ALP SÜER - REFERANS Tüm dünyada son yıllarda korsanlık faaliyetlerinde yaşanan patlamanın yanında; Irak, Afganistan gibi riskli ülkelerde çalışanları kaçırma vakalarında da artış gözleniyor. Korsanların dünyanın çeşitli yerlerinde son 9 ayda 300'e yakın saldırı gerçekleştirdiği kaydedilirken, son olarak "Horizon I" gemisinde yaşandığı gibi saldırılardan zaman zaman Türk gemi ve mürettebatı da nasibini alıyor. Yaşanılan kaçırma eylemleri yanında 2002-2008 döneminde Türkiye'nin yurtdışında gerçekleştirdiği işlerin yıllık hacminin de 1.7 milyar dolardan yaklaşık 24 milyar dolara yükseldiği dikkate alındığında, yurtdışında çalışanları güvence altına alan sigortaya karşı ihtiyaç da artıyor. Son günlerde "adam kaçırma ve fidye sigortası"na (kidnap and ransom insurance) yönelik ilginin de arttığı gözlenirken, sigorta şirketleri de bu konuda çalışmalarını hızlandırdı. Sigorta, yurtdışında faaliyet gösteren, iş için personelini yurtdışına gönderen, aşırı riskli bölgelerde iş yapan ve yüksek profilli endüstride bulunan firmalar ve çalışanları için hayati önem taşıyor. Sigorta, insan kaçırma, gasp, uçak, gemi kaçırma, siyasi tutuklama, yasal masraflar vb riskleri güvence altına alıyor. 3 milyon $'a yükselir Adam kaçırma ve fidye sigortasının bir ihtiyaç haline geldiğini belirten Gras Savoye Türkiye Genel Müdür Yardımcısı Murat Altın, "Kaçırılanların serbest bırakılması için istenilen fidye tutarlarında sürekli artan bir trend söz konusu. Bir sonraki gemi kaçırma olayında istenilecek fidye 3 milyon dolar olabilir" diyor. Altın'ın verdiği bilgilere göre bir yatırımcı, üst düzey yönetici, pazarlama direktörü vb gibi sürekli gezen kişiler de fidyecilerin hedefi olabiliyor. Altın, "Bugün sözgelimi Afganistan'da bir inşaat projesi için çalışmaya gidenler ve mühendisler de bu riskin altında. Ayrıca, nakliye firmaları var. Türkiye'den kalkan, sözgelimi Kazakistan'a giden bir kamyonun ve kamyoncunun kaçırılması riski de olabilir" diyor. Firma da hedef olabilir Bireyler yanında firmaların da hedef olabileceğini belirten Altın, "Sözgelimi bir petrol şirketi yoksul bir bölgede faaliyet gösteriyor. Çalışanları kaçırıldığı takdirde firma onların kaçırılma masraflarını ödemek zorunda kalabilir. Çünkü firmanın operasyonlarını sürdürebilmesi için çalışanlara ihtiyacı var. Burada da aslında hedef firma. Ancak, kaçırılanlar firmanın mühendisleri olabilir" diyor. Türkiye'deki sigorta şirketlerinin de adam kaçırma ve fidye sigortasına ilgi gösterdiklerini belirten Altın, "Bunu başka ürünlerin içine ekleyebilir miyiz diye bakanlar var. Söz konusu poliçe çok esnek. Tekne, nakliyat sigortalarının içinde de verilebilir ya da bu sigortalardan bağımsız da verilebilir" diyor. 75 kaçırma vakası Gras Savoye'nin adam kaçırma ve fidye konusunda uzman olan yan kuruluşu SCR brokerlikten temin edilen bilgilere göre, 2000 yılından beri, Türk vatandaşlarının karıştığı 75 insan kaçırma vakası söz konusu olmuş. Türk vatandaşlarının en çok kaçırıldığı beş ülke; Irak, Somali (korsan mağdurları), Afganistan, İran ve Polonya olarak sıralanırken, diğer vakalar Kolombiya, Rusya, Gürcistan, Nijerya ve Pakistan'da gerçekleşmiş. Türk mağdurların yüzde 44'ü 7 gün içinde serbest bırakılırken, yüzde 25'i ise 30 günden daha uzun süre tutulmuş. Türk sigorta sektöründe de adam kaçırma ve fidye sigortasına yönelik ilgi artıyor. Riskli ülkelere seyahat edenlere yönelik kaçırılma gibi durumlara karşı teminat verme konusunun ise primle ilgili olduğunu belirten Axa Sigorta CEO'su Cemal Ererdi, bir kişinin Axa'da poliçesi ve portföyü varsa bu teminatın verilebileceğini kaydediyor. Seyahat sigortaları konusunda uzmanlaşmış ERV Sigorta'nın Genel Müdürü Atanur Oytuner, adam kaçırma ve fidye konusunun sigortacılıkta yüksek derecede risk oluşturduğunu vurguluyor. Oytuner, "Önemli olan bunun reasüransını bulabilmek. Reasürörler bu konuya sıcak bakmaya başladıysa her şey sigortalanabilir" diyor. ERV olarak iş amaçlı seyahat edenlerin, seyahat sigortaları içine fidye, adam kaçırma gibi teminatları yerine ve durumuna göre ekleyebildiklerini belirten Oytuner, ancak bunun mutlaka farklı seyahat bileşenleri ile birlikte oluşturulması ve ayrıca risk analizi yapılması gerektiğini vurguluyor. Gras Savoye, SCR brokerlik ile geçen günlerde adam kaçırma riskinin yönetimi ve finansmanı konusunda İstanbul, Ankara ve İzmir'de bir dizi konferanslar düzenlendi. Konferanslar, Ankara'da TOBB Üniversitesi, İzmir'de ise Yaşar Üniversitesi'nin ev sahipliğinde yapıldı. Konferanslarda Gras Savoye Türkiye ve SCR olarak riskin nasıl en aza indirileceği, müzakere sürecinin aşamaları ve müzakereler tamamlandıktan ve fidye rakamı belirlendikten sonra finansmanın sigortalanması konusunda bilgiler verildi. Zurich Sigorta Genel Müdürü Ertuğrul Bul: Fidye sigortası aralıkta hayata geçer Zurich Sigorta olarak adam kaçırma ve fidye sigortası konusunda çalışmalarını sürdürdüklerini belirten Zurich Sigorta Genel Müdürü Ertuğrul Bul, ürünün aralık ayı sonunda hayata geçeceğini kaydediyor. Satış stratejilerinin henüz belirlenmediğini ifade eden Bul, "Ancak bu teminatların verilebilmesi için yurtdışında mutlaka Türk menfaatinin olması gerekli. Yurtdışında kişilerin kaçırılmasını teminat altına alacağız" dedi. Her yıl 500 milyon $ fidye ödeniyor * Her yıl dünyada 10.000 insan kaçırma vakası yaşanıyor. * Yüzde 43'ü Latin Amerika'da, yüzde 33'ü Asya'da görülüyor. * Yabancıların yüzde 56'sı Amerika'da kaçırılıyor. * En büyük fidye talebi 130 milyon dolarla 2005'te Tayvan'da yaşandı. * Her yıl 500 milyon dolar fidye ödeniyor.