Dubai'nin can damarı Dubai World şirketinin 60 milyar dolarlık borcunu ertelemeyi talep etmesiyle başlayan fırtınada batan geminin mallarını emtia yatırımcıları topladı. Dubai'deki borç krizi yüzünden Asya'dan Avrupa ve ABD'ye kadar dünya piyasalarında yaşanan sert satışlar Dubai World'un 29 milyar dolarlık borcunu yeniden yapılandırmak üzere bankalarla masaya oturması ile dindi. Hatta yatırımcı dün Dubai'yi bir kenara bırakıp bu haftaki Avrupa Merkez Bankası (AMB) toplantısı ile cuma günü ABD'den gelecek işsizlik rakamlarını fiyatlamaya başladı bile. Bu işten karşı çıkan ise elindeki kartları iyi oynayan emtiacı yatırımcıları oldu. Dubai endişesi dinince geri gelen risk iştahı yeniden bakır, altın ve petrol gibi emtia kalemlerine yöneldi. Yatırımcı dolar yerine gelişmekte olan piyasalar ve emtia gibi daha riskli varlıklara hızlı bir geri dönüş yaptı. Son olarak ABD'den gelen ve 3'üncü ayda da üst üste olmak üzere yükseliş kaydeden sanayi üretimi verileri ile Çin'in bu çeyrek dönemde yüzde 10'un üzerinde büyüyeceği yönündeki beklentiler de eklenince dün altın, bakır ve metal fiyatları yeniden fırladı. Spot altının ons fiyatı 1208,7 dolar ile yeni rekorunu kırdı. Üstelik altın fiyatları hem kan kaybetmesine rağmen dolar, hem sterlin, hem de euro üzerinden yapılan satışlarda ayrı ayrı rekor yazdı. Londra Borsası'nda işlem gören 3 ay vadeli bakır ise ABD sanayi üretim endeksinin üçüncü ayda da yükseliş kaydettiği haberlerinin de etkisiyle 7 bin 122 dolar ile son 14 ayın en yüksek seviyesine çıktı. Salı günü Dubai'den gelen iyi haberlerle varil başına 78 doları geçen ABD Batı Teksas tipi ham petrolün fiyatı ise dün 78,37 seviyelerinde devam etti. Krizde ucuza alan yüzde 10'a yakın kazandı Dubai'de borç krizinin ortaya çıkmasının ardından 27 Kasım tarihinde altının fiyatı ons başına 1,146 dolara kadar indi, fiyat dün 1,216.75 dolara fırladı. Aynı gün ton başına 300,35 dolara gerileyen bakırın son fiyatı ise 321,10 dolar oldu. Gümüş 27 Kasım'da ton başına 1,778 dolara gerilemişti, dünkü fiyatı ise 1,923 doları gördü. Yani Dubai krizi patlak verir vermez düşük fiyattan metale yatırım yapan fonlara yüzde 10'a yakın kar etti. Ucuzdan spot altın alan yüzde 6,02, bakır alan yüzde 6,90, gümüş alan ise sadece 5 günde yüzde 8,15 getiri sağladı. Bakır fiyatları sene başından beri yüzde 130 oranında yükseldi, en büyük rekorunu ie 2008 temmuzunda 8 bin 940 dolar ile kırdı. Altında sene başından bu yana kaydedilen yükseliş yüzde 58,2 olurken, gümüş fiyatları da sene başından beri yüzde 107,2 oranında arttı. Dünkü yükseliş oranları ise bakırda yüzde 0,23, altında yüzde 1,25, gümüşte yüzde 0,29 oldu. Üstelik sadece emtia ürünleri değil, emtia ve metal şirketleri de bu rallinin kaymağını yedi. Aluminyun devi Alcoa'nın hisseleri yüzde 2,2 artarken altın şirketi Freeport-McMoRan Copper&Gold da tüzde 1,3 yükseldi. Enerji şirketlerinin hisseleri de yükseldi. ABD'nin faiz artırmamak konusundaki ısrarı karşısında riskli varlıklara yönelen küresel yatırımcının tıpkı daha önceki krizlerde olduğu gibi sıcak para ile emtia balonunu şişirdiği düşünülüyor. Dubai'de ise borç krizinin gerektiğinden fazla abartıldığı yönünde tartışılmalar başladı bile. Reuters haber ajansının dün geçtiği bilgiye göre ise Dubai World borçlu olduğu kreditör bankaları ile borçlanlarının yeniden yapılandırılması konusunda görüşmek için önümüzdeki hafta bir toplantı düzenleyecek. Toplantıya katılacak bankalar arasında İngiltere merkezli Standard Chartered, HSBC, Lloyds ve Royal Bank of Scotland'ın yanısıra yerli bankalar Emirates NBD ile Abu Dabi Ticaret Bankası da olacak. Yatırımcı Dubai'yi unuttu ABD sanayi ve AMB'yi fiyatladı ABD'de dün açıklanan kasım ayı sanayi üretimi endeksi dördüncü ayda da üst üste yükseliş kaydetti. Ancak dört ay öncesine kadar 18 ay boyunca kan kaybeden sanayi üretimindeki bu artışın hızı kasım ayında yavaşladı. Ekim ayında 55,7 olan endeks kasım ayında 53,6 puana geriledi. Ekim ayında ihracat endeksinin 55,5 puandan 56 puana yükselmesi sanayi üretimindeki artışın devamını sağlamış oldu. Sanayi verilerinin olumlu algılanması Dubai paniği sonrası önceki gün gevşemeye başlayan piyasaları daha da rahatlattı. MSCI Asya Pasifik endeksi yüzde 0,5 yükselerek 6 haftanın en yüksek seviyesine çıkarken, Avrupa borsaları yüzde 3'e yakın yükselişler kaydetti. Ancak ilerleyen saatlerde ABD'den gelen özel sektör istihdam verilerinde ekim ayında 169 bin kişinin işine son verildiği ortaya çıkınca Avrupa piyasaları aniden ters döndü. Dubai endişesi hafifleyince yeniden riskli varlıklara giren küresel yatırımcı dolar ve yene ise kan kaybı getirdi. Dolar Asya piyasalarında euro karşısında 1,5096'ya kadar geriledi. Dolar kan kaybetmesine rağmen yen karşısında 87,32 seviyesine kadar yükseldi, yani yen eridi. Yende salı gününden itibaren düşüş ise daha çok Japonya Merkez Bankası'nın piyasaya yeni para sürme planından kaynaklanıyor. Şimdi ise gözler bu haftaki AMB toplantısından gevşek para politikasına ilişkin bir sinyal çıkıp çıkmayacağında. ABD sıfır faizde inat ediyor, Japonya ise 161 milyar dolarlık yeni kredi programı ile ABD ile aynı safta olduğunu gösteriyor. AMB'nin ise faizini değiştirmemesi ancak gevşek para politikasından nasıl çıkacağına ilişkin bir tüyo vermesi bekleniyor. Cuma günü ABD'den gelecek olan istihdam rakamları da piyasaların yönünü belirleyecek. Beklenti ise ekim ayındaki 203 bin kişilik iş kaybının ardından kasımdaki iş kaybının 155 bine gerileyeceği yönünde. Sıla Özçelik / Referans