Avrupa ve Amerika'da kabul gören 'en iyi yatırım aracı resimdir' anlayışı, Türkiye'de de bir kez daha gerçek oldu. Oysa bundan 20 yıl önce aynı tablo, bir galeride aylarca beklemiş ve hiç ilgi görmemişti. Biz de bu olaydan hareketle bugün kıymetsiz gibi görünen, gelecek yıllarda koleksiyonerlerini milyoner yapacak ressamları araştırdık. Atatürk Kültür Merkezi'nde, 1990'da karma bir sergi sanatseverlerle buluştu. Baraz Sanat Galerisi'nin sahibi Yahşi Baraz'ın açtığı sergide, 162x285 cm ebadındaki tabloya kimse bakmadı bile. Burhan Doğançay imzalı, 'Mavi Senfoni' adlı bu eser, geçen hafta 2,2 milyon dolara satın alındı. Türk resminin hem yurtiçinde hem de yurtdışında yükselişe geçtiği bir gerçek. Önemli bir ivme kazandığını söylemek mümkün. İngiltere'nin en önemli müzayede evi Sotheby's'de martta yapılan 'Çağdaş Türk Resmi' müzayedesinde de Mübin Orhon, Fahrünnisa Zeyd, Erol Akyavaş ve Mehmet Güleryüz'ün resimleri ilgi görmüş, yüksek fiyatlara satılmıştı. Müzayede kataloğunun kapağını süsleyen, genç sanatçılardan Taner Ceylan'ın 'Boksör' adlı tablosu, beklenenin üstünde bir etki oluşturmuştu. Bu ilginin Türkiye'de yansımasını geçen hafta pazar günü Antik Palace'ın düzenlediği müzayedede gördük. Mavi Senfoni'ye ödenen rakam, çağdaş Türk resminin dönüm noktası olarak değerlendiriliyor. Sermaye sahiplerinin geç de olsa çağdaş sanatçıların farkına varmasını, galeri sahipleri ve sanat eleştirmenleri olumlu bir gelişme olarak görüyor. Ancak, bir sanatçının eserinin gerçek değerini, dünyaca ünlü müzeler tarafından satın alınması, buralarda sergilenmesi ve büyük koleksiyonerler tarafından talep edilmesi belirliyor. Özellikle dünya sanatı içerisinde kendisini konumlandırıp kararlı ve istikrarlı satış grafiği yakalaması şart. Sanat yazarı Kıymet Giray, bu noktada figüratif Türk resmine önemli bir eleştiri getiriyor ve figüratif Türk resminden artık pek bir şey beklemediğini söylüyor. Özellikle eski İspanyol resimlerinin karartılarını taşıyan ekolden bahsediyor. Bir getto gibi kapalı kutu yaşayan, Bebek semtinden çıkamayan figüratif ressamların, uluslararası ölçekte yer alması için tavır ve tarz değiştirmesi gerektiğini belirtiyor. Galeri sahiplerine ve sanat eleştirmenlerine, son gelişmeleri nasıl değerlendirdiklerini ve önümüzdeki 10 yılda hangi ressamların ön plana çıkacağını sorduk. Tahminlerine göre 'topresim'de; Ömer Uluç, Erol Akyavaş, Mehmet Güleryüz, Ferruh Başağa, Komet, Adnan Çoker, Alaattin Aksoy, Leyla Gediz, Yüksel Arslan, Sarkis, İnci Eviner, Canan Tolon, Temür Köran, Taner Ceylan var. [email protected] *** Sanatçı önce ülkesinde değer görmeli... Antik AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Artam: Alaattin Aksoy, Canan Tolon, Ergin İnan, Erol Akyavaş, Ferruh Başağa, Kutluğ Ataman, Mehmet Güleryüz, Ömer Uluç, Turan Erol, Yüksel Arslan öne çıkacak isimler arasında... Yaşayan bir Türk sanatçının, bir eserinin 2,2 milyon dolara satılmış olması çok önemli bir konudur. Bu rakam uluslararası sanat piyasasında Türk sanatçılarına çok olumlu yansıyacak ve yabancı koleksiyoncuların dikkatlerini çekecektir. Bir sanatçı önce kendi ülkesinde değer görmelidir ki, dünya piyasalarına açılabilsin. Son yıllarda daha çok alıcı, sanata yatırım yapmanın ne kadar prestijli, keyifli ve karlı bir yatırım şekli olduğunu fark etti. İleride birçok sanatçımız rekor fiyatlara satılacak. *** Çağdaş Türk resminde dönüm noktası Portakal Sanatevi'nin sahibi Rafi Portakal: Geçen hafta yapılan müzayede, çağdaş Türk resmi için ciddi bir dönüm noktası. Ancak yeterli değil. Çağdaş Türk resminin uluslararası olması lazım. Onun için de Batılı müzeler, ünlü koleksiyonerler bu eserleri satın almalı. Gelecekte Mehmet Güleryüz, Erol Akyavaş, Komet, Alaaddin Aksoy gibi ressamlarımızın yanı sıra gençlerden Selman Gürbüz ve Leyla Gediz öne çıkacak. *** Burhan Doğançay 10 yıl sonra olmayacak Galeri Nev'in sahibi Haldun Dostoğlu: Bugünlerde özellikle spekülatörlerin üzerinde oynadığı isimlerin hiçbiri 10 yıl sonra olmayacak. Mesela Burhan Doğançay. Ama yanılıyor da olabilirim. Bu müzayedelerin çok başarılı geçmeyeceğini düşünüyordum, yanıldım. Bir moda var. Varlıklı kesim, parasını nereye harcayacağını bilmiyor, her sene değiştiriyor, bu yıl resme yatırım yapıyorlar. Ama neyi, niçin aldığını bilmeden. Bilinçli koleksiyonerler azaldı. Borsa gibi oynuyorlar. Sanat dediğimiz şey borsa değil ki! Sanatçı bir eserini niçin yaptığını unutur, para için yaparsa iş şirazesinden çıkar. Piyasanın yarattığı isimler var artık Küratör Levent Çalıkoğlu: Sermaye sahipleri, çağdaş sanatın nasıl bir durum ve bunun ekonomik geri dönüşümünün olduğunu gördü. Ama bu çok şiddetli ve süratli oldu. Çünkü sanatçılar gerçek anlamda, bu süreci karşılayamıyor. Bu rakamlar, sanatçıların üretimlerinin karşılığı olarak onların cebine girmiyor. Bu nazik bir konu. Demek ki, artık piyasanın yarattığı isimler var. Burhan Doğançay'ın yaşı 80, Ömer Uluç 80'e yakın. Bunların arkasından gelen yüzlerce sanatçı yok zaten, 20-25 isim var. Bu bir akış, bir sıra, hiyerarşi var, yavaş yavaş işleyecek. Ama bunun 10 yıl mı, 20 yıl mı olduğunu bilemeyiz. Çünkü öngörülebilir bir piyasa değil, dengesiz bir piyasadır, devamlılığı yok. Bir dahaki müzayedede Burhan Doğançay'ın bir yapıtı yine 2,2 milyon dolara satılmayacak mesela. Taner Ceylan, İnci Eviner, Kutluğ Ataman, Sarkis çok hızlı yükselecek. Mehmet Güleryüz, Erol Akyavaş, Ömer Uluç bu rakamlara çok kısa sürede ulaşacak zaten. Benim gözümde şu çok önemli; saydığım isimler şu anda sanat ekonomisinde anılan isimler değil, sanatçı olarak dünyada tanınan isimler. Çok hızlı bir şekilde rakamları gelecek 10 yılda yükselecek. *** Batılı ülkelerde çağdaş resim satılıyor Galeri Baraz'ın sahibi Yahşi Baraz: Çağdaş sanat Türkiye'de çok yeni bir durum. Batı ülkelerinde her tarafta çağdaş sanat satılıyor. Türkiye'de de çağdaş sanata ilgi duyan koleksiyonerler de genç sanatçılar da aynı valörde yavaş yavaş yükselmeye başladı. Ömer Uluç, Mehmet Güleryüz zaten önemli ressamlar, Temür Köran ve Haluk Akakçe'den ümidim var. Birçok genç sanatçı da mücadele ediyor ama henüz kişiliği oturmamış durumda. *** Canan Tolon, Taner Ceylan dikkat çekiyor Sanat yazarı Kıymet Giray: Çağdaş sanatçılar arasında Nejat Devrim, Selim Turan, Mübin Orhon, Erol Akyavaş'ın eserleri daha da değerlenecek. Mübin Orhon dünyada önemli yere gelmiş bir sanatçıdır. Ergin İnan, Mehmet Güleryüz daha da önem kazanacak. Genç kuşaktan Alaattin Aksoy, Güngör Taner, Taner Ceylan, Canan Tolon, Kemal Önsoy, Serhat Kiraz, Sarkis, Yüksel Arslan, Selma Gürbüz, Hüseyin Alptekin, Server Demirtaş, Tayfun Erdoğmuş dikkat çekiyor. *** Mehmet Güleryüz'ün Doğançay'dan neyi eksik Galericiler Derneği Başkanı Doğan Paksoy: Öne çıkacak ressamlar arasında; Mehmet Güleryüz, Komet, Alaattin Aksoy, Mustafa Ata, Şahin Paksoy, Utku Varlık, Ergin İnan var. Genç kuşaktan Altan Çelen, Barış Sarıbaş, Beyza Boynudelik, Temür Köran, Buket Gülen'i sayabiliriz. Burhan Doğançay'ın resmi gerçekten 2,2 milyon dolar ediyorsa sevindirici bir olay bu. Türk resmi açısından önemli bir gelişme. Ama bir de böyle bir resme o kadar parayı veren zihniyet, bu işi acaba ne kadar araştırıyor? Mehmet Güleryüz'ün Burhan Doğançay'dan neyi eksik? Komet niçin o kadar para etmiyor mesela? Acaba bu işin içinde başka şeyler mi var, birtakım manipülasyonlar, oyunlar mı dönüyor? *** Türk resminde gelecek 10 yılda önce çıkacak ressamlar 1- Alaattin Aksoy, 2- Leyla Gediz, 3- Sarkis, 4- Yüksel Arslan, 5- Taner Ceylan, 6- Canan Tolon, 7- Kutluğ Ataman, 9- İnci Eviner, 10- Selman Gürbüz, Temür Köran. *** Eserlerinin değeri sürekli artan ressamlar 1- Ömer Uluç, 2- Mehmet Güleryüz 3- Erol Akyavaş, 4- Ferruh Başağa, 5- Devrim Erbil, 6- Adnan Çoker 7- Ergin İnan, 8- Turan Erol, 9- Komet, 10- Balkan Naci İslimyeli. ZAMAN