacağı belirtildi. Biskon GYO’nun halka açılması için Goldman Sachs’a yetki verildiği biliniyor. Martı GYO: Yüzde 80 sermaye artırımı yoluyla yapılacak halka arz sonrası 200 milyon TL net aktif değere ulaşmayı planlayan Martı GYO'nun üç yıldır ertelenen arzının 2010’da yapılması bekleniyor. Şirketin erteleme öncesinde halka arzını Credit Suisse üstlenmişti. Reysaş GYO: Lojistik sektörünün önemli oyuncusu olan şirket, kısmi bölünme suretiyle gayrimenkul yatırım ortaklığı statüsünde bir şirket kurulmasına karar vermişti. Bu çalışmaları için 2008 yılında Raymond James’i yetkilendirilmişti. Krizin ardından bu halka arzın gerçekleşmesi bekleniyor. Tuna GYO: Asya Katılım Bankası A.Ş, geçen ay yüzde 70 iştirak ettiği Asyafin Turizm Proje İnşaat Taahhüt Emlak Sanayi ve Ticaret A.Ş'nin ticari unvanını Tuna Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş olarak değiştirdi. Bu şirketin halka arzının 2011'e kadar gerçekleşmesi beklenebilir. Lykia GYO: Lykia Group'un patronu Burhan Silahtaroğlu, turizm tesislerini tek çatı altına toplayıp, halka arz etmeyi planlıyor. Emlak GYO: Şirket, geçen ağustos ayında Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) AŞ’nin, altı aylık süre içinde halka arz edilmeye hazırlandığını açıkladı. Halka arzla birlikte Emlak Konut GYO’nun Türkiye'nin en büyük halka açık GYO'su olacağı belirtilmişti. Önceden açılma yoluna giren ama ertelenenler: Anel Elektrik: Borsadan doğrudan satış yöntemiyle gerçekleştirilmesi planlanan bu halka arzın ilk gününde İMKB birincil piyasada toplam gerçekleşen satış tutarı 3 milyon 704 bin adetle sınırlı kalmıştı. Şirket için planlanan halka arzda toplam satışı planlanan tutar ise 17 milyon adetti. Daha sonra halka arzdan vazgeçildi. Koza Altın: Koza Madencilik, eylül ayında yüzde 60 hissedarı olduğu Koza Altın İşletmelerinin halka arzı için ön çalışmalara başlandığını açıklamıştı. Şirket son olarak 15 Aralık 2009 tarihi itibariyle müracatta bulundu. Yüzde 30’nun halka arz olması bekleniyor. Kuveyt Türk: Bank Asya ve Albaraka Türk'ten sonra halka açılan üçüncü katılım bankası olmaya hazırlanan Kuveyt Türk, dünya borsalarında ABD'den kaynaklanan küresel dalgalanma nedeniyle 2008’de yapılması planlanan halka arzını ertelemişti. Torbalı Renk Kutu: Şirket, halka arz için 23 Kasım 2007 tarihinde SPK başvurusunu yapmıştı; ancak hala halka arz çalışmaları gerçekleşmedi. Şirketin halka açılmasını istediği sermaye oranı yüzde 37.50. Görüş “Halka arzlar sektörlerini etkiler” Özgür Yurttaşseven/ Meksa Yatırım Araştırma Yönetmeni “2010 yılı açısından öngördüğümüz başlıca katalizörler arasında halka arzlar geliyor. Kriz koşullarından uzaklaşan piyasalar açısından rafa kaldırılmış birçok halka arz projesinin yeniden gündeme gelmesini bekliyoruz. Söz konusu halka arzların büyüklüğü ve bu paralelde piyasada neden olabileceği para çıkışına göre dönem dönem söz konusu gelişmelerin olumsuz etkileri ön plana çıkabilir. Bununla birlikte halka arza konu olacak şirketlerin bulunduğu sektörler açısından ise önemli beklentiler gündeme gelebilir ki bunu da halka arz izah namelerinden elde edeceğimiz bilgilerle oluşturacağımız değerlendirmelerle belirleyebiliriz.”