Zamlar enflasyona nasıl yansıyacak?
Tarih: 02 Ocak 2010 - 13:51
Hükümetin yaptığı vergi artışlarının yakında zam olarak piyasaya yansıması bekleniyor.
Eğer vergi artışlarının tamamı aynı düzeyde ürünlere zam olarak yansırsa ocak enflasyonunun 1.7 puan daha fazla çıkacağı tahmin ediliyor.
Akaryakıt, sigara ve alkolden alınan vergiler yılın son günü önemli oranda artırıldı. Motorlu Taşıtlar ve Damga Vergisi yüzde 2,2'lik yeniden değerleme oranı dışında sırasıyla yüzde 3,3 ve yüzde 10 oranında artışlar yapıldı. Ayrıca cep telefonundan alınan maktu vergi de 40 TL'den 50 TL'ye çıkarıldı.
En çok etki sigarada
Bu artışların ocak ayı enflasyonuna da önemli oranda etki yapması bekleniyor. Toplam enflasyon içinde yüzde 0,3 ağırlığı olan alkollü içkilerdeki yüzde 8'lik vergi artışı önemli bir etki yapmayacak. Ancak yüzde 4.3 ağırlığı olan tütün grubunda yüzde 27 civarındaki vergi artışının ocak enflasyonuna 1.2 puan artırıcı etki yapması bekleniyor. Ancak sigara firmaları her zaman ÖTV artışı oranında zam yapmayabiliyor. Bunun için vergi artışının net etkisinin görülmesi ancak firmaların zamları yapmasından sonra anlaşılabilecek. Akaryakıtta yapılan ortalama yüzde 12'lik vergi artışı ise ocak enflasyonunu 0.5 puan oranında artıracak. Öte yandan 1 Ocak'tan itibaren geçerli olacak yüzde 1,3'lük elektrik zammının ocak enflasyonuna önemli bir etkisi olması beklenmiyor. Köprü ve otoyol zamlarının da enflasyonu ayrıca artırıcı bir etki yapacağı kesin gözüyle bakılıyor.
Temmuzda 0.9 puan etkiledi
Geçen yıl temmuz ayında da bazı vergi artışları olmuştu. Akaryakıt ve sigaraya yapılan zamların enflasyona etkisi 0.9 puan olmuştu. Ancak geçen yıl temmuzda yapılan zamlar sadece akaryakıt ve sigara üzerindeydi. Bu sefer sigaradaki vergi artışı nispi oranda da yapıldı. Böylece yüksek fiyattan satılan sigaralara da zam yapılması hedeflendi. Yetkililer, sadece maktu orana yapılan artışlarda tüketicilerin davranış kalıbı değişikliğine girdiğini belirterek orta grup sigaradan yüksek fiyatlı sigaraya yöneldiğini anlattılar. Bu nedenle bu sefer yapılan artışlarda yüksek fiyattan satılan sigaraların da fiyatlarının artırılması sağlanmaya çalışıldı. Enflasyona da etkinin bu yüzden geçen sene yapılandan biraz daha fazla olması bekleniyor.
Öte yandan Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz da 2010 yılı ortasına kadar enflasyonun dönem dönem dalgalanarak yükselmesini beklediklerini kaydetmişti. Yılmaz 2010 yılı para ve kur politikaları hakkında bilgi verdiği toplantıda "2010 yılı ikinci yarısında enflasyonun tekrar kademeli düşüş seyrine geçeceğini öngörüyoruz" demişti.
Yılmaz, 2010 yılı ikinci yarısında enflasyonun tekrar kademeli düşüş seyrine geçeceğini ifade ederek, düşük baz etkisi nedeniyle 2010 yılı ortasına kadar enflasyonun dönem dönem dalgalanarak yükselmesini beklediklerini kaydetmişti. Belirsizlik aralığının önümüzdeki 3 yıl boyunca, 2 yönde yüzde 2 yüzdelik oran olarak korunacağını belirten Yılmaz, 2012 enflasyon hedefinin yüzde 5 olarak belirlendiğini bildirmişti.
Neşe Karanfil | Referans
ŞARAPTA SIFIR ÖTV YERLİ ŞARABI VURACAK
Şarap Üreticileri Derneği Başkanı ve Sevilen Şarapları Yönetim Kurulu Başkanı Coşkun Güner, şarapta ÖTV'yi sıfırlayan, maktu vergiyi artıran düzenlemenin yabancı şaraplara yarayacağını savundu.
Güner, AB uyum çalışmaları kapsamında kaldırılması beklenen ÖTV'nin sıfırlandığını, sofra şarabına uygulanan maktu verginin ise litrede 1.75 liradan 1.95 liraya çıkarıldığını söyledi. Düzenlemenin AB'nin istekleri çerçevesinde hazırlandığını ve Avrupalı şirketlerin iç piyasaya hakim olmasının önünü açacağını iddia eden Güner, "Yeni düzenleme ithal şaraplara ve yüksek kalitede mahzen şarabı üreten yerli üreticilere yarayacak. Türkiye'de tüketimi en fazla olan raf fiyatı 8-12 lira arasındaki şarapların üzerindeki vergi yükü artacak. Bu grupta raf fiyatlarında bir değişim olmayacak. 30 lira seviyesindeki ürünlerdeyse bir indirim görülebilecek" dedi.
Bir süredir yabancı firmaların Türkiye pazarında etkili olmak için çalışma yürüttüğünü, vergilerin bu konuda yerli üreticilere destek sağladığını kaydeden Güner, yeni düzenlemeyle yerli üreticiler için koruma kalkanının kalktığını, birkaç yıl içinde raflarda ithal markaların ağırlık kazanacağını iddia etti. Güner, yeni düzenlemeyle devletin vergi gelirlerinin artacağını da iddia etti.
Neşe Karanfil/ Referans
Site adresi: https://www.finansingundemi.com/haber/zamlar-enflasyona-nasil-yansiyacak/266685