Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) bankaların durumunu ortaya koyan ekim ayı raporuna göre Türk bankacılık sektörü 2009’da bonodan kazandı, kredilerden ise zarar etti. Sektörün kar artışında büyük pay Hazine’nin çıkardığı borçlanma kağıtlarına yapılan yatırımlardan elde edildi. Son iki yılda sektörün bono ve devlet tahvili alımlarına bakıldığında bu rakamların düşmediği aksine artış gösterdiği görülüyor. Sekiz yıl önce Hazine bonosuna 86.1 milyar TL yatıran bankalar BDDK’nın son rakamlarına göre devlet kağıdı portföyünü 257.2 milyar TL seviyesine çıkardı. ‘Devlet kağıdından herkes kazanıyor’ Hükümet ve iş çevresinden bu yüksek Hazine kağıdı karları nedeniyle yıl boyunca ağır eleştiriler alan bankacılık sektörü temsilcileri, “Elimizdeki likiditeyi Hazine kağıdına yatırıyoruz, doğru ama zaten kredi talep eden yok. Türkiye’de geçmişte olduğu gibi bugün de bonodan sadece bankalar değil ülkedeki herkes kazanıyor” yanıtını veriyor. 2008’de dünyada büyük kriz patlak verdiğinde bir kaç ay kredi talebine olumlu yanıt vermediklerini belirten bankacılar, daha sonra sürecin talep paralelinde geliştiğini, takipteki kredi oranlarının büyüdüğünü ve önümüzdeki yıl da batık kredilerde artış olacağını ifade ettiler. Bankaların kredi vermediği yönündeki tartışmaların doğru olmayan bilgilerden kaynaklandığını anlatan bir bankacı, “Reel sektörde birbirine ödemeleri kesen, grup dışındaki şirketlere borcunu ödemeyen, küçük firmaların ödemelerini aksatan şirketler sistem kilitlendiği zaman bankacıları suçladılar. Bankalar, kredi verirken iyi niyetine güvendiği müşterisine sorumlu bir müteşebbis yaklaşımında bulunarak, tekrar kolaylık sağlıyor, yeniden borç yapılandırıyor” dedi. Bankacılar, küresel krizin boyut değiştirerek reel sektör kaynaklı sorunlara yol açmasının uzun vadeli fonlama yapmalarını zorlaştıracağını söyledi. ‘Kredi isteyen yok’ Aykut Demiray (İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı) : Düşen faiz ortamında bile kredi veremeyen bankalar likit oldukları ve temel bankacılık faaliyetleriyle aktif yaratmada sıkıntı yaşadıkları için Hazine bonosu almaya devam ettiler. Tabii bankaların bu alımları her ay daha düşük kar marjlarıyla gerçekleşecek. Öte yandan Türkiye’nin borçlanma imkanları daraldığı ve bütçe açığının gayri safi milli hasıya oranı yüksek olduğu ve vergi gelirlerinde yeterince artış kaydedilmediği için Hazine ihalelerine olan ilgi devam edecek. ‘İyileşme yavaş gidiyor’ Ali İhsan Gelberi (Garanti Bankası Ekonomik Araştırmalar Müdürü): Bankaların iki nedenden dolayı bono aldı. Birinci neden Merkez Bankası para basıp bankalara verdi. İkinci neden, piyasada kredi talebi yok. Kredi talep eden ya kredisini kapatıyor ya da krediyi yeniliyor. Yeni yatırım için kredi alan yok. Bankalar henüz bono alımlarından zarar etmiyorlar ama kar marjları azalıyor. Ekonomide de bu durumu değiştirecek yeterli bir iyileşme yok. İyileşme var ama çok yavaş. KADİFE ŞAHİN/ Milliyet