BARIŞ BEKAR / [email protected] ÜÇ tarafı denizlerle çevrili Türkiye ve Türk halkı bu nimetin değerini yeni yeni anlıyor. Deniz, kum ve güneş giderek tüm Türk halkının ortak tutkusu olmaya başladı. Bu tutkuyu kimimiz balık tutarak kimimiz de yeni ufuklara yelken açarak geçiştirmek istiyoruz. İmkanı olanlar her fırsatta denize açılırken, imkanı olmayanlar da sürekli tekne alma hayali kuruyor. Özellikle yeni kuşak profesyonellerin denize ilgisi oldukça fazla. Tabii ki deniz tutkusu için bir tekne ya da daha popüler deyimiyle bir yat almak gerekiyor. İlgi artıkça yat pazarı da büyüyor. Türkiye’de yat pazarının yıllık 500 milyon doların üzerinde olduğu söyleniyor. Hal böyle olunca bankacılar da bu alana odaklanıyor. Örneğin, Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş’in denize tutkusunu bilmeyen yok. Yatı olan Ateş, aynı zamanda kaptanlığıyla da biliniyor. İş Bankası Genel Müdürü Ersin Özince’nin iki ay önce yeni bir tekne alması ise finans çevrelerinde “emeklilik hazırlığı” olarak yorumlanmıştı... Aslında banka yöneticilerinin denize ilgisi sadece tekne veya yat alımlarıyla sınırlı değil. Bankacılar bir yandan da yat alımı için uygun koşullarda kredi veriyorlar. Çünkü büyük şehirlerin karmaşık yaşantısı deniz tutkunlarını son yıllarda harekete geçirdi. Çok değil bundan üç beş yıl önce ikinci bir ev ya da ikinci bir otomobil almayı düşünenler şimdi bu tercihini yattan yana kullanıyor. İnsanlarını bu ilgisi, doğal olarak bankaların bu alanda yeni ürünler geliştirmesine yol açıyor. Son dönemlerde Yapı Kredi, Şekerbank, TEB, Tekstilbank ve Denizbank gibi bankalar tekne ve yat kredisi veren bankalar arasına girdi... DENİZBANK EKSPERTİZ ÜCRETİ ALMIYOR Yat ve tekne almak isteyenlere kredi veren Denizbank, ayrıca tekne ve yatlarla gezilecek yöreleri içeren bir de kitap hazırlamış. Banka, tekne alacaklara hem kurumsal (ticari) hem de bireysel kredi kullandırıyor. Denizbank’ın tekne kredilerinde vade 60 aya kadar çıkabiliyor. Ancak en fazla talebin üç yıl vadeli krediye olduğu belirtiliyor. Denizbank’tan ticari amaçlı tekne kredisi kullanıldığında faiz oranı yüzde 1.39. Bireysel alımlarda da aynı faiz oranı uygulanıyor. Bankadan ikinci el tekne alımları için de kredi kullanmak mümkün. Sıfır kilometre tekneler için tekne fiyatının yüzde 75’ine kadar kredi kullandırılıyor. İkinci el teknelerde ise bu orana yüzde 50. Ancak 2 yıldan daha eski tekneler için kredi verilmiyor. Denizbank, 150 bin TL kredi tutarına kadar tekne için ekspertiz masrafı almıyor. Yat/tekne işletmeciliği yapan turizmcilere de kredi veren banka, teminat olarak konut ipoteğinin yanı sıra müşteri özelinde her türlü alternatifi değerlendirebiliyor. YENİ DÜZENLEME İLGİYİ ARTIRACAK Sahibi Türk vatandaşı olan ancak yabancı bayrak taşıyan teknelerin Türk bayrağına geçişine kolaylık sağlanmasını düzenleyen ve teknelerden motorlu taşıtlar vergisi yerine harç alınmasını öngören kanunun kabul edilmesiyle denizcilik sektörünün daha da hızla geliştirmesi bekleniyor. Denizbank Mortgage ve Taşıt Finansmanı Bölüm Müdürü Hakan Varol, bu düzenlemeyle birlikte önemli ölçüde teknelere Türk bayrağı çekileceğini düşünüyor. Varol, “Buna bağlı olarak tekne kredilerine de ilginin artacağını öngörüyoruz” diyor. Şekerbank Genel Müdür Yardımcısı Abdurrahman Özçiğer ise bankaların bu alana yöneldiği ilk dönemlerde teknelere dolayısıyla tekne kredilerine ilginin oldukça yüksek olduğunu, ancak son 1 yıldır dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik belirsizlikler nedeniyle ilginin biraz azaldığını belirtiyor. Özciğer, teknelere Türk bayrağı çekilmesiyle ilgili düzenlemelerin de henüz taleplere yansımadığı görüşünde. Ancak Abdurrahman Özciğer’in beklentisi de bu uygulamayla birlikte tekne kredisi taleplerinin artış göstereceği yönünde. Bazı bankalar tekne kredisi için gayrimenkul ya da başka ipotekler isterken, Şekerbank sadece tekne ipoteğini yeterli buluyor. Banka, gerçek kişilere, sıfır kilometre tekneler için satış bedelinin yüzde 60’ına kadar 3-48 ay arası vadelerde kredi kullandırıyor. Şekerbank’ın tekne kredilerinde tüm vadeler için uyguladığı aylık faiz oranı ise yüzde 1.28. Tekstilbank, satın alınacak teknenin değerinin yüzde 75'ine kadar ve 24 ay vadeli kredi veriyor. Bankadan sıfır kilometre veya ikinci el Türk bayraklı tekne alımları için kredi kullanmak mümkün. Tekne kredisi için minimum limit 5 bin TL. Maksimim tutarsa satın alınacak tekne bedelinin yüzde 75’i olarak belirlenmiş. Teminat olarak kefalet, konut değerinin yüzde 50’sine kadar gayrimenkul ipoteği, mevduat rehni veya Tekstilbank Likit Fon (minimum toplam borç tutarı kadar olmak kaydıyla) gösterilebiliyor. Geri ödeme planı ise kredi kullananın koşullarına göre oluşturuluyor. Yani esnek ödeme seçenekleri mevcut. Ayrıca 3 aya kadar taksit erteleme imkanı da bulunuyor. Tekne kredisi tutarı sadece tekne satıcısının hesabına yatırılıyor. Tekstilbank’ta tekne kredileri için uygulanan aylık faiz oranı yüzde 1.56. İki yıl vadeli olarak 20 bin lira tekne kredisi kullanıldığında aylık ödeme 1.033 liraya denk geliyor. GÖRÜŞLER Abdurrahman ÖZCİĞER / Şekerbank Genel Müdür Yardımcısı “Tekne kredilerine ilgi artacak” Tekne kredilerinde faiz oranları piyasa koşullarına göre farklılık gösterebiliyor. Ancak bizim faiz oranımız tüm vadeler için aylık yüzde 1.28. Sektörde bu alana yönelik ürün sunulmaya başladığında teknelere dolayısıyla tekne kredilerine ilgi oldukça iyiydi. Fakat son 1 yıldır dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik belirsizlikler sebebiyle eskiye oranla ilgi azaldı. Bankamız tekne kredilerinde tekne türüne ilişkin bir ayrım yapmıyor. Tekne ihtiyacı olan veya mevcut teknesini değiştirmek isteyen düzenli ve yeterli bir gelire sahip gerçek kişilerin tüm kredi taleplerini değerlendiriyoruz. Tekne kredisi kullanımlarında faiz oranlarına ve krediyle birlikte tekne güvencesini sağlayacak sigorta ürünlerinin yapılmasına da dikkat edilmeli. KUTU Erhan ÖZÇELİK / Yapı Kredi Bankası Genel Müdür Yardımcısı “Tekne üreticileriyle işbirliği yaptık” Tekne almak isteyen müşterilerimiz doğrudan şubelerimize başvurabilir ya da anlaşmalı olduğumuz tekne satıcısı firmalar üzerinden bize ulaşarak kredi kullanabilir. Sektörde birçok tekne üreticisi ve satıcısı firmayla çalışıyoruz. Bu firmalarla işbirliği içinde özel çalışmalar yaparak, müşterilerimize özel avantajlar sunuyor ve kendilerine tekne sahibi olmalarında yardımcı oluyoruz. Hem Türk hem de yabancı bayraklı teknelerin satın alımında kredi imkanı sağlıyoruz. Türk Lirası kredilerde üç, dövize endeksli kredilerde ise iki yıla kadar kredi vade seçeneklerimiz bulunuyor. Ayrıca limit tutarı, vade uzunluğu ve kullanılan tutara göre özel anlaşmalar yaparak, kişi veya firmalara daha avantajlı ve esnek kredi koşulları yaratılabiliyor. Yapı Kredi olarak tekne kredimizi hem ticari hem bireysel, hem de ikinci el tekne alımlarda kullandırabiliyoruz. Firmalarla yaptığımız anlaşmalar sayesinde daha rekabetçi faiz oranları sunuyoruz. Özel organizasyonlar için de özel faiz oranları uyguluyoruz. Tekne kredisinde standart olarak TL için ferdi ve ticaride yüzde 1.35, ticari euro ve dolar içinse yüzde 0.65 faiz oranları uyguluyoruz.