Sene başından bu yana rallide olan küresel piyasalar bu haftadan itibaren ABD'deki istihdam ve harcamalara bakarak sadece makro verilerde değil, reel ekonomide de iyileşme olup olmadığı teşhisini koymaya çalışacak. ABD'den geçen hafta cuma günü gelen ve son 2 yılda görülen en iyi gelişme olarak yansıtılan istihdam verilerindeki iyileşme reel ekonominin en önemli ayağı olan "tüketici harcamaları" için umut verdi. Şimdi gözler bu haftaki kilit verilerde. Bu hafta açıklanacak olan kasım ayı perakende satış verileri iş kaybı azalan ABD'linin elini cebine atıp atmadığını, tüketici güven endeksi ise bireylerin önümüzdeki döneme ilişkin beklentilerini yansıtacak. Bu iki gösterge veride de toparlanma görüldüğü takdirde iyileşmenin artık sadece makro verilerde değil reel sektörde de hissedilmeye başladığı kabul edilebilir, piyasaların yükselişi sürer. Sıfır faiz konusunda ısrar ederek bir yandan piyasada yeni balonların şişmesine sebep olan ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Ben Bernanke'nin pazartesi günü yapacağı konuşma ise kilit önemde. Piyasalar Bernanke'nin özellikle cuma günkü istihdam verilerinden etkilenip etkilenmediğini tartacak, FED'in sıfır faiz konusunda hala ısrarlı olup olmadığı izlenecek. Bernanke son konuşmalarında hep ekonominin iyileşmeye başladığını gösteren daha fazla işaret olmadığı takdirde uzun bir süre sıfır faizde devam edeceğini vurgulamıştı. İstihdamın kasım ayından son 2 yıl içindeki en olumlu performansı sergilemesi ise bu kez Bernanke'nin tonunu etkileyebilir. Hatta bazı uzmanlara göre Bernanke 2010 ortasına doğru faiz artırımı için sinyaller bile verebilir. Kısacası özellikle Asya olmak üzere bazı ülkeler faiz artırımlarında hızlanırken hala gevşek para politikası kampında olan FED'in rengi de pazartesi günü belli olacak. Salı günü ABD Başkanı Barack Obama'nın Kongre'ye sunacağı 170 milyar dolalrık istihdam ve harcama yaratmaya yönelik teşvik paketine gelecek tepkiler ve Obama'nın istihdam ve harcamalar merkezinde yapacağı konuşma da piyasaların izleyeceği gelişmelerin başında yer alacak. Perakende 3'üncü ayda da moral verecek Beklenti bu haftanın kilit verisi perakende rakamlarının da yüksek geleceği yönünde. Bu hafta açıklanacak kasım ayı perakende satış verilerinin üçüncü ayda da üstüste olmak üzere artış kaydetmesi bekleniyor. Bloomberg'ün tahminlerine göre satışlar yüzde 0,7 artacak. Önceki ayda artış yüzde 1,4 olmuştu. Yine bu hafta açıklanacak olan tüketici güven endeksinin de yükselmiş olması bekleniyor. Şirket bilançolarında da gözler perakendecilerde olacak, Costco Wholasale'in bilançosu tüketicinin yeniden harcamaya başlayıp başlamadığını gösterecek. Yani aylardır gelen iyi makro ekonomik verilerin artık gerçek iyileşmenin kanıtı olacak reel ekonomideki iyileşmeye yansımaya başladığının ilk işaretleri bu hafta görülmeye başlanacak. Dubai'nin borç krizi paniğini bir hafta geçmeden atlatan küresel piyasalar geçen hafta içinde risk iştahının normale dönmesi ile yeniden alıma geçmişti. Dubai World'un borçlu olduğu bankalarla bu hafta borçlarını yeniden yapılandırmak için masaya oturacağını açıklamasının ardından gözler yeniden ABD ve Avrupa'ya dönmüştü. ABD'den istihdam yönünde gelen iyileşme sinyalleri ise en fazla moral veren gelişme oldu. Hizmetler sektöründeki iyileşme önemli sinyal ABD Çalışma Bakanlığı tarafından cuma günü yayımlanan kasım ayı tarım dışı istihdam raporunda istihdamın 11 bin kişi ile beklentilerin altında azaldığı açıklanmıştı. İşsizlik oranı ise yüzde 10 ile yine en iyi tahminlerden bile düşük çıkmıştı. Oysaki piyasalardaki en iyi senaryo bile kasım ayında 125 bin kişinin daha işini kaybetmiş olacağı, toplam işsizlik oranının ise yüzde 10,2 ile 26 yılın en yüksek seviyeisne çıkacağı yönündeydi. Son bir kaç güne kadar Körfez'in en zengin merkezlerinden Dubai'nin 60 milyar dolara yakın borcunu ödeyemeceği ve bunun ABD'den Avrupa'ya kadar bir çok bankacılık merkezini etkileyeceği endişesine boğulan piyasalar ise hiç beklemediği bu iyi veriler karşısında yeni rekorlara imza atmıştı. Raporda bazı şirketlerin yeniden işe alım sürecine gireceği yönünde işaretlerin yer alması ise iyileşmenin yavaş yavaş tüketici ayağına kadar ulaştığı yönünde umut vermişti. Raporda geçici istihdam sayısı ile ortalama bir haftalık çalışma süresinin uzadığına da dikkat çekilmişti. Bu da şirketlerin işe geçici de olsa yeni elemanlar almaya başladığının yani ekonominin çarklarının hızlanmaya başladığının bir işareti. Ayrıca özellikle eğitim ve sağlık hizmetleri sektöründeki istihdamdaki artış göze çarpan nbir diğer gelişmeydi. Son verilere göre hizmet sektöründe faaliyet gösteren ve ekim ayında 2 bin kişiye istihdam sğalayan şirketler kasım ayında 58 bin kişiye daha iş imkanı verdi. Üretim sektöründeki iş kayıpları da yavaşladı. Ekim ayında üretim sektöründe çalışan 51 bin kişi daha işinden olurken, bu sayı kasım ayında 41 bine kadar geriledi. BU HAFTA AÇIKLANACAK ÖNEMLİ VERİLER 7 Aralık * FED Başkanı Ben Bernanke konuşacak * ABD tüketici kredileri verileri * Almanya üretici siparişleri verileri 8 Aralık * ABD Başkanı Obama istihdam konusunu değerlendirecek * İngiltere ve Almanya sanayi üretimi verileri * ABD ICSC-Goldman mağaza satış verileri 9 Aralık * Japonya GSYİH verileri * Almanya tüketici fiyatları endeksi 10 Aralık * İngiltere Merkez Bankası faiz kararını açıklayacak * ABD haftalık işsizlik maaşı başvuruları açıklanacak 11 Aralık * ABD tüketici güven endeksi verileri açıklanacak * ABD perakende satış verileri açıklanacak Sıla Özçelik/ Referans