VATAN’a piyasalardaki rallinin ne kadar süreceğinden bir balon oluşup oluşmadığına kadar pek çok konuda açıklamalar yapan Mobius’a göre, hem Türkiye hem de dünya ekonomisi için en büyük risk, laikler ve dinci unsurlar arasında oluşacak bir çatışma Dünyaca ünlü yatırım gurusu Mark Mobius, yabancı yatırımcılara vergiyi sıfırlayan yasanın iptalinden piyasalarda bir balon oluşup oluşmadığına, rallinin ne kadar süreceğinden nereye yatırım yapılması gerektiğine dair VATAN’a çarpıcı açıklamalarda bulundu. Global ekonomide toparlanmanın başladığını ve bu toparlanmanın özellikle gelişmekte olan ülkelerde kendini daha hızlı gösterdiğini söyleyen Mobius, Türkiye ve dünya için bu dönemde en büyük riskin ne olduğuna dair sorumuza ise bir uyarıyla yanıt verdi: Yabancı-yerli eşit olmalı “Kanunun ve düzenin laik ve dinci unsurlar arasındaki çatışma sonrası bozulması şu anda oluşabilecek en büyük risk. Bu sadece Türkiye için değil tüm dünya için geçerli bir risk olarak karşımızda duruyor. Bu tip ideolojik çatışmalar enflasyonu azdırabilir ve bu zaten ciddi bir sorun olan işsizliği artırır.” Mobius, para arzındaki hızlı artışın devam etmesi halinde tüm dünyada bir enflasyon riskinin yaşanacağını da vurguladı. Mobius Türkiye’de yabancı yatırımcıya vergi avantajının Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesini ise olumsuz bir gelişme olarak algılamadığını ortaya koydu. Bu kararın yabancı yatırımcıların Türkiye’ye bakışını nasıl etkileyeceğini sorduğumuz Mobius, “Yerli ve yabancı yatırımcılara eşit şekilde davranılmalı. Herhangi birine bir avantaj sağlanmamalı. Bu açıdan Türkiye’deki bu sözünü ettiğiniz gelişmeye karşı bir itirazımız olamaz” yanıtını verdi. Mobius, Türkiye’deki faizlerin uzun süre düşük seviyelerde kalacağını düşünüyor. Piyasalarda balon yok ama... Krizden toparlanma sürecinde çıkışın bu kadar hızlı olacağını öngördüğünü söyleyen Mobius, global toparlanmanın başladığını ve gelişmekte olan ülkelerde bu toparlanmanın dikkati çekecek kadar hızlı olduğunu vurguladı. Peki bu noktada piyasalardaki ralli daha ne kadar sürecek? Piyasada bir balon oluştu mu? Mobius piyasalardaki ralli konusunda iyimser ama ’ama’sı var: “Borsalardaki rallinin devam edeceğini düşünüyorum. Ama şu anda bir boğa piyasasındayız ve bu dönemlerde piyasalarda her zaman düzeltmeler olur. Ve bu düzeltmeler çok büyük olabilir. Bu nedenle buna hazırlıklı olmalıyız. Piyasalarda bir balon olup olmadığı sorunuza gelince, henüz böyle bir balon oluştuğunu düşünmüyorum. Ama şunun kesinlikle farkında olmalıyız ki para arzı arttığı, çok hızlı arttığı için önümüzdeki dönemde bir balon oluşma olasılığı bulunuyor.” Sizin için artık IMF değil bütçe açığı önemli Mark Mobius, IMF ile bir stand-by anlaşması yapılmasının Türkiye açısından olumlu sonuç doğuracağını ancak zorunlu olmadığını söyledi. Mobius bu noktada asıl meselenin hükümetin harcamalarına dikkat etmesi ve bütçe açığını azaltması olduğunu vurguladı. Mobius, “Eğer Türkiye hükümeti bunu yapabilirse piyasalara güven gelir ve uzun vadeli yatırım açısından ülkeye para akışı artar” dedi. MOBIUS’TAN YATIRIMCILARA BOĞA PİYASASI TAVSİYELERİ: Emtialar ve tüketim ürünleri sektörü cazip Ünlü yatırımcı Mark Mobius piyasalardaki rallinin büyük düzeltmelerle olsa da süreceğini düşünüyor. Peki bu boğa piyasasında yatırımcılara ne öneriyor? İşte Türkiye’deki yatırımcılar için Mobius’un önerileri: - Sabırlı olun. - Paranızı borsaya bir kerede yatırmayın. - Daha uzun vadede kademeli olarak yatırım yapın. - Uzun vadeye odaklanan bir bakış açısına sahip olun. - Diğerleri satarken hisse alın, onlar alırken satın. - Emtialar ve tüketici ürünü sektörleri bana göre Türkiye’de ve gelişen ülkelerdeki en cazip yatırım alanları. Dünyayı gelişmekte olan ülkeler kurtaracak Başta ABD olmak üzere dünyanın en büyük ekonomilerinde yaşanan daralma sonrasında global ekonomiyi Çin ve Hindistan’ın koruyacağı yorumları yapılıyor. ABD ekonomisinin dörte biri olan Çin’in dünya ekonomisini nasıl kurtaracak sorumuza ise Mobius şu yanıtı verdi: “Çin ve Hindistan tek başlarına global ekonomiyi kurtaramaz. Ancak global ekonomiyi canlandırmak için büyük katkı yapabilirler. Ayrıca sadece Çin ve Hindistan büyüme potansiyeli yüksek olan iki ülke değil. Brezilya ve Rusya gibi hızlı büyüyen çok sayıda gelişmekte olan ülke var.” Ufuk KORCAN / VATAN